Συνέντευξη στη Σπυριδωνία Κρανιώτη
«Σε μια εποχή κατακλυσμένη από υπεροψία, φιγούρες, εξυπναδίστικες υπερβολές το παιδί που φώναξε… ο Βασιλιάς είναι γυμνός… είναι η ελπίδα της επιστροφής στην αθωότητα. Τα έργα μου γι` αυτό έχουν το υψηλό φρόνημα του Καραγκιόζη, του Ταρζάν, του Ρομπέν των Δασών του «ΝΕΝΙΚΗΚΑΜΕΝ» του Φιδιππίδη. Θέλουν να προσεύχονται μαζί με τα δένδρα του ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ. Να παρηγορούν τα συνοφρυωμένα φρύδια του Παπαδιαμάντη και τις αλήτικες λέξεις του Σκαρίμπα. Είναι έργα που διαβάζουν τα απομνημονεύματα και τα έργα και ημέρες της ΕΛΠΙΔΑΣ και απαγγέλλουν όσο καλύτερα μπορούν στίχους του Ελύτη και της κυρίας Δημουλά που τώρα συγκατοικούν στον Ουρανό» αναφέρει μεταξύ άλλων στο zougla.gr o Γιάννης Ναζλίδης με αφορμή την έκθεση του «Ανήλικη Αρχιτεκτονική», η οποία θα φιλοξενείται στον Ιανό μέχρι τις 7 Μαρτίου, 2020.
Ο ζωγράφος και ποιητής Γιάννης Ναζλίδης με τα έργα του μας ωθεί να επιστρέψουμε στην εποχή της αθωότητας. Oι πίνακές του εκπέμποντας χρώμα και φως, παντρεμένοι με τους υπέροχους στίχους του, οδηγούν όποιον επισκεφτεί την έκθεση του στον Ιανό σε μια σημαντική συνειδητοποίηση και συγκλονιστική εμπειρία.
Η «Ανήλικη Αρχιτεκτονική» του σημαντικού Βεροιώτη καλλιτέχνη είναι μια υπενθύμιση του χαμένου παράδεισου της αθωότητας που ο καθένας έχει ανάγκη να βρει μέσα του ώστε να επιστρέψει με έναν τρόπο στην ουσιαστική σχέση με τον εαυτό του. Φτάνοντας στον Ιανό και παρατηρώντας τις ζωγραφιές του είναι σαν να βρίσκεσαι σε έναν κήπο φτιαγμένο από στίχους και χρώματα. Είναι σαν να βυθίζεσαι στη μαγεία της παιδικής ηλικίας και αθωότητας που ξαφνικά αρχίζει να ζωντανεύει εκ νέου.
Ο Γιάννης Ναζλίδης επισημαίνει πως ο ρόλος της τέχνης στη σύγχρονη εποχή είναι «Ένας Σταθμός Πρώτων Βοηθειών για τους Κουρασμένους των πόλεων και μια ερωτική αλληλογραφία του ανθρώπου με τον Ουρανό».
Τελικά ο Γιάννης Ναζλίδης μέσα από τα έργα του μας υπενθυμίζει ότι υπάρχει χαρά, φως, αγάπη… και όλα αυτά βρίσκονται κρυμμένα βαθιά στον καθένα και μόνο η τέχνη μπορεί να τα αποκαλύψει και να τα φέρει εκ νέου στην επιφάνεια.
Μιλήστε μας για την ατομική σας έκθεση «Ανήλικη Αρχιτεκτονική», η οποία παρουσιάζεται στον Ιανό
Οι λέξεις πενθούν. Η κυρία Δημουλά τις άφησε μόνες τους τώρα που πήρε τον δρόμο τ` ουρανού. Μέσα σ` αυτήν την ατμόσφαιρα ενός ΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΚΕΝΟΥ η μιας διαμαρτυρίας των λέξεων που δεν πρόλαβαν την αναστάσιμη αγάπη της, η έκθεση μου «ΑΝΗΛΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ» στέκει στον Ιανό σαν μεσίστια σημαία. Της οφείλουμε όλοι τόσα πολλά της κυρίας Κικής.Τα σπίτια μου, τα «Αρχιτεκτονήματά» μου είναι μια πομπή, μια παρέλαση αισθημάτων για την αειθαλή Άνοιξη που δώρισε η κυρία Δημουλά σε όλους μας.
