Ο ύπνος είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την υγεία και την ευεξία, όχι μόνο γιατί βοηθάει στην αποκατάσταση και διατήρηση της καλής κατάστασης των βασικών συστημάτων του οργανισμού, όπως είναι το ανοσοποιητικό, το μυοσκελετικό και το νευρικό, αλλά γιατί επίσης συμβάλλει στη διατήρηση της πνευματικής επίδοσης, της διάθεσης, της μνήμης και της σεξουαλικής υγείας.
Ο σύγχρονος, απαιτητικός τρόπος ζωής με τις μεγάλες ταχύτητες, τις πολλές δραστηριότητες και τις πιεστικές προθεσμίες, σε συνδυασμό με τις ανθυγιεινές επιλογές και την εμμονή των νέων κυρίως ατόμων με την τεχνολογία, έχει ως αποτέλεσμα οι ώρες του καθημερινού ύπνου να περιορίζονται σημαντικά. Πέρα όμως από τους διάφορους περιβαλλοντικούς παράγοντες υπάρχουν και κάποια προβλήματα υγείας που επηρεάζουν τον ύπνο. Ένα από τα πιο συχνά είναι η αποφρακτική υπνική άπνοια.
Η αποφρακτική υπνική άπνοια χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενα επεισόδια μερικής ή ολικής απόφραξης του ανώτερου αναπνευστικού με διάρκεια 10 δευτερολέπτων ή και περισσότερο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα επίπεδα οξυγόνου να πέφτουν και το άτομο να ξυπνάει, συχνά υποσυνείδητα, έτσι ώστε η αναπνοή να επιστρέψει στα φυσιολογικά επίπεδα. Οι διακοπές αυτές της αναπνοής έχουν προφανή αρνητική επίδραση στην ποιότητα του ύπνου και μπορούν να συμβούν εκατοντάδες φορές κατά τη διάρκεια μιας μόνο νύχτας. Συχνά το άτομο δεν έχει ιδέα ότι παθαίνει επεισόδια υπνικής άπνοιας.
Συνήθως τα άτομα που πάσχουν από αποφρακτική υπνική άπνοια ροχαλίζουν και τρίζουν τα δόντια τους, με αποτέλεσμα να εμφανίζουν πιο συχνά πονοκεφάλους, σπασμένα δόντια και πόνο στην κροταφογναθική διάρθρωση. Επίσης, είναι πιο πιθανό να νιώθουν κόπωση και στρες, τα οποία με τη σειρά τους οδηγούν σε κακές διατροφικές επιλογές κι εγκλωβίζουν το άτομο σε έναν φαύλο κύκλο.
Ενώ το ροχαλητό δεν φαίνεται να είναι κάτι το σοβαρό, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά προβλήματα υγείας. Η υπνική άπνοια καθιστά τα άτομα πιο ευάλωτα στην εμφάνιση εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακής προσβολής, υπέρτασης, διαβήτη τύπου 2, παχυσαρκίας, κατάθλιψης, άγχους, ενώ επίσης αυξάνει τον κίνδυνο αυτοκινητικών ατυχημάτων και κακής εργασιακής επίδοσης.
Παράλληλα, η υπνική άπνοια μπορεί επίσης να έχει επιπτώσεις και στη σεξουαλική υγεία. Πιο συγκεκριμένα έχει βρεθεί ότι προκαλεί μειωμένη libido στις γυναίκες και στυτική δυσλειτουργία στους άνδρες. Όταν το άτομο έχει καλή ποιότητα ύπνου, η τεστοστερόνη παράγεται συνεχώς σε ικανοποιητικά επίπεδα, με αποτέλεσμα η σεξουαλική υγεία να διατηρείται. Η υπνική άπνοια όμως μειώνει τα επίπεδα των ορμονών, αυξάνοντας τον κίνδυνο στυτικής δυσλειτουργίας.
Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι το ροχαλητό είναι μια από τις βασικές αιτίες διαζυγίου, καθώς η διαρκής διακοπή του ύπνου μπορεί να θέσει τη σχέση σε έντονο στρες εξαιτίας της έλλειψης ξεκούρασης. Μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια βρήκε ότι ο κακός ύπνος μπορεί να κάνει τα άτομα να συμπεριφέρονται πιο εγωιστικά και να επικεντρώνονται στις δικές τους ανάγκες κι όχι στις ανάγκες των συντρόφων τους.
Η διάγνωση της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας γίνεται μέσω της μελέτης ύπνου. Ο ειδικός που διεξάγει την εξέταση μπορεί να καθορίσει εάν η διαταραχή είναι ήπια, μέτρια ή σοβαρή και να δώσει την κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση. Αυτή μπορεί να είναι απλώς ένας συνδυασμός αλλαγών του τρόπου ζωής, όπως είναι η τροποποίηση του διατροφικού προτύπου, η διακοπή του καπνίσματος και του αλκοόλ, η απώλεια βάρους, καθώς και η προσαρμογή της θέσης ύπνου. Επίσης, σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να συνταγογραφηθεί ένα ειδικό μασελάκι, το οποίο ο ασθενής θα φορά κατά τη διάρκεια του ύπνου, ώστε να συγκρατεί τη γνάθο και τη γλώσσα στη σωστή θέση και να μην εμποδίζεται η είσοδος του αέρα. Ως τελευταία γραμμή θεραπείας συστήνεται το χειρουργείο, μόνο στις περιπτώσεις που είναι πραγματικά απαραίτητο.
Κατά μέσο όρο σε όλη μας τη ζωή κοιμόμαστε συνολικά 25 χρόνια, είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να κοιμόμαστε καλά. Εάν κάποιος δεν νιώθει ξεκούραστος μετά τον ύπνο του, καλό είναι να επισκεφτεί έναν ειδικό. Μόνο αυτός θα μπορεί να εντοπίσει εάν υπάρχει πρόβλημα με τον ύπνο και να δώσει τις κατάλληλες συστάσεις.
