Μυθιστοριογράφος, διηγηματογράφος, σεναριογράφος, δοκιμιογράφος και θεατρικός συγγραφέας, ο Ντον Ντελίλλο είναι ένας από τους μεγαλύτερους εν ζωή συγγραφείς στις ΗΠΑ κι έχει καταπιαστεί κατά τη διάρκεια της μακράς του πορείας με τα πιο καυτά θέματα του καιρού μας: από την ψηφιακή κουλτούρα, την τηλεόραση και την πυρηνική απειλή μέχρι τον Ψυχρό Πόλεμο, την πολιτική, την οικονομία, τα μαθηματικά και την τρομοκρατία. Το καινούργιο του μυθιστόρημα, που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά από την Εστία, σε εξαιρετική μετάφραση της Λαμπρινής Κουζέλη, έχει τον κάπως παράξενο τίτλο «Zero K» και αποτελεί μιαν επιτομή της θεματολογίας του.
Το άφθονο χρήμα που εισρέει επί καθημερινής βάσεως στα ταμεία των αμερικανών επιχειρηματιών και οι άτεγκτοι ρυθμοί της εργασίας τους, ο ανασφαλής και συνεχώς μεταβαλλόμενος κόσμος της Νέας Υόρκης, η διαρκής μετακίνηση των ανθρώπων στα πλέον διαφορετικά σημεία του πλανήτη, οι αυτοπυρπολούμενοι πιστοί και οι εκκολαπτόμενοι τρομοκράτες, οι εκτεταμένες πολεμικές συρράξεις, αλλά και η υπερανάπτυξη της τεχνολογίας και των επιστημών, σε ένα πεδίο με καταιγιστικές εξελίξεις όχι μόνο από χρόνο σε χρόνο αλλά και από ημέρα σε ημέρα -όλα με άλλα λόγια τα στοιχεία και τα φαινόμενα που απασχολούν την τοπική και τη διεθνή ειδησεογραφία-, δίνουν γενναία το παρών στις σελίδες του «Zero K», που ξεκινάει σαν μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας και καταλήγει σαν ένα είδος υπαρξιακής ελεγείας: μια ελεγεία που μιλάει για τη ζωή και τον θάνατο, όπως και για τον φόβο που μας καταλαμβάνει ή για την έκσταση που μας προκαλεί η αναρώτηση για το τι μπορεί να υπάρχει (αν όντως υπάρχει κάτι) μετά το βιολογικό τέλος.
Ο Ρος Λόκχαρντ, ένας αυτοδημιούργητος εκατομμυριούχος, αποφασίζει να βάλει όλα τα λεφτά του στην έρευνα και την πρακτική της κρυογονικής, της μεθόδου διατήρησης του οργανισμού σε χαμηλές θερμοκρασίες όταν η ιατρική δεν είναι σε θέση να προσφέρει την παραμικρή υπηρεσία και η ελπίδα μετατίθεται στο μακρινό μέλλον, σε μιαν εποχή που θα έχει λύσει προβλήματα τα οποία φαντάζουν προς το παρόν αξεπέραστα. Η λογοτεχνία της επιστημονικής φαντασίας ασχολήθηκε από πολύ νωρίς με την κρυογονική, για την οποία έχουν γραφτεί άπειρες σελίδες και όχι μόνο λογοτεχνικές. Ο Ντελίλλο έρχεται να προσθέσει το δικό του λιθαράκι χωρίς, όμως, να επιτρέψει στη φαντασία του να ταξιδέψει αχαλίνωτα, χωρίς να την αφήσει να ονειρευτεί παραδείσιους κόσμους από τους οποίους έχουν αποδράσει το κακό και ο πόνος.
Η Άρτις Μαρτινό, η δεύτερη γυναίκα του Λόκχαρντ, οδηγείται βαριά άρρωστη στον θάλαμο της κατάψυξης και ο ίδιος μαζί με τον γιο του συζητούν ατέλειωτες ώρες για το πώς θα είναι όταν θα επιστρέψει στη ζωή. Εκείνο, όμως, που κυριαρχεί στις κουβέντες τους είναι το πένθος του θανάτου και η στυφή γεύση της απώλειας, που είναι αδύνατον να υποκατασταθεί ή έστω να απομακρυνθεί. Η οδύνη είναι τόσο μεγάλη ώστε ο πατήρ Λόκχαρντ, που νιώθει πως δεν μπορεί να αποχωριστεί την αγαπημένη του, παίρνει σύντομα και μιαν άλλη απόφαση – να τη συνοδέψει στην παγωμένη αναχώρησή της: το μέλλον υπόσχεται πολλά, αλλά στην παρούσα πραγματικότητα το μόνο που κατισχύει είναι ο θάνατος. Τι απομένει; Η μοναξιά και η σιωπή του γιου, που καλείται να υπομείνει έναν περίγυρο στον οποίο τα πάντα δείχνουν χωρίς προοπτική και διέξοδο.
Και ποια είναι τάχα τα χαρακτηριστικά ενός τέτοιου περίγυρου; Μα, ο θρησκευτικός και ο πολιτικός φανατισμός, η οικονομική μέγγενη που περισφίγγει σε βαθμό στραγγαλισμού τους αδύναμους, η δυσκολία της γλώσσας (της οποιασδήποτε γλώσσας) να αποστάξει την έκφραση και να ακριβολογήσει, η αδιάκοπη αίσθηση πως τίποτε δεν μπορεί να σταθεί στη θέση του, όπως και η βαθύτερη πεποίθηση του μοναχικού κληρονόμου πως το χρήμα όχι μόνο δεν συνιστά αξία και λύση, αλλά συμβάλλει έτι περαιτέρω στην αδράνεια ή (χειρότερα) στη φθορά τόσο των προσώπων όσο και των πραγμάτων.
Ο Ντελίλλο είναι μέγας μάστορας της γραφής. Αποφεύγοντας τη συναισθηματική έξαρση και κρατώντας εξαιρετικά χαμηλούς τόνους σε όλο το μήκος της αφήγησης, περιορίζοντας τις λέξεις και τις φράσεις του μόνο στο αναγκαίο επίπεδο (κάτι το οποίο τον κάνει σχεδόν ποιητικό, ιδίως όταν περιγράφει χώρους και φωτίζει τη σχέση των ηρώων μαζί τους), αλλά και κλιμακώνοντας χωρίς απότομες μεταβάσεις την πλοκή του, ο Ντελίλλο κατορθώνει κάτι ιδιαιτέρως δύσκολο για την ηλικία του (είναι γεννημένος το 1936 στο Μπρονξ της Νέας Υόρκης): να γράψει ένα μυθιστόρημα υψηλών απαιτήσεων χωρίς να επιτρέψει στον εαυτό του την παραμικρή ευκολία. Ένα μυθιστόρημα για τη θνητότητα και τον θάνατο, καθώς και για τη δύναμη της ζωής να συνεχίζεται κάτω από τις πιο αντίξοες περιστάσεις.
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ
