Με δέκα σημαντικές νέες εκδόσεις ελληνικής λογοτεχνίας στη Ρωσική γλώσσα αλλά και ενδιαφέρουσες συζητήσεις σε φυσικά και ψηφιακά πάνελ, δίνει εφέτος η Ελλάδα το «παρών» στη 33η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Μόσχας, η οποία θα πραγματοποιηθεί από τις 2 έως 6 Σεπτεμβρίου 2020.
Παραπλεύρως της Κόκκινης Πλατείας, στο ιστορικό κτήριο Manege, θα πραγματοποιηθεί εφέτος η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Μόσχας, προσαρμοσμένη στα αυστηρά υγειονομικά πρωτόκολλα που επιβάλλει η πανδημία. Κεντρικό θέμα της Έκθεσης Βιβλίου είναι η Κοινωνία του Μέλλοντος, «future-ing». Τιμώμενη χώρα είναι η Κορέα.
Η Ελλάδα συμμετέχει στην Έκθεση σταθερά τα πέντε τελευταία χρόνια και αξιοποιεί τη δυναμική που έχει αναπτυχθεί μεταξύ των δύο χωρών από το 2016, έτος κατά το οποίο η Ελλάδα ήταν τιμώμενη χώρα στην Έκθεση Βιβλίου Μόσχας. Η πατρίδα μας αξιοποιεί τις δυνατότητες που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία και διαθέτει το δικό της «Ελληνικό Περίπτερο» (24τ.μ.) στο οποίο θα πραγματοποιηθούν εκδηλώσεις, τόσο με ψηφιακό όσο και με φυσικό τρόπο. Την ευθύνη της ελληνικής παρουσίας, έχει αναλάβει η Διεύθυνση Γραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού,με τη φροντίδα του νέου Γραφείου εκπροσώπησής του στη Μόσχα.
Περιγραφή έκθεσης
Δέκα σημαντικά βιβλία σύγχρονης Ελληνικής λογοτεχνίας που εκδόθηκαν στη Ρωσία τα δύο τελευταία χρόνια θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν οι επισκέπτες του Ελληνικού Περιπτέρου αλλά και να παρακολουθήσουν ενδιαφέρουσες συζητήσεις σχετικά με την Ελληνική λογοτεχνία. Πεζογραφία κυρίως αλλά και ποίηση, υψηλών προδιαγραφών, που διατρέχoυν την Ελληνική γραμματεία από τα τέλη του 19ου αιώνα έως και σήμερα.
Δύο ποιητικές συλλογές του βραβευμένου με το Νόμπελ Ποίησης Οδυσσέα Ελύτη, πέντε μυθιστορήματα από κορυφαίους εκπροσώπους της μεταπολεμικής γενιάς: Ε.Χ. Γονατά, Μένη Κουμανταρέα, Παύλο Μάτεσι, Κώστα Ταχτσή, Νίκο Χουλιάρα, καθώς και εξαιρετικές επιλογές διηγηματικού λόγου από τον Δημοσθένη Παπαμάρκο και τον Δημήτρη Νόλλα αλλά και μια ανθολογία νεοελληνικού διηγήματος του 19ου αιώνα από εμβληματικούς εκπροσώπους της Νέας Αθηναϊκής Σχολής: Α. Παπαδιαμάντη, Γ. Βιζυηνό, Μ. Μητσάκη, Κ. Θεοτόκη, Δ. Βουτυρά.
Στην Ελληνική πρόσκληση συνεργασίας ανταποκρίθηκαν δυναμικά δύο ρωσικοί εκδοτικοί οίκοι που είχαν ήδη ανακαλύψει και εκδώσει Έλληνες λογοτέχνες. Ο «O.G.I.» (Μόσχα) που δημιούργησε τη λογοτεχνική σειρά «Ελληνική Βιβλιοθήκη» και ο «Aletheia» (Αγ. Πετρούπολη) που δημιούργησε τη λογοτεχνική σειρά «Βιβλιοθήκη Νεοελληνικής Λογοτεχνίας».
