Τα άφθονα στοιχεία που παρέχονται από νευροεπιστημονικές και ψυχολογικές μελέτες καθιστούν ολοένα και πιο δύσκολή την άρνηση του κινδύνου εθισμού στο πορνό.
Οι ειδικοί τονίζουν πως οι παραγωγοί του πορνό για να μπορέσουν να επιβιώσουν οικονομικά είναι λογικό να κάνουν το προϊόν τους όσο πιο εθιστικό γίνεται. Ο σκοπός είναι η πρόκληση μιας ιδιαίτερης κατάστασης ευφορίας που θα κάνει το άτομο να την αναζητήσει ξανά και ξανά. Στην αρχή μπορεί κανείς να νομίζει ότι έχει τον έλεγχο της κατάστασης, αλλά σύντομα η ορθή κρίση διαταράσσεται και ο έλεγχος χάνεται, με αποτέλεσμα το άτομο να μην μπορεί πλέον να αντισταθεί στο τεράστιο πειρασμό που συνιστά πλέον, γι’ αυτό, το πορνό .
Παράλληλα, το γεγονός ότι πλέον το πορνό βρίσκεται στο διαδίκτυο και η πρόσβαση σε αυτό γίνεται μέσω του βασικού εργαλείου που οι περισσότεροι χρησιμοποιούν καθημερινά στην εργασία τους και όχι μόνο, κάνει την κατάσταση ακόμα πιο δύσκολή. Οι ειδικοί μάλιστα τονίζουν ότι ο εθισμός στο διαδικτυακό πορνό είναι το ίδιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί, όσο και άλλες μορφές εθισμού που θεωρούνται πιο επικίνδυνες.
Πριν φτάσει όμως κανείς σε αυτό το στάδιο, υπάρχουν και κάποια άλλα προβλήματα που σχετίζονται με τη χρήση του πορνό ανεξαρτήτως εάν συνυπάρχει ή όχι εθισμός.
Πολλές μελέτες έχουν αναδείξει ότι το πορνό μεγαλώνει τις προσδοκίες των ανδρών αναφορικά με τις σεξουαλικές συντρόφους στην πραγματική ζωή, με αποτέλεσμα ολοένα και περισσότεροι να αποφασίζουν ότι η ψηφιακή δυσδιάστατη ερωτική γυναίκα είναι ανώτερη από την τρισδιάστατη πραγματική, η οποία μάλιστα συχνά συνδέεται με μειωμένη libido.
Στενά συνδεδεμένη με αυτό το φαινόμενο είναι η δυσκολία πολλών ανδρών , υπό την επήρεια του πορνό, να συνάψουν μια πραγματικά ερωτική σχέση με μια γυναίκα. Από τη στιγμή που το πορνό τους καθιστά πιο επιρρεπείς από ποτέ στο να αντιληφθούν τις γυναίκες ως σεξουαλικά αντικείμενα, οι άνδρες αυτοί δεν προσπαθούν για την οικειότητα τη συναισθηματική δέσμευση, την αγάπη, την αφοσίωση και την αποδοχή, αλλά προτιμούν το απλό σεξ. Οι πραγματικές γυναίκες στη ζωή τους καταλαμβάνουν λοιπόν τη θέση σεξουαλικού αντικείμενου και μάλιστα υποδεέστερου, σε σύγκριση με τα μοντέλα του διαδικτυακού πορνό που έχουν συνηθίσει να βλέπουν. Για να διευκολύνουν μάλιστα την επίτευξη οργασμού αντικαθιστούν την πραγματική σχέση οικειότητας με μια φαντασιακή ψευδό-οικειότητα, η οποία, όμως, μπορεί να αφήσει το αυτοσυναίσθημα τους κενό και μετέωρο μετά το τέλος της πράξης.
