Συνέντευξη στη Σπυριδωνία Κρανιώτη
Ο καταξιωμένος σκηνοθέτης Δημήτρης Αθανίτης, ο οποίος εδώ και τριάντα χρόνια μας εκπλήσσει ευχάριστα με τις ταινίες του, επιστρέφει και στον χώρο της συγγραφής, για δεύτερη φορά. Το 2020 μετέφερε, τα σενάρια δύο εμβληματικών ταινιών, των «Αντίο Βερολίνο» και «Καμιά Συμπάθεια Για Τον Διάβολο», στο ομότιτλο βιβλίο, και σήμερα μπαίνει εκ νέου στην περιπέτεια της συγγραφής παρουσιάζοντας το βιβλίο του «Η Έβδομη Ήπειρος» από τις εκδόσεις «Αγγελάκη».
Ειδικότερα ο Δημήτρης Αθανίτης επιλέγει 60 ταινίες από 120 χρόνια κινηματογράφου και μας οδηγεί σε ένα μοναδικό ταξίδι μύησης στην πιο απαιτητική αλλά και πιο γενναιόδωρη τέχνη ρίχνοντας απροσδόκητο φως σε γνωστά αριστουργήματα και αναδεικνύει τη μαγεία πίσω από πρόσωπα, εικόνες, ιστορίες.
«Είναι ένα βιβλίο που δεν υπάρχει αντίστοιχο του στη διεθνή βιβλιογραφία. Όχι μόνο για το ύφος και τη γραφή του αλλά κυρίως για το γεγονός, ότι πρώτη φορά αμφισβητούνται συνολικά οι αξίες στο σινεμά, όπως διαμορφώθηκαν πριν 60 χρόνια και παγιώθηκαν σαν θέσφατα που κανείς δεν διανοείται να αγγίξει» αναφέρει ο σημαντικός δημιουργός και συμπληρώνει: «Το βιβλίο απευθύνεται σε όποιον θέλει να μυηθεί στο σινεμά, πέρα από τετριμμένα κλισέ και μόδες της μιας μέρας. Μιλά για σινεμά, έρωτα, ζωή…Και μπορώ να πω ότι μέσα από το εκπληκτικό ταξίδι σε μια σειρά από συχνά απροσδόκητες ταινίες, είναι τελικά και ένας οδηγός ζωής».
Ακόμη ο Δημήτρης Αθανίτης αποκαλύπτει στο zougla.gr τα μελλοντικά του σχέδια για το σινεμά και τη συγγραφή.
Στην περιπέτεια της συγγραφής ξανά. Τι σας έκανε να φτιάξετε αυτό το βιβλίο; Είναι κατάλογος ή συνοδεύεται κι από μικρές ιστορίες προσωπικές για την κάθε ταινία;
Η Έβδομη Ήπειρος είναι μια ανατρεπτική παρέμβαση πάνω στην ιστορία του κινηματογράφου. Ένα βιβλίο, όπου επιλέγω 60 ταινίες από 120 χρόνια σινεμά, τις παρουσιάζω μία-μία με πρωτότυπο τρόπο και ταυτόγχρονα τις αναλύω.
Είναι ένα βιβλίο που δεν υπάρχει αντίστοιχο του στη διεθνή βιβλιογραφία. Όχι μόνο για το ύφος και τη γραφή του αλλά κυρίως για το γεγονός, ότι πρώτη φορά αμφισβητούνται συνολικά οι αξίες στο σινεμά, όπως διαμορφώθηκαν πριν 60 χρόνια και παγιώθηκαν σαν θέσφατα που κανείς δεν διανοείται να αγγίξει.
Και βέβαια είναι η σπάνια περίπτωση που ένα τέτοιο βιβλίο είναι μέσα από τη ματιά ενός δημιουργού. Ταυτόχρονα, είναι ένα βιβλίο που διαβάζεται σαν ένα γοητευτικό μυθιστόρημα και αυτό είναι άλλη μια ιδιαιτερότητα του. Όμως όχι, δεν υπάρχουν προσωπικές ιστορίες σε σχέση με τις ταινίες. Δεν υπάρχουν αναμνήσεις, ταινίες που έπαιξαν κάποιο ρόλο στη ζωή ή την τέχνη μου, ταινίες φετίχ και ό,τι άλλο σχετικό. Αρκεί να πω ότι η ταινία που στάθηκε αφορμή να βυθιστώ στο σινεμά στα δεκαεφτά μου, δεν υπάρχει στο βιβλίο.