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ
Στο πλαίσιο της Ελληνικής συμμετοχής, το ΕΙΠ σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Γραμμάτων του ΥΠΠΟΑ οργανώνουν τέσσερα πάνελ λογοτεχνικών συζητήσεων σχετικά με το έργο των μεταφρασμένων Ελλήνων συγγραφέων. Οι δύο πρώτες θα πραγματοποιηθούν στο χώρο της Έκθεσης με ταυτόχρονηδιαδικτυακή μετάδοση ενώ οι άλλες δύο θα διεξαχθούν ψηφιακά:
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ
ΣΑΒΒΑΤΟ 5/9/2020, ΩΡΑ 11.00-11.45
«Γιατί πήρε το Βραβείο Νόμπελ ο Έλληνας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης»
Ομιλητές: Ippolit Kharlamov (μεταφραστής του Ελύτη), Olga Bobrova (φιλόλογος- ελληνίστρια PhD)
Συντονιστής: Dmitri Itskovich (Εκδότης. Εκδόσεις “OGI”)
Χαιρετισμό (βιντεοσκοπημένο) θα απευθύνουν:
-Η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνα Μενδώνη
-Ο Πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού κ. Νίκος Α. Κούκης
Εκδήλωση ενώπιον κοινού σε κεντρική σκηνή της Έκθεσης, με απευθείας μετάδοση από το διαδίκτυο.
ΣΑΒΒΑΤΟ 5/9/2020, ΩΡΑ 11.45-12.30
«Ο λαϊκός πολιτισμός στη σύγχρονη λογοτεχνία. “Γκιακ” και “Λούσιας” – δύο καινούργια ελληνικά βιβλία σε ρωσική μετάφραση»
Ομιλητές: Ksenia Klimova (μεταφράστρια του Παπαμάρκου και του Χουλιαρά), Dmitri Gasin(κριτικός της λογοτεχνίας, δημοφιλής λογοτεχνικός blogger).
Συντονιστής: Δημήτρης Γιαλαμάς (Εκπρόσωπος του ΕΙΠ στη Μόσχα)
Εκδήλωση ενώπιον κοινού σε κεντρική σκηνή της Έκθεσης, με απευθείας μετάδοση από το διαδίκτυο.
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ONLINE
ΤΕΤΑΡΤΗ 2/9/2020,
«Το πάθος του συγγραφέως. Διηγήματα του σύγχρονου Έλληνα πεζογράφου Δημήτρη Νόλλα στα ρωσικά»
Ομιλητές: Anna Novokhatko (μεταφράστρια), Δημήτρης Νόλλας (συγγραφέας)
Συντονιστής: Igor Savkin (Εκδότης. Εκδόσεις “Aletheia”)
Μορφή: Εκδήλωση online.
ΣΑΒΒΑΤΟ 5/9/2020, ΩΡΑ 15.00-15.45
«Κώστας Ταχτσής. Ένας σύγχρονος Έλληνας κλασσικός στα ρωσικά»
Ομιλητές: Anna Kovaleva (μεταφράστρια του Ταχτσή), Gassan Gusseinov (φιλόλογος αρχαίας Ελληνικής)
Συντονιστής: Tatiana Scherbina (ποιήτρια, κριτικός της λογοτεχνίας)
Μορφή: Εκδήλωση online.
2.ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΕΚΔΟΘΗΚΑΝ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
Στο πλαίσιο αφενός της Υλοποίησης Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελλάδος και της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Τύπου και ΜΜΕ, της Ρωσικής Ομοσπονδίας στους τομείς της Λογοτεχνίας, Μετάφρασης και Εκδόσεων με πενταετή ισχύ (2017-2022), αφετέρου δε κατόπιν της ανακήρυξης του 2019-2020 ως Έτους Γλώσσας και Λογοτεχνίας Ελλάδας Ρωσίας, μεταφράστηκαν και εκδόθηκαν έως τώρα δέκα βιβλία εννέα Ελλήνων συγγραφέων στη Ρωσική γλώσσα. Παρατίθενται με σειρά έκδοσης:
1. «Άξιον εστί», Οδυσσέας Ελύτης, μετάφραση Ιππόλυτος Χαρλάμωφ, (Εκδόσεις O.G.I.)