Ίσως η Ενήλικη Παιδικότητα της Αρχιτεκτονικής μου να είναι μια πράξη εμμονής στην ΠΟΙΗΤΙΚΗ ακολουθία του ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΥ.
Όπως και νάχει το να επιμένεις να προσκαλείς τα όνειρα στις συνελεύσεις της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ είναι μια ευγενική πράξη τον καιρό της ουράνιας ασιτίας. Η «ΑΝΗΛΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ» είναι μια υπενθύμιση του χαμένου παράδεισου της αθωότητας, μια χορωδία μνήμης προς χάριν της υγείας των παραστρατημένων αισθημάτων. Είναι άνθη των παραμυθιών ή της ασίγαστης επιθυμίας για την ευτυχή συγκατοίκηση των ανθρώπων με τα όνειρα. Είναι ακριβά αυτά τα σπίτια. 400.000 το τετραγωνικό, και δεν υπακούν στα μαθηματικά αλλά διαλαλούν σ` όλο τον κόσμο πως 2+2 δεν κάνει 4 αλλά όσο θέλει ο ΘΕΟΣ.
Τι είναι για εσάς η ζωγραφική;
Δεν ξέρω να σας πω τι είναι! Αλλά σίγουρα ένας δρόμος που σε οδηγεί σε ευρύχωρες ειρηνικές πολιτείες. Ένα δώρο είναι, καθώς σ` ένα άσπρο τελάρο αρχίζουν και έρχονται αόρατες μέχρις πριν εικόνες που διαλέγουν να κατοικήσουν σ` αυτό. Είναι μια Χαρά και μια Χάρη να σε κουρδίζουν δυνάμεις που θέλουν να κρατήσουν την ανωνυμία τους και να δωρίζουν τη γονιμότητα της ΣΙΩΠΗΣ.
Είναι για μένα μια πρόσκληση στους γάμους των Αλεξανδρινών στρατιωτών με τις κοπέλες της Ινδίας, μια φυτεία αγάπανθων για να στολίσουν μαγιάτικα στεφάνια. Είναι η κρύπτη των μυστικών της εσωτερικής περι-ΟΥΣΙΑΣ που ο καθένας φυλάγει για να συναντήσει το ΑΠΕΙΡΟ. Είναι μαγευτικό να βλέπεις πως χαίρεται το κόκκινο όταν το φιλά το πινέλο σου όταν αυτό πλησιάζει το κίτρινο και το πράσινο και ακούγεται το ΘΑΛΑΤΤΑ-ΘΑΛΑΤΤΑ του γαλάζιου. Τι είναι για μένα η ζωγραφική; «Ίσως ένας τρόπος να μιλάς με το Απέραντο».
Οι πίνακές σας ξεχώριζαν από πολύ νωρίς. Τι είναι αυτό που πιστεύετε ότι τους κάνει τόσο ιδιαίτερους;
Είναι καθήκον του καθενός να υποστηρίζει και να αγαπά την ιδιαιτερότητά του νομίζω. Είναι ο σεβασμός στην ποικιλία της ΘΕΙΑΣ ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ που σκορπίζει και μοιράζει τη γοητεία της δημιουργίας. Τα έργα μου, οι πίνακες μου είναι του Δημοτικού! Ούτε κρύβουν ούτε υπονοούν, ούτε ψευδομαρτυρούν παρά λένε όσα λόγια τους επιτρέπει η ηλικία τους. Αγαπούν την ελευθερία. Την αγαπούν πολύ. Όχι το ξεσάλωμα, ούτε τις επιδείξεις, αλλά το τραπέζι με τους φίλους όπου όλα είναι νόστιμα. Ξέρω κάτι ψέματα που κέρδισαν τα βραβεία ειλικρίνειας, σαν κι` αυτό που πήρε η Αλβανίδα μάνα που στις σελίδες της αλβανικής λογοτεχνίας έβαλε κεραμίδια στη θράκα της σόμπας να φαντάζουν σαν φέτες ψωμιού για να ξεγελάσει την πείνα των παιδιών της. Έτσι είναι και τα έργα μου. Θέλουν να απαντήσουν στη φτώχεια της λογιστικής των ημερών, στην κυριαρχία μιας οικονομίστικης κυριαρχίας που εξουδετερώνει και αδρανοποιεί τα αισθήματα αντικαθιστώντας τα με τυπικές συμπεριφορές και ψευτοευγένειες. Πιο πολύ απ` όλα όμως είναι ότι τα έργα μου είναι χαρούμενα, φανατικοί οπαδοί της θετικής ενέργειας και της φιλικότητας. Σ` αυτήν υπακούν.