Το βιβλίο σας απευθύνεται σε σινεφίλ της γενιάς σας, ή και νεαρότερους κινηματογραφόφιλους; Θέλετε δηλαδή να επικοινωνήσετε στις πιο νέες ηλικίες, ταινίες που θα πρέπει να ψάξουν για να δουν;
Το βιβλίο απευθύνεται σε όποιον θέλει να μυηθεί στο σινεμά, πέρα από τετριμμένα κλισέ και μόδες της μιας μέρας. Το βιβλίο μιλά για σινεμά, έρωτα, ζωή. Μιλά για ανάταση και μαγεία μέσα από το σινεμά. Και μπορώ να πω ότι μέσα από το εκπληκτικό ταξίδι σε μια σειρά από συχνά απροσδόκητες ταινίες, είναι τελικά και ένας οδηγός ζωής.
Δεν είναι τυχαίο ότι η «Έβδομη Ήπειρος» δεν γράφτηκε μέσα σε ένα περιορισμένο χρόνο, ούτε κατά παραγγελία. Είναι μια δουλειά που συμπυκνώνει δεκαετίες γραπτών και δεκαετίες δημιουργίας. Το βιβλίο είναι αποτέλεσμα μιας βαθιάς, ερωτικής σχέσης με το σινεμά. Αλλά εννοώ έρωτα απαιτητικό, σαρκοβόρο.
Έχετε παραλείψει σκόπιμα κάποιες ταινίες;
Έχω παραλείψει πολλές ταινίες, που η απουσία τους θα κάνει τους κριτικούς να με χαρακτηρίσουν ιερόσυλο. Έχω παραλείψει πολλά ονόματα που το έργο τους είναι απολύτως κενό και ο χρόνος το αποδομεί σαν τεχνητές κατασκευές, χωρίς ουσία. Αντιθέτως, έχω συμπεριλάβει ταινίες βήτα, ταινίες υποτιμημένες ή ακόμη και άγνωστες, όπου όμως σκιρτά μια λάμψη αυθεντικότητας.
Πώς φαντάζεστε το μέλλον για ταινίες και βιβλία, μιλώντας πάντα για την εδραίωση της τεχνολογίας σε όλα τα μέσα;
Είναι πράγματι ενδιαφέρων ο συνδυασμός αλλά και οι δυνατότητες που υπάρχουν. Ίσως η Έβδομη Ήπειρος γίνει και μια ταινία δοκίμιο. Σίγουρα πάντως, θα κυκλοφορήσει και στα αγγλικά. Φυσικά, γράφω και άλλες ιστορίες πρωτότυπες, βιωματικές.
Ποια ταινία ετοιμάζετε τώρα και ποιο θα είναι το θέμα του επόμενου βιβλίου;
Αυτό τον καιρό, η τελευταία μου ταινία «Μήδεια», που η Αθηναϊκή πρεμιέρα της θα γίνει τον Δεκέμβριο, ταξιδεύει σε μια σειρά από φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο και μαζεύει βραβεία. Είναι η δέκατη ταινία μου και συμπυκνώνει ίσως με απροσδόκητο τρόπο και τις τρεις δεκαετίες που κάνω σινεμά.
Αν και γράφω συνεχώς κομμάτια, δεν ξέρω ποιο θα είναι το επόμενο βιβλίο. Αυτό που ξέρω σίγουρα είναι ότι η αμέσως επόμενη ταινία μου, θα αφορά μια εξ ίσου ισχυρή, αρχετυπική γυναίκα, σαν τη Μήδεια
Δημήτρης Αθανίτης, Η Έβδομη Ήπειρος – 60 Ταινίες Για Πάντα
Εκδόσεις Αγγελάκη, Σεπτέμβριος 2022, σελ. 220
