Οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs) είναι από τα συχνότερα συνταγογραφούμενα φάρμακα για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης, της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής, της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής και του μετατραυματικού στρες μεταξύ άλλων. Δυστυχώς μερικοί ασθενείς εμφανίζουν σεξουαλικές ανεπιθύμητες ενέργειες οι οποίες μπορούν να επιμείνουν ακόμα και μετά την διακοπή της θεραπείας.
Η διαταραχή αυτή ονομάζεται PSSD (post-SSRI sexual dysfunction) και προς το παρόν δεν είναι ξεκάθαρη η συχνότητα της, οι λόγοι εμφάνισης και η βέλτιστη αντιμετώπισή της.
Πρόσφατα μια ομάδα ειδικών επιστημόνων ανέλυσε 32 μελέτες πάνω στο θέμα και παρουσίασαν τα ευρήματα τους στο Sexual Medicine Reviews.
Σύμφωνα με την ανάλυση αυτή τα πιο συχνά αναφερόμενα συμπτώματα της PSSD είναι η χαμηλή ερωτική επιθυμία, απώλεια αισθητικότητας στα γεννητικά όργανα και τις θηλές, στυτική δυσλειτουργία, αδύναμοι οργασμοί, πρόωρη εκσπερμάτιση και κολπική ξηρότητα. Σε κάποιους ασθενείς τα συμπτώματα ξεκίνησαν αμέσως μετά την πρώτη δόση φαρμάκου SSRI, ενώ άλλοι ανέφεραν σταδιακή ανάπτυξη των συμπτωμάτων μέσα στις επόμενες μέρες ή εβδομάδες.
Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες γύρω από τα αίτια της PSSD. Μια από αυτές περιλαμβάνει την ουσία 5HT1A η οποία συνδέεται με το νευροδιαβιβαστή σεροτονίνη και με αυτό τον τρόπο επηρεάζει την σεξουαλική κινητοποίηση ενώ άλλες θεωρίες στοχοποιούν ορμόνες που μπορούν να επηρεάσουν το κεντρικό και περιφερειακό νευρικό σύστημα.
Οι μελέτες που έχουν ως αντικείμενο τον επιπολασμό της PSSD δεν είναι αρκετές και η διάγνωσή της μπορεί να είναι δύσκολη, καθώς και τα προβλήματα ψυχικής υγείας από μόνα τους μπορούν να οδηγήσουν σε σεξουαλικές δυσλειτουργίες · μπορεί να απαιτηθεί ικανό χρονικό διάστημα για να γίνει ξεκάθαρο αν μια σεξουαλική δυσκολία αποτελεί σύμπτωμα της πάθησης ή παρενέργεια της φαρμακευτικής αγωγής. Επίσης σημαντικό είναι οι γιατροί να λαμβάνουν υπόψη τους κατά την διάγνωση τον τρόπο ζωής του ασθενή και την γενικότερη κατάσταση της υγείας του.
Προς το παρόν δεν υπάρχει ειδική αντιμετώπιση για την PSSD. Οι ασθενείς σε συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό μπορούν να δοκιμάσουν ένα διαφορετικό αντικαταθλιπτικό όπως η βουπροπιόνη, η οποία τείνει να έχει λιγότερες παρενέργειες και έχει επιδείξει ενθαρρυντικά αποτελέσματα στις κλινικές μελέτες.
Μια άλλη θεραπευτική προσέγγιση είναι η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία. Μέσα από αυτή οι ασθενείς και οι σύντροφοί τους μπορούν να μάθουν περισσότερα για την PSSD και να ανακαλύψουν τρόπους να την αντιμετωπίσουν μαζί και να υποστηρίξουν ο ένας τον άλλο. Πολλές φορές οι σύντροφοι ασθενών ανησυχούν ότι ευθύνονται οι ίδιοι για την δυσλειτουργία του συντρόφου τους και μέσα από την θεραπεία αυτή θα μπορέσουν να κατανοήσουν ότι αποτελεί παρενέργεια φαρμακευτικής αγωγής και όχι δική τους έλλειψη.
Η μελέτη τονίζει ότι οι ασθενείς πρέπει να ενημερώνονται λεπτομερώς για το ενδεχόμενο ανεπιθύμητων σεξουαλικών παρενεργειών πριν την έναρξη της θεραπείας με SSRIs και να ενημερώνουν τον γιατρό τους όταν εμφανίζονται τέτοιες παρενέργειες. Επιπλέον οι γιατροί οφείλουν να παρακολουθούν την σεξουαλική υγεία των ασθενών τους κατά την διάρκεια της θεραπείας με SSRIs και μετά την διακοπή της, σε περίπτωση που τα συμπτώματα επιμένουν.
Οι ερευνητές καταλήγουν: «Υπάρχουν ακόμα πολλές άγνωστες πτυχές της PSSD και είναι σημαντικό να ερευνηθεί περαιτέρω ούτως ώστε να διευκρινιστεί η παθογένεση και να ανακαλυφθούν αποτελεσματικές μέθοδοι για την αντιμετώπισή της».
Πηγή: andrologia.gr
