Συνέντευξη στη Σπυριδωνία Κρανιώτη
«Έχω ερμηνεύσει στα 54 χρόνια της θεατρικής μου ζωής πάνω από 140 ρόλους και δεν ξεχωρίζω κανέναν ως μοναδικό μου επίτευγμα. Πάντα ο τελευταίος ρόλος είναι και ο σπουδαιότερος. Αυτόν τον καιρό ερμηνεύω τον Ελευθέριο Βενιζέλο και η ερμηνεία μου για μένα είναι μοναδική.» αναφέρει μεταξύ άλλων ο Γιάννης Μόρτζος ο οποίος ερμηνεύει εφέτος για δεύτερη χρoνιά τον μεγάλο Έλληνα ηγέτη.
Ο καταξιωμένος ηθοποιός, σκηνοθέτης και δάσκαλος μίλησε στο zougla.gr για τον ρόλο του και τις ιδιαιτερότητες του και τόνισε πως με τον ρόλο του Ελ. Βενιζέλου ολοκληρώθηκε ως καλλιτέχνης και ως άτομο. Ο σημαντικός ηθοποιός υπογράφει και τη σκηνοθεσία της παράστασης.
Γιατί επιλέξατε να ενσαρκώσετε τον Ελ. Βενιζέλο;
Μερικοί ρόλοι που έπαιξα στο παρελθόν ήταν απόλυτα επιλογή μου με πολλή σκέψη και αφού τους είχα αναλύσει με κάθε λεπτομέρεια. Ο Βενιζέλος ήταν πάντα μέσα στο μυαλό μου αλλά ήθελα να περάσει κάποιος χρόνος να σιγουρευτώ ότι μπορώ να ανταποκριθώ στις τεράστιες απαιτήσεις για την ερμηνεία μιας τέτοιας προσωπικότητας. Όταν λοιπόν ωρίμασε η ιδέα αλλά κυρίως όταν ένιωσα ότι μπορώ με πολύ σωστή δουλειά να το κάνω το αποφάσισα αμέσως και νομίζω πως κέρδισα το στοίχημα.
Τι σας συγκινεί περισσότερο στον Βενιζέλο; Έχετε κοινά στοιχεία;
Κοινά στοιχεία δεν μπορώ να έχω, αλλά πιστεύω ότι έχω ένα βασικό στοιχείο την επιμονή και υπομονή που είχε ο κορυφαίος αυτός πολιτικός- πατριώτης να δημιουργήσει μια σύγχρονη Ελλάδα. Εμένα μου συμβαίνει το ίδιο όταν αναλαμβάνω να παρουσιάσω στη σκηνή ένα τόσο δύσκολο εγχείρημα.
Τι σας βοήθησε ώστε να επιτύχετε την ενσάρκωση του ήρωα που υποδύεστε όχι μόνο εξωτερικά αλλά και ερμηνευτικά; Υπήρξε κάτι που σας δυσκόλεψε;
Δυσκολίες για να φτάσω σε ένα υψηλό επίπεδο ερμηνείας συνάντησα πολλές γι’ αυτό και χρειάστηκα πολλές και επίπονες δοκιμές αρχίζοντας από την εξωτερική εμφάνισή μου αλλά κυρίως για να συνειδητοποιήσω την πολύπλευρη ζωή του ήρωα έπρεπε να κεντήσω με μεγάλη εσωτερικότητα πως θα ήταν το πολιτικό φαινόμενο του ήρωα με τις καθημερινές του συνήθειες που κατά τη γνώμη μου ήταν πολύ ανθρώπινες – αυθόρμητες και με μεγάλη λεπτομέρεια και προετοιμασία στη σκέψη και στον προγραμματισμό.
