Σχεδόν 400.000.000 ατομα σε όλο τον κόσμο από 14 έως 49 ετών έχουν ένα από τα 4 πιο διαδεδομένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ). Τα νούμερα είναι πραγματικά ανησυχητικά. Εκτιμάται ότι από χλαμύδια έχουν προσβληθεί 146.00.000 άτομα, από τη ναϊσσέρια της γονόρροιας έχουν προσβληθεί 31.000.000, 5.000.000 έχουν σύφιλη και 239.000.000 έχουν τριχομονάδες.

Πέρα από τον ανησυχητικό αριθμό των κρουσμάτων, ένα μεγάλο πρόβλημα που είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε μια κρίση στη δημόσια υγεία είναι αυτό της ανάπτυξης αντίστασης στη θεραπεία. Πιο συγκεκριμένα, η ναϊσσέρια της γονόρροιας έχει αναπτύξει αντίσταση σε όλα τα αντιβιοτικά που έχουν χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση της. Τα βακτήρια μπορούν να αποκτήσουν αντίσταση με πολλούς τρόπους, όπως μέσω της απόκτησης πλασμιδίων, μέσω της ικανότητάς τους να μετασχηματιστούν λαμβάνοντας DNA από το περιβάλλον και ενσωματώνοντας το στο γονιδίωμα και τέλος μέσω των τυπικών μεταλλάξεων. Οι κεφαλοσπορίνες τρίτης γενιάς έχουν τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιηθεί με επιτυχία για τη θεραπεία της γονόρροιας, αλλά ήταν θέμα χρόνου τα βακτήρια να αναπτύξουν αντίσταση. Ένα στέλεχος της ναϊσσέριας της γονόρροιας, το H041, εντοπίστηκε για πρώτη φορά σε μια ιερόδουλη στην Ιαπωνία το 2014.

Οι επιστήμονες λοιπόν δίνουν ένα μεγάλο αγώνα για τον περιορισμό της εξάπλωσης της αντίστασης στη θεραπεία. Στην τρέχουσα φάση η προσπάθεια τους επικεντρώνεται:

• Στο διπλό θεραπευτικό σχήμα με τη χορήγηση αζιθρομυκίνης ή δοξυκυκλίνης σε συνδυασμό με τη σεφτριαξόνη. Οι κατευθυντήριες οδηγίες του 2015 συστήνουν διπλό θεραπευτικό σχήμα με ενέσιμη σεφτριαξόνη και από το στόμα αζιθρομυκίνη σαν θεραπεία πρώτης γραμμής. Ακόμα δεν έχει αναφερθεί αντίσταση στη σεφτριαξόνη, αλλά οι ειδικοί φοβούνται ότι είναι θέμα χρόνου

• Στον εντοπισμό των ατόμων κα των ομάδων που έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν αντίσταση στη θεραπεία της λοίμωξης.

• Στην πρόληψη της λοίμωξης από ναϊσσέρια μέσω της εκπαίδευσης και της χρήσης προφυλακτικού. Οι στρατηγικές αυτές μπορεί να καθυστερήσουν αλλά δε θα σταματήσουν τον παγκόσμιο κίνδυνο εμφάνισης ενός στελέχους ναϊσσέριας που θα αντιστέκεται πλήρως στη θεραπεία. Ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας έχει οργανώσει ένα πρόγραμμα γα τη στενή παρακολούθηση της γονόρροιας το οποίο είναι ενεργό σε κάποιες χώρες, αλλά είναι σημαντικό να λειτουργήσει σε παγκόσμιο επίπεδο.

• Στον έλεγχο της πιο εντατικής χρήσης των αντιβιοτικών γενικά. Πολλοί ασθενείς με ασυμπτωματική γονόρροια στο φάρυγγα ή στον πρωκτό πολύ συχνά λαμβάνουν αντιβιοτικά για την αντιμετώπιση άλλων λοιμώξεων. Καθώς συνήθως δεν υπάρχει φλεγμονή στο πρωκτό ή στο φάρυγγα, οι συγκεντρώσεις των αντιβιοτικών εκεί είναι μικρές με αποτέλεσμα να επιτρέπουν στη ναϊσσέρια της γονόρροιας, καθώς και σε άλλα βακτήρια την ανάπτυξη αντίστασης.

Παράλληλα με τις παραπάνω προσπάθειες διεξάγονται κλινικές δόκιμες που εξετάζουν νέες ουσίες για την αντιμετώπιση της γονόρροιας.

Κάθε χρόνο προσβάλλονται από σύφιλη 5.6 εκατομμύρια άτομα, όσος δηλαδή είναι ο πληθυσμός της Δανίας, και η απλή θεραπεία με ένα αντιβιοτικό από το στόμα δεν είναι πια αρκετή. Η σύφιλη κατάφερε να αναπτύξει αντίσταση στην αζιθρομυκίνη και η μόνη εναλλακτική είναι η ενέσιμη πενικιλίνη. Ευτυχώς είναι ακόμα αποτελεσματική, αλλά σίγουρα δεν είναι τόσο εύχρηστη, ενώ παράλληλα έχει υψηλότερο κόστος το οποίο είναι μεγάλο πρόβλημα για τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες.

Τέλος, ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι τα νέα από το Ηνωμένο Βασίλειο. Το τελευταίο μήνα εντοπίστηκαν 11 περιπτώσεις γονόρροιας με υψηλή αντίσταση στη θεραπεία. Πιο συγκριμένα, το στέλεχος αυτό είχε αναπτύξει ολοκληρωτική αντίσταση στην αζιθρομυκίνη, το ένα από τα δύο αντιβιοτικά του διπλού σχήματος που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπισή της. Αυτό, σύμφωνα με τους ειδικούς, κρούει πραγματικά τον κώδωνα του κινδύνου.

Πηγή: medicalnewstoday

Το άρθρο επιμελήθηκε ο Κ.Κωνσταντινίδης, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr