Ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Montreal κατάφεραν να αναπτύξουν μια βελτιωμένη μέθοδο χημικής ανάλυσης για τον αποτελεσματικότερο και ταχύτερο εντοπισμό των πλαστών φαρμάκων. Η κυκλοφορία των πλαστών φαρμάκων έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας της διακίνησής τους μέσω του διαδικτύου.
Η νέα μέθοδος μπορεί να αναγνωρίσει τον τύπο και τις ποσότητες των συστατικών που περιέχονται στο φαρμακευτικό προϊόν στο 1/5 του χρόνου που χρειάζονται οι αρμόδιες κυβερνητικές υπηρεσίες για να το κάνουν.
Τα πλαστά φάρμακα είναι μια σημαντική απειλή για τη δημόσια υγεία και η παραγωγή και διακίνησή τους έχει πάρει τις διαστάσεις μιας παγκόσμιας βιομηχανίας που συχνά, σύμφωνα με τους ειδικούς, σχετίζεται με το οργανωμένο έγκλημα.
Σύμφωνα με τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας, οι πωλήσεις των πλαστών φαρμάκων απέδωσαν περίπου 75 δισεκατομμύρια δολάρια το 2010. Ανάμεσα στα πλαστά φάρμακα που έχουν τις μεγαλύτερες πωλήσεις είναι οι απομιμήσεις των Viagra, Cialis και Levitra, των φάρμακων δηλαδή για την αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας. Δεν πρόκειται για σύμπτωση. Οι άνδρες που υποφέρουν από προβλήματα στη στυτική τους λειτουργία, συχνά δυσκολεύονται να τα συζητήσουν με τον ιατρό τους. Στο διαδίκτυο δε χρειάζεται να συμβουλευτούν κάποιον επαγγελματία υγείας, ούτε να κάνουν αμήχανες συζητήσεις. Παράλληλα, τα πλαστά φάρμακα είναι πολύ φθηνότερα. Πιο συγκεκριμένα, μια ταμπλέτα πλαστού φαρμάκου κοστίζει 1 δολάριο, τη στιγμή που η αυθεντική κοστίζει 15.
Η αγορά, όμως, φαρμάκων μέσω του διαδίκτυου εκθέτει την υγεία του καταναλωτή σε σοβαρούς κινδύνους. Τα φάρμακα αυτά, συχνά κατασκευάζονται σε γκαράζ που δεν πληρούν τις συνθήκες υγιεινής, μπορεί να περιέχουν πολύ μικρότερη δοσολογία της δραστικής ουσίας από την αναμενόμενη, ή ακόμα και καθόλου. Το χειρότερο όμως είναι ότι μπορεί να περιέχουν μια τελείως διαφορετική ουσία, η οποία μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνες παρενέργειες.
Το 2008, στη Σιγκαπούρη, 150 ασθενείς νοσηλεύτηκαν με σοβαρή υπογλυκαιμία, η οποία προκλήθηκε από μια ξαφνική πτώση στο σάκχαρο του αίματος. Τέσσερις από αυτούς πέθαναν και 7 έπαθαν εγκεφαλική βλάβη. Είχαν πάρει πλαστά φάρμακα για τη στυτική δυσλειτουργία, τα οποία περιείχαν μια ουσία που χρησιμοποιείται για τη θεραπευτική αντιμετώπιση του διαβήτη.