Τι είναι αυτό που θα κρατήσετε, που θα σας μείνει από την ιστορία του Βενιζέλου ως μότο ζωής ως δίδαγμα;
Μετά από σκληρή δοκιμασία για να ξεφύγω από τη δική μου σκέψη και το δικό μου όραμα που έχω ως καλλιτέχνης, μπορώ να ισχυριστώ αβίαστα ότι στη σημαντική αυτή στιγμή της πορείας μου που τη θεωρώ κορυφαία υποστηρίζω κάτι άλλο πια με πολλή πίστη ότι δηλαδή ολοκληρώθηκα ως καλλιτέχνης – υποκριτής αλλά και ως άτομο με πολλά κενά μέσα μου λόγω των ανεπανάληπτων λαθών μου. Έχω γίνει περισσότερο σκεπτόμενος και ευαίσθητος πράγμα που με κάνει να νιώθω πιο χρήσιμος.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος είναι μια μεγάλη πολιτική προσωπικότητα του 2ου αιώνα. Πιστεύετε ότι υπάρχουν αντίστοιχοι πολιτικοί σαν τον Ελ. Βενιζέλο σήμερα;
Η Ελλάδα είναι μια χώρα με πλούσιο παρελθόν και με παγκόσμια προσφορά κυρίως στον πολιτισμό. Η Ελλάδα του σήμερα κινδυνεύει να αλλοτριωθεί με τη λεγόμενη παγκοσμιοποίηση και να καταντήσει ένα κράτος ασήμαντο χωρίς πλέον να προσφέρει τίποτα το αξιόλογο ούτε στην παραγωγή αγαθών αλλά προπαντός στον πολιτισμό. Οι Έλληνες που ανέλαβαν τα τελευταία χρόνια να κυβερνήσουν αλληλοδιαδόχως τη χώρα θυμίζουν περισσότερο «φιλέλληνες» και όχι πατριώτες με αγάπη στην ιστορία μας, που είναι μοναδική και χωρίς όραμα ώστε να δημιουργήσουν μια χώρα αντάξια του παρελθόντος της. Ελπίζω να γεννηθεί σύντομα ένας νέος οραματιστής, για να αλλάξει ριζικά το κακό μας ριζικό.
Έχετε αποφοιτήσει από το «Θέατρο Τέχνης» και εκτός από ηθοποιός και σκηνοθέτης έχετε πολύ μεγάλη εμπειρία και ως δάσκαλος. Πώς αυτή η ιδιότητα του ηθοποιού και δασκάλου βοηθάει στο κομμάτι της σκηνοθεσίας; Είναι πιο εύκολο για σας να επικοινωνήσετε τις απόψεις σας και τις σκέψεις σας και να εκμαιεύσετε το καλύτερο από τους ηθοποιούς;
Το πιο σημαντικό για μένα είναι ότι μπορώ μετά από τόση κοπιαστική δουλειά να έχω την ιδιότητα του θεατρικού δασκάλου. Με αυτόν τον τρόπο θέλω να κλείσω τον μεγάλο κύκλο της θεατρικής μου παρουσίας. Μπορώ να ισχυριστώ ότι τώρα νιώθω ικανός να έχω για συνεργάτες μου ηθοποιούς- μαθητές μου που να έχουμε έναν κοινό κώδικα σκέψης και συνεργασίας γιατί το θέατρο είναι ομαδική πράξη με ίσους όρους. Διδάχθηκα, από τον μεγάλο Δάσκαλο Κάρολο Κουν τον μεγαλύτερο που πέρασε τον 20ο αιώνα, πάνω απ’ όλα να έχω μεγαλοψυχία στη ζωή μου αλλά ειδικά στο θέατρο να εκτιμώ την προσφορά των πρωταγωνιστών αλλά και των δευτεραγωνιστών. Το σημαντικό για έναν δάσκαλο είναι να διδάξει στον νέο ηθοποιό να υποδύεται με πίστη και επιτυχία όλους τους ρόλους μικρούς- μεγάλους με το ίδιο ενδιαφέρον και την απόλυτη ευθύνη και για τη σωστή προσφορά τους στο σύνολο του θεάτρου.
Τι ήταν αυτό που σας δίδαξε ο Κουν και το κρατάτε μέχρι σήμερα;
Ο Δάσκαλος Κουν δίδαξε σε όλους τους μαθητές του την αυταπάρνηση την πίστη και την αλήθεια στην τέχνη. Αυτά κρατώ σαν πυξίδα στην τέχνη μου.