Σε μια εποχή κατακλυσμένη από υπεροψία, φιγούρες, εξυπναδίστικες υπερβολές το παιδί που φώναξε… ο Βασιλιάς είναι γυμνός… είναι η ελπίδα της επιστροφής στην αθωότητα. Τα έργα μου γι` αυτό έχουν το υψηλό φρόνημα του Καραγκιόζη, του Ταρζάν, του Ρομπέν των Δασών του «ΝΕΝΙΚΗΚΑΜΕΝ» του Φιδιππίδη. Θέλουν να προσεύχονται μαζί με τα δένδρα του ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ.Να παρηγορούν τα συνοφρυωμένοι φρύδια του Παπαδιαμάντη και τις αλήτικες λέξεις του Σκαρίμπα. Είναι έργα που διαβάζουν τα απομνημονεύματα και τα έργα και ημέρες της ΕΛΠΙΔΑΣ και απαγγέλλουν όσο καλύτερα μπορούν στίχους του Ελύτη και της κυρίας Δημουλά που τώρα συγκατοικούν στον Ουρανό.
Τα έργα σας εκπέμπουν χρώμα και φως αλλά και μια παιδική αθωότητα. Από πού αντλείτε την έμπνευσή σας;
Απ` το ουράνιο τόξο. Απ` αυτήν την προβολή του Σύμπαντος που μνημονεύει τη χρωματική καταγωγή του Κόσμου. Το ουράνιο τόξο είναι η ΤΡΑΠΕΖΑ απ` όπου όλοι δανειζόμαστε χρώματα. Αυτά διαλέγουν και δίνουν τις παραστάσεις τους στα έργα. Ήταν όμως κι` ο κήπος της γιαγιάς μου της Ευθυμίας στον οποίο γινόταν η μεγαλύτερη διαδήλωση των χρωμάτων.
Δεν ξέρετε τη γοητεία έχει το να σε μαθαίνουν τα χρυσάνθεμα, την αλφαβήτα των χρωμάτων. Να σε διδάσκουν οι υάκινθοι και οι τριανταφυλλιές τις μαθηματικές εξισώσεις με τις οποίες γίνεται δυνατόν να καταλάβεις το πως πηγαίνει το γαλάζιο στην επικράτεια του άσπρου, το κίτρινο στις διαδηλώσεις του κόκκινου, το πράσινο στην Ν. Υόρκη της πραότητας.
Το φως και τα χρώματα μιλούν πρώτα-πρώτα στα μωρά, αυτά κάνουν τις «συνεννοήσεις» με τον κινηματογράφο του Κόσμου.Ίσως θα ξέρετε τον ιατρικό όρο Χρωματοθεραπεία που χρησιμοποιεί η σύγχρονη Ιατρική, όπου η ακτινοβολία των χρωμάτων βοηθά την αποκατάσταση της ψυχικής ισορροπίας των ασθενών.