Ο αυξημένος κίνδυνος λοιπόν της αγοράς φαρμάκων από το διαδίκτυο οδήγησε τους ερευνητές στην αναζήτηση βελτιωμένων συστημάτων εντοπισμού των πλαστών φαρμάκων. Ανέπτυξαν λοιπόν μια μέθοδο χημικής ανάλυσης γα την ανίχνευση 80 διαφορετικών ουσιών που θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τις δραστικές ουσίες των Viagra, Levitra και Cialis. Για να δοκιμαστεί η αποτελεσματικότητα της νέας μεθόδου, αναλύθηκαν 30 φαρμακευτικά και φυσικά προϊόντα που πωλούνταν διαδικτυακά. Η προσέγγιση αυτή δε στοχεύει μόνο στον εντοπισμό των δραστικών ουσιών, αλλά και στην ανίχνευση των ανενεργών συστατικών των προϊόντων. Σε σύγκριση μάλιστα με τις προηγούμενες μεθόδους ανάλυσης των συστατικών, οι οποίες επίσης μπορούσαν να αναγνωρίσουν τα πλαστά φάρμακα, η νέα μέθοδος είναι πολύ πιο γρήγορη, αφού μπορεί να βγάλει αποτελέσματα σε 10 μόλις λεπτά, ενώ οι προηγούμενες χρειάζονται 50. Παράλληλα, μπορεί να εντοπίσει συστατικά, τα οποία ήταν μέχρι σήμερα μη ανιχνεύσιμα ακόμα και εάν περιέχονται σε πολύ μικρή συγκέντρωση. Θεωρείται μια πολλά υποσχόμενη μέθοδος, η οποία μπορεί να λειτουργήσει και ως μοντέλο για την ευρύτερη αντιμετώπιση των πλαστών ουσιών, καθώς και για τον έλεγχο του doping.
Η απειλή των πλαστών φάρμακων δεν είναι πρόσφατη, αλλά, όπως προαναφέρθηκε, η ανάπτυξη της διαδικτυακής αγοράς έχει μεγεθύνει το πρόβλημα.
Στο σημείο αυτό, είναι καλό να διευκρινιστεί ότι τα γενόσιμα δεν είναι πλαστά φάρμακα. Πρόκειται για νόμιμα αντίγραφα των φαρμάκων που έχουν πάρει την κρατική έγκριση κυκλοφορίας και υπόκεινται στους ίδιους ελέγχους ασφάλειας και ποιότητας με αυτά.
Το πρόβλημα υπάρχει με τα φάρμακα που πωλούνται έξω από τα φαρμακεία. Δεν υπάρχουν πληροφορίες για την πραγματική προέλευση αυτών των φαρμάκων, για τις συνθήκες αποθήκευσης, για τη σύνθεση τους, τις δοσολογίες, ή την τοξικότητά τους.
Η Ασία και ιδιαίτερα η Ινδία φαίνεται να παίρνει τη μερίδα του λέοντος από το εμπόριο των πλαστών φαρμάκων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν πρόκειται για ένα πρόβλημα με παγκόσμια εμβέλεια. Οι κατασκευαστές μάλιστα των πλαστών φαρμάκων είναι ιδιαίτερα επινοητικοί τόσο στην απομίμηση των προϊόντων, όσο και στην εύρεση τρόπων για να μην εντοπιστούν. Οι αρχές πολύ συχνά τα βρίσκουν μέσα σε παιχνίδια, σε φυσικά προϊόντα ακόμα και σε ατμομάγειρες ρυζιού. Είναι σημαντικό λοιπόν, οι καταναλωτές να γνωρίζουν ότι τα φάρμακα που προμηθεύονται μέσω διαδικτύου δε σημαίνει ότι είναι αυθεντικά, απλά επειδή η συσκευασία τους και η ετικέτα μοιάζουν με αυτές του αυθεντικού. Μια μελέτη βρήκε ότι από τα 370 δείγματα Viagra που πωλήθηκαν διαδικτυακά, μόνο τα 10 ήταν αυθεντικά.
Μπορεί η νέα μέθοδος να εντοπίζει τα πλαστά κι επικίνδυνα φάρμα γρήγορα κι αποτελεσματικά, το πρώτο βήμα όμως για την ασφάλεια και την προστασία των καταναλωτών είναι η επίγνωση του κινδύνου από τους ίδιους.
Πηγή : medicalnewstoday
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Κ.Κωνσταντινίδης, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr
