Βόρνεο, ένα ταξίδι απρόβλεπτο

Η θεατρική ομάδα Mannschaft [ensemble gruppe] παρουσιάζει από την Παρασκευή 6 Νοεμβρίου την παράσταση «Βόρνεο», σε σκηνοθεσία του Γιώργου Σίμωνα: μια ναυτική περιπέτεια που αφηγείται την ιστορία μιας ομάδας ανθρώπων που καλείται να ανταπεξέλθει σε αντίξοες συνθήκες.

Βρεθήκαμε στο Θέατρο Rabbithole (Γερμανικού 20, Μεταξουργείο) και συνομιλήσαμε με την ηθοποιό Βίκυ Λέκκα, η οποία μας έδωσε μια πρώτη γεύση της παράστασης…

– Πείτε μας λίγα λόγια για το έργο;

Ένας υποπλοίαρχος αποφασίζει να δεχτεί την πρόταση να διοικήσει ένα γέρικο πλοίο στο τελευταίο του ταξίδι, αναβάλλοντας την επιστροφή του στην πατρίδα και την οικογένειά του. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού το καράβι πέφτει σε μια άγρια καταιγίδα, η οποία τους οδηγεί σε μια ξέρα, πλησιόν ενός άγνωστου νησιού, κάπου στον Τροπικό. Εκεί, ναύτες και καπετάνιος, βλέπουν τις ημέρες τους να περνούν, αντιμετωπίζοντας τις δυσκολίες και περιμένοντας την παλίρροια να έρθει και να τους βγάλει εκ νέου στη θάλασσα, έτσι ώστε να επιστρέψουν στην πατρίδα.

Το «Βόρνεο» είναι μια ιστορία ναυτικών, μια ομάδας ανθρώπων που ζουν κάτω από αντίξοες συνθήκες. Πάνω απ’ όλα όμως είναι η προσωπική πορεία, το πέρασμα στην ενηλικίωση του καπετάνιου Κρεγκ.
Το έργο είναι βασισμένο (περισσότερο ως ελεύθερη διασκευή) στο εξαιρετικό (και πιο αινιγματικό) διήγημα του Τζόζεφ Κόνραντ, τη «Γραμμή Σκιάς».

 – Σε αρκετές θεατρικές παραστάσεις ο σκηνοθέτης επιλέγει να διαμορφώσει ένα σκηνικό γεμάτο αφαιρέσεις πάνω στο οποίο εκτυλίσσεται η δράση. Στο «Βόρνεο» ο θεατής αντιλαμβάνεται από την πρώτη στιγμή ότι γίνεται προσπάθεια να έρθει σε επαφή με μια ατμόσφαιρα εποχής. Γιατί γίνεται αυτή η επιλογή;

Η επιλογή αυτή έχει στόχο να δημιουργήσει ένα «τοπίο» στο οποίο ο θεατής θα έχει την ελευθερία να πλάσει εικόνες φαντασιακές μαζί με το θέαμα που του δίνεται εκείνη τη στιγμή. Να φτιάξει τη δική του «ιστορία», βασιζόμενος στα αισθητήρια όργανά του, ενώ συν-ταξιδεύει με την «ιστορία» που διαδραματίζεται μπροστά στα μάτια του.

– Παρακολουθώντας τις πρόβες του «Βόρνεο» διαπιστώνει κάποιος πως πρόκειται για μια ολοκληρωμένη παραγωγή. Θα μας μιλήσετε λίγο για τον τρόπο που δουλεύετε στις πρόβες;

Ο τρόπος δουλειάς μας στηρίζεται σε μια μοντέρνα μέθοδο υποκριτικής, που βασίζεται στην αντίληψη μέσω προθέσεων: Τη Συνθετική Ψυχοδυναμική όπου το πεδίο της εμπεριέχει όλα τα μέσα, τα εργαλεία και τις αισθήσεις του ηθοποιού. Ό,τι κουβαλάει, δηλαδή, ένας άνθρωπος-ηθοποιός. Στη Συνθετική Ψυχοδυναμική καθοδηγητής είναι ο σκηνοθέτης Γιώργος Σίμωνας. Αυτό που επιζητά η ομάδα, η Mannschaft (ensemble Gruppe) δεν είναι να αλλάξει κάτι. Προσπαθεί να διαφοροποιήσει τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα. Τόσο ειδικά όσο και πιο γενικά. Η θεωρία της στηρίζεται στις βασικές αρχές της ψυχανάλυσης και της οπτικής αντίληψης.

– Πόσο σημαντική είναι η μουσική στη θεατρική παραγωγή;

Επειδή ο κόσμος είναι γεμάτος εικόνες (όπως και το θέατρο) η μουσική είναι αλληλένδετη. Γιατί κι αυτή τρέφεται αλλά και παράγει εικόνες. Ένας ήχος ή μια ολόκληρη σύνθεση αποτελούν το κάλεσμα στον θεατή να ανακαλύψει τοπία και καταστάσεις που παρουσιάζονται στη σκηνή.