Τι συμβουλή θα δίνατε σε ένα νέο παιδί που σκέφτεται να ακολουθήσει τον χώρο της υποκριτικής;
Στους νέους που τους κεντρίζει η ιδέα του θεάτρου είμαι αυστηρός αλλά και με αγάπη γι’ αυτή τους την επιλογή. Τους συμβουλεύω να είναι υπεύθυνοι στις επιλογές τους και μόνο μετά από σκληρή δουλειά και μελέτη συνεχή μπορούν να ελπίζουν ότι θα τους δεχθεί το κοινό σαν πραγματικούς καλλιτέχνες. Επιπλέον είναι απαραίτητη η θητεία τους κοντά στους μεγάλους δασκάλους.
Ποιες θεατρικές παραστάσεις στις οποίες συμμετείχατε και ποιους ρόλους σας ξεχωρίζετε στην μέχρι σήμερα θεατρική σας πορεία;
Έχω ερμηνεύσει στα 54 χρόνια της θεατρικής μου ζωής πάνω από 140 ρόλους και δεν ξεχωρίζω κανέναν ως μοναδικό μου επίτευγμα. Πάντα ο τελευταίος ρόλος είναι και ο σπουδαιότερος. Αυτό τον καιρό ερμηνεύω τον Ελευθέριο Βενιζέλο και η ερμηνεία μου για μένα είναι μοναδική.
Υπάρχουν περίοδοι της ζωής σας που νοσταλγείτε περισσότερο;
Νοσταλγώ και μάλιστα με πολύ μεγάλη ένταση τα 21 χρυσά χρόνια που ήμουν με τον Δάσκαλο Κάρολο Κουν στο «Θέατρο Τέχνης». Άλλωστε έχει εκδοθεί το βιβλίο μου με τίτλο «21 χρόνια με τον Κάρολο Κουν».
Αφήνοντας πίσω έναν ρόλο υπάρχει κάτι που κρατάτε από την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα του ήρωα που έχετε υποδυθεί;
Όχι γιατί πρέπει να χτίσω την καινούρια προσωπικότητα που θα υποδυθώ. Μια παράσταση επιτυχημένη που κάποια στιγμή τελειώνει σου αφήνει βέβαια ωραίες αναμνήσεις αλλά εκείνο που σκέφτεσαι μετά είναι η επόμενη παράσταση.
Έχετε τρακ ακόμα επί σκηνής;
Έχω τρακ στις πρώτες παραστάσεις και αργότερα όταν σταθεροποιηθεί ο ρόλος μου τον απολαμβάνω.
Υπάρχει κάποιος ρόλος που επιθυμείτε να ερμηνεύσετε και κάποιο έργο να σκηνοθετήσετε;
Μετά από τόσα χρόνια πορείας επιθυμώ και δικαιούμαι πιστεύω να σκηνοθετήσω και να παίξω αρχαία τραγωδία. Για την ακρίβεια θα ήθελα να ερμηνεύσω τον «Οιδίποδα Τύραννο» του Σοφοκλή.
Η ζωή και το έργο του κορυφαίου πολιτικού που άλλαξε τη ροή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας παρουσιάζεται στο θέατρο Τέσσερις Εποχές – Γιάννης Μόρτζος.
Τον ρόλο της Έλενας Βενιζέλου ερμηνεύει η Γιούλη Ζήκου.
Συντελεστές:
Συγγραφέας: Γρηγόρης Χαλιακόπουλος
Σκηνοθεσία: Γιάννης Μόρτζος
Σκηνικά – κοστούμια: Λαμπρινή Καρδαρά
Μουσική: Φίλιππος Περιστέρης
Video – οπτική απεικόνιση: Χριστίνα Οικονόμου
Φωτισμοί: Τάκης Ποδαρόπουλος
Φωτογραφίες: Δημήτρης Ασπιώτης
Γραφικά: Βαγγέλης Καλαϊτζής
Παίζουν με σειρά εμφάνισης:
Γιάννης Μόρτζος, Γιούλη Ζήκου, Νίκος Κανατάς, Βασίλης Σαμαριτάκης, Ελεάννα Πουλίδα, Μανώλης Γεραπετρίτης, Εμμανουήλ Κεπέρης και Τιτίκα Μαρίνου.
Διαβάστε περισσότερα για την παράσταση