Χρώματαααα χρώματάαα, χρώματα κι` αρώματα λέει το τραγούδι…
Το εικαστικό σας έργο συμπληρώνετε πάντα με τους στίχους. Η ζωγραφική υπαγορεύει τον στίχο ή πρώτα έρχεται ο στίχος και μέσα από αυτόν προκύπτει η ζωγραφική κάθε φορά;
Δεν υπάρχει κάποιος κανόνας σ` αυτήν τη διαδικασία. Κυρίως όμως πρώτα είναι η εικόνα κι` έπειτα ο μικρός της ύμνος. Πρώτα έρχεται το δώρο της ζωγραφιάς κι` έπειτα τρέχουν οι λέξεις. Είναι παράξενη σχέση. Υπάρχουν κείμενα που τα σχολιάζουν οι εικόνες και εικόνες που σχολιάζονται από τους στίχους. Υπάρχουν όμως και οι γάμοι. Εκεί που είναι δύσκολο να δεις την εικόνα χωρίς το κείμενο ή το αντίστροφο. Ένας ποιητής-ψάλτης είναι κρυμμένος πίσω απ` τη ζωγραφιά και άλλοτε μια ζωγραφιά απαγγέλει. Υπάρχουν όμως και εικόνες χωρίς λόγο και λόγος δίχως εικόνες. Έχει ο ουρανός κάποτε άστρα και κάποτε όχι. Όπως και νάχει όμως, υπάρχει μια προϊστορική συμμαχία ανάμεσά τους.
Πώς θυμάστε τα παιδικά σας χρόνια και τη ζωή σας στη Βέροια;
Ανηφόρες και κατηφόρες, σταθμευμένα φορτηγά στη νύχτα και δένδρα που μας προστάτευαν από το φανέρωμα στο κρυφτό, βρύσες που δεν σταμάταγαν να λένε παραμύθια στους περαστικούς, ηλικιωμένοι που ζήταγαν ησυχία απ` τα ξεφωνητά, ο Πελέ, ο Αμαρίλντο, ο Γκαρίντσα στη γειτονιά-αποικία της Βραζιλίας, μπουγιέλομα και μακριά γαϊδούρα και τσιλίκ-τσομάκ, και φανταστικοί έρωτες και σπασμένες λάμπες στις δημόσιες κολώνες και και και και…Σ` αυτήν την ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ των Παιδικών χρόνων υποκλίνονται όλοι. Πέρασαν Δήμαρχοι και Δήμαρχοι απ` αυτήν μα κανείς δεν μπόρεσε να επιβάλλει ή να διδάξει ψευτοηθική στους παιδικούς κουρσάρους, στους πειρατές, στους κλέφτες και τους αστυνομικούς, στους γιατρούς και τους δικηγόρους της Λιλιπούπολης. Μονάχα ο Χατζιδάκης μίλησε στη γλώσσα τους… Χάρτινο το φεγγαράκι ψεύτικη η ακρογιαλιά αν με πίστευες λιγάκι θάταν όλα αληθινά….
Πότε ξεκινήσατε να γράφετε ποίηση και να ζωγραφίζετε;
Στα δεκατέσσερα μου έγραψα …τέλειωσαν τα αποθέματα σε κίτρινο και ο ήλιος θα χαλάσει.Τι νάταν αυτό; Μια απόπειρα να απομαγνητοφωνήσω τις εσωτερικές φωνές μου. Έγραψα μικρά κείμενα που τα χαιρόμουν για μένα για να στολίσω την ενηλικίωσή μου. Έγραψα για τη Σοφούλα και την Άννα, για τους φυλακισμένους που επισκεφθήκαμε με τη δασκάλα μας τη Γιόλα. Όλα αυτά όμως φυσιολογικά, σαν την αναπνοή που δεν χρειάζεται επιβεβαιώσεις και επικυρώσεις από κανένα. Και τι ήταν αυτό που μου έβαλε μπογιές και πινέλα στα χέρια μου; Ξέρω και γω! Ίσως η περιέργειά μου για τα θαύματα! Για το πως ένα πινέλο μπορεί να κάνει έναν άνθρωπο, η για το πως τα χρώματα βγαίνουν απ` τα σωληνάρια και αιχμαλωτίζουν μορφές, σύννεφα, καταρράκτες, αγγέλους, υποβρύχια, συναισθήματα. Έγραψα μια φορά
Πίνω
Πίνεις
Πίνει
Πίνωμεν
Πίνετε
ΠΕΙΝΟΥΣΑΝ
Έτσι αισθανόμουν. Πώς το κοινωνικό περιβάλλον ντύνεται μια συμπεριφορά που τακτοποιεί μονάχα υλιστικές λειτουργίες και πως ξεχνούμε να στρέψουμε τα βλέμματά μας στον ουρανό και στην καθημερινή ζωγραφική του ΘΕΟΥ. Έκανα γι` αυτό το λόγο ένα έργο που αναφέρεται στην αέναη ροή και κίνηση που συντονίζει το σύμπαν.