Οι πραγματικές σεξουαλικές τους σύντροφοι από την άλλη, αισθάνονται ότι οι άνδρες δεν είναι πραγματικά μαζί τους κατά τη σεξουαλική πράξη και ότι επικεντρώνονται κάπου άλλου, όχι όμως σε αυτές. Παράλληλα, οι γυναίκες τείνουν να έχουν μεγάλη ανασφάλεια σχετικά με την εξωτερική τους εμφάνιση με αποτέλεσμα όταν οι σύντροφοί τους τις αναγνωρίζουν ως κατώτερες εμφανισιακά σε σύγκριση με τις ψηφιακές αντίζηλους τους, η ανασφάλεια αυτή να γιγαντώνεται. Τέλος, συχνά οι γυναίκες αυτές αναφέρουν πως οι σύντροφοί τους δεν προσπαθούν καθόλου για τη δική τους ικανοποίηση, αλλά χρησιμοποιούν σχεδόν εμμονικά το γυναικείο σώμα με σκοπό την μεγιστοποίηση της δικής τους απόλαυσης. Το πορνό λοιπόν μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματική αποξένωση και μοναχικότητα και τους δύο συντρόφους.
Ένα επιπλέον, σοβαρό πρόβλημα που συχνά παρουσιάζεται σε νέους άνδρες με φυσιολογικά επίπεδα τεστοστερόνης που κάνουν συστηματική χρήση του πορνό, είναι η στυτική δυσλειτουργία. Οι άνδρες αυτοί δεν μπορούν να επιτύχουν στύση με τις συντρόφους της πραγματικής ζωής, γεγονός που αποτελεί σοβαρό πλήγμα στην αυτοεκτίμηση τους. Ψυχολογικά υποφέρουν και οι σύντροφοι, οι οποίες δυσκολεύονται να μην εκλάβουν προσωπικά το πρόβλημα στη στυτική λειτουργία.
Αν αυτά είναι τα προβλήματα της συστηματικής ενασχόλησης με το διαδικτυακό πορνό, οι συνέπειες του εθισμού από αυτό, είναι σημαντικά χειρότερες. Εκτιμάται ότι μόνο στις ΗΠΑ περισσότεροι από 60 εκατομμύρια άνδρες, γυναίκες κι έφηβοι μπορεί να αντιμετωπίζουν πρόβλημα κατάχρησης του πορνό. Η εκτίμηση αυτή αποτελεί μια ισχυρή ένδειξη του πόσο εύκολο είναι η ενασχόληση με το πορνό να γίνει τόσο έντονη που να ανατρέψει την ισορροπία ολόκληρης της ζωής ενός ατόμου. Πως όμως μπορεί να συμβεί αυτό;
Η έρευνα έχει δείξει ότι οι ίδιες βιοχημικές, βιολογικές και συναισθηματικές διαδικασίες που ενεργοποιούνται κατά τη διάρκεια της πραγματικής σεξουαλικής πράξης, ενεργοποιούνται επίσης και κατά τη θέαση του πορνό. Η θέαση του πορνό ενεργοποιεί έναν από τους πιο βασικούς μηχανισμούς επιβίωσης στον άνθρωπο που σχετίζεται με τη αναπαραγωγή και τη συνέχιση του είδους. Παράλληλα λοιπόν ενεργοποιούνται διάφορα αισθήματα έλξης κι ευφορίας τα οποία στοχεύουν στην επιτέλεση της συνουσίας.
Οι ειδικοί επίσης αναφέρουν πως η θέαση του πορνό απελευθερώνει πολλούς από τους ίδιους χημικούς παράγοντες που απελευθερώνονται με τη χρήση ουσιών. Τα χημικά αυτά τροποποιούν με τον καιρό την εγκεφαλική λειτουργία σε σημαντικό βαθμό. Πιο συγκεκριμένα ο μετωπιαίος λοβός, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τη λογική , τη σύνεση, τις αξίες, τους στόχους, την αυτοπειθαρχία, τον αυτοέλεγχο και τη δύναμη της θέλησης συρρικνώνεται με αποτέλεσμα η λειτουργικότητα του να καταστέλλεται σταδιακά. Την ίδια στιγμή, το μεταιχμιακό σύστημα του εγκεφάλου που επικεντρώνεται περισσότερο στην επίτευξη της στιγμιαίας ευχαρίστησης και ανταμοιβής υπερενεργοποιείται. Το μεταιχμιακό σύστημα λοιπόν είναι αυτό που επιτρέπει την άμεση άντληση ευχαρίστησης από το πορνό, ενώ η λειτουργία του μετωπιαίου λοβού που θα μπορούσε να επισημάνει στον άνδρα τον κίνδυνο απώλειας της εργασίας, του της οικογένειας του, της ζωής του ολόκληρης όπως την ξέρει, έχει πλέον κατασταλεί.