2. «Φιλόξενος καρδινάλιος»,Ε.Χ. Γονατάς (τόμος με όλο το πεζογραφικό έργο του), μετάφραση Ξένια Κλίμοβα (Εκδόσεις O.G.I.)
3. «Πίστομα», Ανθολογία ελληνικής πεζογραφίας 19ου αι.,(περιλαμβάνει διηγήματα των Α. Παπαδιαμάντη, Γ. Βιζυηνού, Μ. Μητσάκη, Κ. Θεοτοκά και Δ. Βουτυρά), μετάφραση Α. Ρέζνικοβα. (Εκδόσεις «Aletheia»)
4. «Η μητέρα του σκύλου», Παύλος Μάτεσις, μετάφραση E. Μπάσοβα (Εκδόσεις Aletheia)
5. «Το τρίτο στεφάνι», Κώστας Ταχτσής (τόμος που περιλαμβάνει εξ ολοκλήρου το ομώνυμο μυθιστόρημα και επιλογή από τη συλλογή κειμένων κείμενα «Η γιαγιά μου η Αθήνα»). Μετάφραση Α. Κοβαλιόβα. (Εκδόσεις O.G.I.)
6. «Γκιακ», Δημοσθένης Παπαμάρκος, μετάφραση Ξένια Κλίμοβα (Εκδόσεις O.G.I.)
7. «Το πάθος του συγγραφέως», Δημήτρης Νόλλας (επιλεγμένα διηγήματα), μετάφραση Άννα Νοβοχάτκο (Εκδόσεις Aletheia)
8. «Βιοτεχνία υαλικών», Μένης Κουμανταρέας, μετάφραση Β. Σοκολιούκ (Εκδόσεις Aletheia)
9. «Ιουλίου λόγος», Οδυσσέας Ελύτης, μετάφραση Ιππόλυτος Χαρλάμωφ, (Εκδόσεις O.G.I.)
10. «Λούσιας», Νίκος Χουλιάρας, μετάφραση Ξένια Κλίμοβα (Εκδόσεις O.G.I.)
Τα βιβλία που προκρίθηκαν για μετάφραση επιλέχτηκαν από εννεαμελή Ομάδα Εργασίας Συντονισμού Έργου του Μνημονίου, που ορίστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και λειτουργεί υπό την εποπτεία της Διεύθυνσης Γραμμάτων:
– Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, καθηγήτρια νεοελληνικής φιλολογίας ΑΠΘ
– Όλγα Αλεξανδροπούλου, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Ρωσικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΕΚΠΑ,
– Δημήτρης Γιαλαμάς, Μορφωτικός Ακόλουθος Πρεσβείας της Ελλάδας στη Μόσχα και εκπρόσωπος του ΕΙΠ στη Ρωσία,
– Φατίμα Ελόεβα (FatimaYeloyena), διδάσκουσα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης,
– Σωκράτης Καμπουρόπουλος, π. σύμβουλος για θέματα βιβλίου στο ΥΠΠΟΑ,
– Σίσσυ Παπαθανασίου, Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Γραμμάτων του ΥΠΠΟΑ,
– Μανώλης Πιμπλής,διευθυντήςτης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης,
-Μαρία Τσαντσάνογλου, Διευθύντρια Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, μεταφράστρια λογοτεχνίας,
– Μικέλα Χαρτουλάρη, κριτικός λογοτεχνίας, δημοσιογράφος.
Οι προτάσεις της γνωμοδοτικής αυτής ομάδας εργασίας υποβλήθηκαν στην ηγεσία του ΥΠΠΟΑ, η οποία και τις ενέκρινε.
Η χρηματοδότηση του έργου πραγματοποιήθηκε με επιχορήγηση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού προς το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, το οποίο σύναψε τις σχετικές συμβάσεις με τους ρωσικούς εκδοτικούς οίκους.