Ποιοι καλλιτέχνες, τόσο ζωγράφοι όσο και ποιητές σας επηρέασαν;
Όλοι όσοι ζωγράφισαν, ή, έγραψαν όχι για να δείξουν το μπόι τους στους άλλους, αλλά γιατί μια εσωτερική ανάγκη τους αιχμαλώτισε και τους έσπρωξε στη δημιουργία. Ο ΘΕΟΦΙΛΟΣ είναι ένα συγκινητικό παράδειγμα που έδωσε τα δώρα της ψυχής του στην ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ της ΑΓΝΟΤΗΤΑΣ. Υπάρχουν όμως και άλλοι καλλιτέχνες που αμύνθηκαν με το μυαλό τους και τα αισθήματά τους σ` αυτήν την εκζήτηση της ΤΕΧΝΗΣ.Τα έτοιμα προϊόντα του MarchelDuchamp (readymade) είναι ένα καταπληκτικό παράδειγμα όπου ο δημιουργός δηλώνει πως τα καλλιτεχνικά έργα δεν υπακούν στους νόμους της αγοράς. Το ίδιο είναι και το Μαύρο Τετράγωνο του Malevich όπου ένας κατάμαυρος πίνακας γκρέμιζε την υπεροψία της πολιτικής εξουσίας. Για την ποίηση δεν χρειάζεται να πω τίποτε. Μ` ένα στίχο του Ελύτη και μια πέτρα της Επιδαύρου ημερεύουν οι Ευρωπαϊκοί Θόρυβοι.
«Αν δεν στηρίξεις το ένα σου πόδι έξω από τη γη ποτέ δεν θα μπορέσεις να σταθείς επάνω της» λέει ο Ελύτης.
«Μεγάλωσα πολύ για να ονομάζω τα φαινόμενα χωρίς επιφύλαξη, αυτό βροχή, αυτό δάκρυα» λέει η Δημουλά.
Τι ρόλο πιστεύετε ότι παίζει η τέχνη στη σύγχρονη εποχή;
Ότι έπαιζε πάντα. Μια πρωτοπόρα δύναμη που «εισάγει» Μέλλον στις κοινωνίες. Βέβαια αυτό το ξέρω βαθιά μέσα μου καθώς μου αποκαλύφθηκε στο ΜΟΜΑ της Ν. Υόρκης η δύναμη και η γοητεία της Ελληνικής Τέχνης. Ξέρω γιατί η Ελληνική Τέχνη κέρδισε τη συμπάθεια και τον σεβασμό όλου του κόσμου, αλλά αυτό δεν είναι κάτι που μπορώ να το πω γιατί δεν είναι εύκολο να μιλήσει κανείς για πράγματα που ξεπερνούν το μπόι του.