– Στο έργο υπάρχει έντονη η παρουσία της έννοιας «ομάδα». Στην προκειμένη περίπτωση ένα πλήρωμα βρίσκεται εγκλωβισμένο και προσπαθεί να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες. Πως συνδέεται η αντιμετώπιση των δυσκολιών με την ομαδικότητα;

Δεν ξέρω κατά πόσο βοηθάει κάποιον να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες μόνος του, να είναι μόνος του κόντρα στον καιρό. Πιστεύω ότι δεν είναι εύκολη μια πορεία αφοσιωμένη στις όποιες προσωπικές φιλοδοξίες. Ωστόσο, ακόμα και αν καταφέρει να φθάσει κάποιος εκεί που θέλει, ποια η συνέχεια; Ομάδα είναι, κατά τη γνώμη μου, ένα χέρι, μια γροθιά που θα πάει τα πράγματα πιο μακριά, πιο πέρα από το σημείο που είχες φανταστεί. Αρκετά ρομαντικό αλλά κάπως έτσι δεν ξεκινούν όλα; Το κεντρικό θέμα της παράστασης είναι αυτό: οι άνθρωποι που θυσιάζουν ένα κομμάτι τους για τον σκοπό που έχουν θέσει και θέλουν να πετύχουν.

– Το ταξίδι, η περιπέτεια και ο προορισμός είναι ορισμένες από τις έννοιες που κάνουν την εμφάνισή τους κατά τη διάρκεια της δράσης. Ένα σχόλιο πάνω σε αυτό;

Στο «Βόρνεο» τα γεγονότα και οι δράσεις αναπτύσσονται με τρόπο απρόβλεπτο, όπως και στα ταξίδια. Συμβαίνει κάτι που δεν είχες υπολογίσει και βρίσκεσαι ξαφνικά μακριά από τη… γείωσή σου, μακριά από τη «γη» σου. Βρίσκεσαι ξεριζωμένος, σχεδόν γυμνός απέναντι σε κάτι άγνωστο, ενώ παράλληλα κινείσαι προς αυτό.

– Τι μπορεί να σημαίνει το νησί για τον κάθε άνθρωπο;

Ίσως το σμίξιμο, το αντάμωμα. Μπορεί το νησί να σημαίνει πως ήρθε η ώρα που σταματάς να ξεγλιστράς (από μια κατάσταση) και απλά παραμένεις εκεί.

– Πως βλέπετε σήμερα τα πράγματα στη θεατρική παραγωγή;

Τα τελευταία χρόνια δημιουργούνται πολλές νέες ομάδες που ανεβάζουν παραγωγές με δικά τους μέσα. Νέοι άνθρωποι, που παλεύουν να κάνουν θέατρο παρά τις αντίξοες συνθήκες, με δουλειά συλλογική. Όχι ότι δεν συνέβαινε και πριν από την κρίση, απλώς τώρα διακρίνω μια ειλικρίνεια η οποία έλειπε από τις ομάδες τα προηγούμενα χρόνια.

– Το 2014 έγιναν πάρα πολλές παραστάσεις. Η κρίση δημιουργεί την ανάγκη έκφρασης ή ωθεί προς την εσωστρέφεια και στην επιθυμία κάλυψης βασικών υλικών αναγκών, αφήνοντας τον πολιτισμό σε δεύτερη μοίρα;

Το θέατρο είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Κατάφερε να επιβιώσει ακόμα και τις πιο σκοτεινές εποχές επειδή οι άνθρωποι ζητούσαν να βγουν στο φως. Εννοείται ότι η κρίση δημιουργεί την ανάγκη για έκφραση ή καλύτερα την ανάγκη να καταγγείλεις μέσω του καλλιτεχνικού σου έργου.

– Μέσα σε μια πληθώρα παραστάσεων, πόσο δύσκολο θεωρείτε να επιβιώσει μια θεατρική παραγωγή και τι είναι αυτό που θα την κάνει να ξεχωρίσει και να οδηγήσει τον θεατή να την παρακολουθήσει;

Είναι ανθρωπίνως αδύνατον οι θεατές να παρακολουθήσουν όλες τις παραστάσεις μιας θεατρικής σεζόν. Ναι, θεωρώ ότι είναι δύσκολο να επιβιώσει όταν οι περισσότερες παραγωγές συντηρούνται με τα δικά τους μέσα, αλλά υπάρχει κάτι που ίσως την κάνει να ξεχωρίσει. Είναι η εντιμότητα και φυσικά η σκληρή δουλειά…

Το trailer της παράστασης
Το Radio Spot
 —————————————–