Ο προληπτικός έλεγχος για τον καρκίνο του προστάτη δε φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο θανάτου από την ασθένεια, σύμφωνα με πρόσφατα ευρήματα, τα οποία αντικρούουν την ωφελιμότητα του ετήσιου ελέγχου.
Οι αμερικανοί ερευνητές βρήκαν πως οι άνδρες που έκαναν κάθε χρόνο δακτυλική εξέταση του προστάτη και αιματολογική εξέταση για το ειδικό προστατικό αντιγόνο, είχαν την ίδια πιθανότητα να πεθάνουν από καρκίνο του προστάτη σε σχέση με τους άνδρες που δεν έκαναν τόσο τακτικό έλεγχο. Οι άνδρες που συμμετείχαν ήταν 77.000 περίπου, από 55 έως 74 ετών.
Στην ομάδα του τακτικού ελέγχου μπήκαν άνδρες που έκαναν την εξέταση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) κάθε χρόνο για 6 συνεχόμενα χρόνια και την εξέταση από το ορθού κάθε χρόνο για 4 χρόνια. Οι υπόλοιποι μπήκαν στη ομάδα του μη τακτικού ελέγχου. Όλοι οι άνδρες παρακολουθήθηκαν συνολικά για 13 χρόνια και σύμφωνα με το αποτέλεσμα ο μαζικός προληπτικός έλεγχος δεν μειώνει την πιθανότητα θανάτου από καρκίνο του προστάτη.
Οι ερευνητές όμως τονίζουν πως οι νέοι και υγιείς που έχουν οικογενειακό ιστορικό καρκίνο του προστάτη μπορούν να επωφεληθούν από τον τακτικό έλεγχο. Παράλληλα οι Αφροαμερικανοί άνδρες, οι οποίοι έχουν διπλάσια πιθανότητα να πεθάνουν από καρκίνο του προστάτη θα πρέπει να εξετάζονται τακτικά.
Το σίγουρο είναι πως η ιατρική κοινότητα έχει διχαστεί αναφορικά με τη χρησιμότητα ενός ετήσιου ελέγχου του PSA. Οι μεν υποστηρίζουν πως ο ετήσιος έλεγχος μπορεί να σώσει ζωές, ενώ οι δε επισημαίνουν πως η ωφελιμότητα του δεν έχει τεκμηριωθεί.
Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης, δυστυχώς δεν μπορούν να ενισχύσουν καμία από τις δύο πλευρές, από τη στιγμή που ο σχεδιασμός της είχε πολλούς περιορισμούς. Ο πιο σημαντικός ήταν ότι παράλληλα με την ομάδα του τακτικού ελέγχου που εξεταζόταν σε ετήσια βάση και οι μισοί συμμετέχοντες της άλλης ομάδας έκανα πιο αραιούς, τακτικούς ελέγχους με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται η σωστή εκτίμηση της αληθούς επίδρασης του προληπτικού ελέγχου.
Με την ίδια λογική, δεν είναι γενικεύσιμα τα αποτελέσματα μιας παρόμοιας μελέτης που έλαβε χώρα στην Ευρώπη και έδειξε ότι ο τακτικός προληπτικός έλεγχος μειώνει τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο στον προστάτη. Η μελέτη αυτή μπορεί να είχε τα αντίθετα αποτελέσματα από την αντίστοιχη αμερικάνικη, είχε όμως παρόμοιους περιορισμούς. Το αποτέλεσμα είναι ότι από τις μελέτες αυτές δεν μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα και κατ’ επέκταση δεν μπορούν να δοθούν ξεκάθαρες απαντήσεις.
Ακόμα και οι ιατρικοί οργανισμοί διαφέρουν μεταξύ τους ως προς τις συστάσεις τους για τον προληπτικό έλεγχο του καρκίνου του προστάτη. Η Αμερικανική Ουρολογική Εταιρεία συστήνει να ελέγχονται τακτικά όλοι οι άνδρες πάνω από 40 ετών, ενώ η Αμερικάνικη ογκολογική εταιρεία ισχυρίζεται πως αν και υπάρχει μια ενδεχόμενη ωφέλεια από τον τακτικό έλεγχο μπορεί επίσης να είναι επιβλαβής . Η απόφαση θα πρέπει να λαμβάνεται μετά από ενημέρωση συνεκτιμώντας τις προσωπικές πεποιθήσεις αλλά και τους συντρέχοντες παράγοντες κινδύνου.
Οι δοκιμασίες του τακτικού ελέγχου δεν είναι τέλειες και δίνουν αρκετά συχνά ψευδώς θετικές απαντήσεις, οι οποίες μπορεί να οφείλονται σε μια κατάσταση που ανεβάζει το PSA, χωρίς να είναι καρκίνος, όπως είναι η υπερπλασία του προστάτη. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά δυσάρεστων εξετάσεων όπως είναι η λήψη βιοψιών, η οποία μάλιστα ενέχει το κίνδυνο λοίμωξης, αλλά και ένα μικρό κίνδυνο θανάτου.
Παράλληλα τονίζεται ότι πολλοί άνθρωποι έχουν όγκους οι οποίοι όμως είναι ανενεργοί και δε χρειάζονται επιθετική θεραπεία. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει τρόπος να διαχωριστεί ο επιθετικός τύπος καρκίνου από τον μη επιθετικό, όλοι οι ασθενείς εκτίθενται σε ακτινοβολίες και χειρουργεία που μπορεί να έχουν πολυάριθμες επιπλοκές. Το όφελος όμως είναι πως εάν ένας καρκίνος μέτριας ή υψηλής επιθετικότητας διαγνωστεί νωρίς, μπορεί με την έγκαιρη αντιμετώπιση να τεθεί υπό έλεγχο. Για το λόγο αυτό πολλοί ειδικοί τονίζουν τη χρησιμότητα του τακτικού ελέγχου.
Στην Αμερική μάλιστα, έχει σημειωθεί μια μείωση στους θανάτους από καρκίνο του προστάτη κατά 40% και αν ο τακτικός έλεγχος του PSA σταματήσει, υπάρχει ο φόβος να σταματήσει αυτή η τόσο σημαντική βελτίωση. Η πλειοψηφία των επιστημόνων συμφωνούν με τη διενέργεια ενός τακτικού ελέγχου από τα 40 και μετά, χωρίς να επιμένουν στην ετήσια επανάληψη των δοκιμασιών αν ο δείκτης PSA δεν παρουσιάζει αυξητική τάση. Παράλληλα υπάρχει ομοφωνία ως προς την ανάδειξη της ανάγκης ανεύρεσης νέων εργαλείων ελέγχου , ικανά να διαχωρίσουν του πιο επιθετικούς κι επιβλαβείς τύπους του καρκίνου του προστάτη.
Πηγή: abcnews
Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος,
Δ/ντής του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών,
www.andrologia.gr