Τι ρόλο παίζει η Τέχνη στη σύγχρονη εποχή; Άλλες παίζει τον ρόλο μιας αγοραίας γυναίκας, άλλες είναι ένα βάθρο για επιδειξιομανείς, άλλες πλουτίζει γάμους, άλλες αναστατώνει χρηματιστήρια, άλλες ηγείται τους στρατεύματος των καυχησιάριδων, άλλες,ζει ευτυχισμένη με τους ταπεινούς. Αυτοί που ξέρουν, ότι τα χρήματα και το κεφάλαιο δεν ξέρουν όλο το δρόμο της ζωής, αυτοί που ξέρουν το πως γίνεται να δίνονται 4.000.000€ για ένα μουσαμά του Βαν Γκόγκ, αυτοί που ξέρουν γιατί ο κόσμος είναι πλημμυρισμένος από Μουσεία Τέχνης και όχι Μουσεία Οικονομίας, αυτοί που δεν αλλάζουν το δαχτυλίδι που άφησε η γιαγιά μ` ένα μπριγιάν, αυτοί γνωρίζουν την αλφαβήτα των αξιών και τη δύναμη του πως «ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΛΥΣΕΩΝ ΑΛΛΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΣΧΕΣΕΩΝ». Τι ρόλο παίζει λοιπόν η Τέχνη στη σύγχρονη εποχή; Ένας Σταθμός Πρώτων Βοηθειών είναι για τους ΚΟΥΡΑΣΜΕΝΟΥΣ των πόλεων και μια ερωτική αλληλογραφία του ανθρώπου με τον Ουρανό.
Τι μπορούμε να περιμένουμε μετά την «Ανήλικη Αρχιτεκτονική»
Να σας πω. Αυτήν την ερώτηση μπορεί να την υποβάλλει κανείς στον Λεονάρντο Ντα Βίντσι. Από μένα να περιμένετε ότι περιμένω κι εγώ από σας. Νάμαστε φιλικοί, να πιστεύουμε στα θαύματα, να θυμόμαστε τις αμμουδιές του Ομήρου, το «ότι και νάχεις στην καρδιά να μου το λες μικρό μου» και περισσότερο κάθε πρώτη του μήνα να «νοικιάζουμε» τις παραινέσεις του ΠΑΥΛΟΥ για την ΑΓΑΠΗ στην επιστολή του προς Κορινθίους.
Μετά την ανήλικη αρχιτεκτονική είναι η συνέχεια της «ενήλικης» αρχιτεκτονικής που επιτρέπει κανείς να διατηρεί περισσότερα ερωτήματα στη ζωή του παρά απαντήσεις. Θέλω να σας πω πως δεν χρειάζεται να κάνει τίποτα ο άνθρωπος για να στριφογυρίζει ο Κόσμος.
Τι προτείνετε στους νέους καλλιτέχνες που έχουν όνειρα και ταλέντο;
Τους προτείνω να τα δωρίσουν στη Σεμνότητα!
Πώς προέκυψε το «Εκκοκκιστήριο Ιδεών» και ποιοι είναι οι στόχοι του;
Το «Εκκοκκιστήριο Ιδεών» στην Βέροια είναι το παλιό εκκοκκιστήριο βάμβακος του Πατέρα μου, που το μετέτρεψα σ` ένα ΕΚΚΟΚΚΙΣΤΗΡΙΟ ΙΔΕΩΝ, ένα ΚΟΥΜΠΑΡΑ των Καλών Αισθημάτων και των Δημιουργικών Ιδεών. Ένας χώρος 900τ.μ., ύψους 6μ, κτισμένος με την πέτρα της περιοχής μας, την πουρόπετρα. Έχει μια αυλή 1.500μ.και στόχος του είναι να υποστηρίζει και να πραγματοποιεί πρωτότυπες εκδηλώσεις τέχνης,και επιχειρηματικών ονείρων.
Τι ονειρεύεστε για την καλλιτεχνική σας διαδρομή;
Να γίνουν φίλοι ο λύκος με την κοκκινοσκουφίτσα.
Τελειώνοντας, ποια είναι η ευχή σας για το μέλλον;
Να μπορέσει να πετάξει η Ελλάδα,
Η «Ανήλικη Αρχιτεκτονική» του Ναζλίδη ως λεύκωμα διατίθεται στα βιβλιοπωλεία του Ιανού σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα και στο βιβλιοπωλείο Ηλιοτρόπιο της Βέροιας.
Δείτε επίσης: «Ανήλικη Αρχιτεκτονική» – Ατομική έκθεση του εικαστικού Γιάννη Ναζλίδη στον Ιανό