3.NEEΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΙΡΕΣ ΕΛΛΗ ΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ
ΣΕΙΡΑ «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ» / ΕΚΔΟΣΕΙΣ O.G.I . (ΜΟΣΧΑ)
Η σειρά «Ελληνική Βιβλιοθήκη» ξεκίνησε από το 2000 με την έκδοση του μεγάλου τόμου «Ρωσικός κύκλος Καβάφη» και συνέχισε με τις εκδόσεις: Α. Εμπειρίκος «Κείμενα» (2002), Μ. Σαχτούρης «Το κεφάλι του ποιητή» (2003), Μ. Αλεξανδρόπουλος «Σκηνές από το βίο του Μαξίμου του Γραικού» (2004), Ο. Ελύτης «Η συναυλία των γυακίνθων» (2008), Κ.Π. Καβάφης «Άπαντα τα ποιήματα» (2009). Μια διαδρομή που πρόσφερε εξειδίκευση τόσο στα ποιητικά κείμενα, όσο και στη λογοτεχνία υψηλών αισθητικών και εκδοτικών απαιτήσεων, ανοίγοντας για το ελληνικό βιβλίο ένα δρόμο προς το πιο «ψαγμένο» κοινό, τη νεολαία, αλλά και τους βιβλιοκριτικούς, που αναγνώρισαν και αποδέχθηκαν την υψηλή ποιότητα των έργων που προτείνει η σειρά.
Στο ίδιο πνεύμα, από το 2019, στο πλαίσιο της διμερούς συνεργασίας Ελλάδας-Ρωσίας στο χώρο της μετάφρασης και προώθησης της ελληνικής λογοτεχνίας στα ρωσικά,η σειρά «Ελληνική βιβλιοθήκη» προτείνει στους ρωσόφωνους αναγνώστες ή προγραμματίζει για έκδοση ελληνική ποίηση (Ο. Ελύτης, Δ. Σολωμός, Γ. Σεφέρης, Κ. Καρυωτάκης, ανθολογία Ελλήνων ποιητών-υπερρεαλιστών), αλλά και ιδιαίτερα υψηλής ποιότητας πεζογραφία συγγραφέων, όπως ο Κ. Ταχτσής, ο Ν. Χουλιαράς, η Μ. Ιορδανίδου, αλλά και νεότερων, όπως η Ι. Καρυστιάνη, ο Δ. Παπαμάρκος, ο Χ. Οικονόμου κ.α.
ΣΕΙΡΑ «ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ» / ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ALETHEIA» (ΑΓΙΑ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ)
Οι εκδόσεις Aletheia ξεκίνησαν τη «Βιβλιοθήκη Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» με μια σειρά εκδόσεων πηγών και μελετών κλασσικής και βυζαντινής ιστορίας, όπως επίσης και νεότερης, ενώ στη συνέχεια επιχείρησαν την δημοσίευση και λογοτεχνικών έργων, όπως του Ν. Καζαντζάκη, της Ι. Τσάτσου, του Α. Πάρνη κ.α.
Το 2019, στο πλαίσιοτης εφαρμογής του Μνημονίου Συνεργασίας Ελλάδας –Ρωσίας στους τομείς της Λογοτεχνίας, μετάφρασης και Εκδοτικής Παραγωγής, η σειρά «Βιβλιοθήκη Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» άρχισε να παρουσιάζει στο ρωσικό αναγνωστικό κοινό έργα κλασσικών Ελλήνων πεζογράφων. Πρώτη μία ανθολογία συγγραφέων του 19ου αιώνα (Α. Παπαδιαμάντης, Γ. Βιζυηνός, Μ. Μητσάκης, Κ. Θεοτόκης, Δ. Βουτυράς) με τον τίτλο «Πίστομα», από το αντίστοιχο διήγημα του Κ. Θεοτόκη και στη συνέχεια έργα κλασσικών μεταπολεμικών συγγραφέων, όπως ο Π. Μάτεσις, ο Μ. Κουμανταρέας και ο Δ. Νόλλας. Στο ίδιο πνεύμα, σχεδιάζει να συνεχίσει τη σειρά σύγχρονης ελληνικής πεζογραφίας με έργα των Γ. Ιωάννου, Ζ. Ζατέλη κ.α. Προγραμματίζεται επίσης η κυκλοφορία δύο τόμων με έργα Ελλήνων λογοτεχνών, βραβευμένων με τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας.