Μια συμπληρωματική εξήγηση της καταστροφικής αυτής εθιστικής διαδικασίας του πορνό αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο η υπέρ-διέγερση που προκύπτει από τη θέαση του πορνό, αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος αποκρίνεται στα σεξουαλικά ερεθίσματα, με αποτέλεσμα να είναι υπέρ-ευαισθητοποιημένος αναφορικά με τα ερεθίσματα που σχετίζονται με το πορνό και από-ευαισθητοποιημένος αναφορικά με τα ερεθίσματα που προκαλούσαν ευχαρίστηση στο παρελθόν. Η πληθώρα των σεξουαλικών ερεθισμάτων που μπορεί να βρει κανείς στο διαδίκτυο καθιστά πολύ εύκολη την τροποποίηση αυτή της εγκεφαλικής λειτουργίας.
Η ντοπαμίνη, ο νευροχημικός παράγοντας που απελευθερώνεται όταν ενεργοποιείται το σύστημα της ανταμοιβής, εγείρει αισθήματα επιθυμίας, ανυπομονησίας και ενθουσιασμού και θεωρείται από τους ειδικούς ως το βασικό μόριο του εθισμού.
Ο υπερ-ερεθισμός όμως και η υπερδιέγερση που προκύπτουν από τη θέαση του πορνό και την απελευθέρωση ντοπαμίνης έχουν σαν αποτέλεσμα την ενεργοποίηση μιας λειτουργίας αυτοπροστασίας του εγκεφάλου, κατά την οποία μειώνεται η ευαισθησία στη ντοπαμίνη, καθώς και η ικανότητα του ατόμου να βιώσει την ευχαρίστηση. Για να ανακτήσει τη χαμένη ευχαρίστηση το άτομο στρέφεται στο πορνό με ολοένα και μεγαλύτερη συχνότητα κι ένταση. Το αποτέλεσμα είναι ολοένα λιγότερη ευαισθησία στην ντοπαμίνη, με αποτέλεσμα να υπάρχουν προβλήματα στη στυτική λειτουργία, στη διάθεση, καθώς και μια γενική πτώση στα επίπεδα αντιλαμβανόμενης ικανοποίησης. Με λίγα λόγια το άτομο πάσχει από σημαντική ανεπάρκεια ντοπαμίνης.
Το πορνό λοιπόν, το οποίο ευθύς εξαρχής χρησιμοποιήθηκε για την επίτευξη της ευχαρίστησης και της ικανοποίησης, είναι αυτό που κάνει το άτομο να μη μπορεί να νιώσει την ευχαρίστηση.
Ο μηχανισμός αυτός ανευρίσκεται και σε άλλες μορφές εθισμού. Όταν το πιο αρχέγονο τμήμα του εγκεφάλου αναλαμβάνει τη ηνία, η ορθή κρίση παρακάμπτεται. Όταν το ναρκωτικό είναι το πορνό αυτό που διακυβεύεται είναι η καριέρα, η εκπαίδευση , οι σχέσεις, η οικογένεια, η επίτευξη στόχων , οι αξίες και τα ιδανικά. Παράλληλα η εμμονική ενασχόληση με την πορνογραφία μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές του ύπνου και απώλεια ενέργειας θέτοντας σε κίνδυνο την ψυχοσυναισθηματική υγεία και ευεξία.
Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν κανείς να θυμάται πως εάν κάνει χρήση του διαδικτυακού πορνό με σκοπό τη μείωση του στρες και την αύξηση της ευχαρίστησης και του ενθουσιασμού στη ζωή του, είναι απαραίτητο να θέσει όρια στη χρονική διάρκεια και την ενέργεια που αφιερώνει. Την ίδια προσέγγιση άλλωστε απαιτούν η κατανάλωση αλκοόλ, λιπαρών και γλυκών τροφών, η ενασχόληση με τυχερά παιχνίδια και video games και οτιδήποτε άλλο χρησιμοποιείται με στόχο τον ενθουσιασμό και την ευχαρίστηση και μπορεί να είναι εθιστικό.
Οι ειδικοί υπενθυμίζουν πως η απεξάρτηση από κάθε εθισμό είναι μια αργή κι επώδυνη διαδικασία.
Πηγή: psychologytoday.com
Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος,
συνεργάτης του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών,
www.andrologia.gr
