Σαν σήμερα στις 12 Φεβρουαρίου 1923, γεννήθηκε ο Φράνκο Τζεφιρέλι, ο οποίος υπήρξε αναμφισβήτητα ένας από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες όπερας και οι ταινίες του είναι πλέον κλασικές. «Ρωμαίος και Ιουλιέτα», «Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ», «Άμλετ», «Αδελφός Ήλιος, Αδελφή Σελήνη», μας δείχνουν την ένταση του συναισθήματός του για τον Σαίξπηρ αλλά και τη βαθιά θρησκευτικότητά του.
Για την ταινία Ρωμαίος και Ιουλιέτα (1968), είχε λάβει υποψηφιότητα για βραβείο Όσκαρ. Η ταινία του The Taming of the Shrew (1967) με την Ελίζαμπεθ Τέιλορ και τον Ρίτσαρντ Μπάρτον παραμένει η καλύτερη κινηματογραφική διασκευή της ομώνυμης παράστασης. Η μίνι σειρά του Ιησούς από την Ναζαρέτ (1977) κέρδισε αναγνωρισιμότητα και προβάλλεται ακόμα και σήμερα κατά τα Χριστούγεννα και το Πάσχα σε πολλές χώρες.
Αξιωματικός της ιταλικής κυβέρνησης από το 1977, ο Τζεφιρέλι έλαβε τη διάκριση του ιππότη από την βρετανική κυβέρνηση το 2004 όταν έγινε Ταξιάρχης του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Το 2009 βραβεύτηκε με το Premio Colosseo.
Τα παιδικά του χρόνια
Οι καβγάδες ανάμεσα στους γονείς του ήταν τόσο βίαιοι που η μητέρα του μαχαίρωσε τον πατέρα του. Η επιχείρησή της (ήταν σχεδιάστρια ρούχων) έκλεισε υπό το βάρος του σκανδάλου και πέθανε, όταν ο Φράνκο που τη λάτρευε ήταν μόλις έξι χρόνων.
Γεννήθηκε στα περίχωρα της Φλωρεντίας ως Τζιανφράνκο Κόρσι (Gianfranco Corsi). Μητέρα του ήταν η Alaide Garosi και πατέρας του ο Ottorino Corsi, έμπορος μαλλιού και μεταξιού.
Η παιδική του ηλικία ήταν τόσο δραματική που θα μπορούσε να εμπνεύσει ολόκληρη πλοκή όπερας.
Οι καβγάδες ανάμεσα στους γονείς του ήταν τόσο βίαιοι που η μητέρα του μαχαίρωσε τον πατέρα του. Η επιχείρησή της (ήταν σχεδιάστρια ρούχων) έκλεισε υπό το βάρος του σκανδάλου και πέθανε, όταν ο Φράνκο που τη λάτρευε ήταν μόλις έξι χρόνων.
Οι δύο γονείς του ξαναπαντρεύτηκαν και η Alaide δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει το δικό της επίθετο ή του Corsi για το παιδί της. Επέλεξε το επίθετο «Zeffiretti», λέξη που αναφέρεται στην όπερα του Μότσαρτ Idomeneo. Ωστόσο, το όνομα αυτό γράφτηκε λάθος στο δημοτολόγιο και έγινε Τζεφιρέλι.
Όταν πέθανε η μητέρα του ο ίδιος μεγάλωσε υπό την φροντίδα της αγγλικής κοινότητας μεταναστών.
Ιταλοί ερευνητές είχαν ανακαλύψει ότι ο Τζεφιρέλι αποτελεί μέρος μιας ομάδας ανθρώπων που είναι συγγενείς με τον Λεονάρντο ντα Βίντσι. Ο Τζεφιρέλι ήταν απόγονος ενός από τα αδέρφια του ντα Βίντσι.
Η αίσθηση της δραματουργίας γεννήθηκε από την ίδια του την εμπειρία και η ζωή του ενέπνευσε το έργο του.
Ο Τζεφιρέλι αποφοίτησε από την Ακαδημία Καλών Τεχνών το 1941 και, ακολουθώντας τη συμβουλή του πατέρα του, εισήχθη στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας όπου σπούδασε αρχιτεκτονική και τέχνη. Μετά το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, πολέμησε ως αντάρτης προτού συναντηθεί με τους Βρετανούς στρατιώτες και γίνει ο διερμηνέας τους. Μετά τον πόλεμο, ξαναπήγε στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας για να συνεχίσει τις σπουδές του αλλά όταν είδε τον Λόρενς Ολίβιε στον Ερρίκο Δ΄ το 1945, αποφάσισε να ασχοληθεί με το θέατρο και τον κινηματογράφο.
Ενώ εργαζόταν ως ζωγράφος τοπίου στην Φλωρεντία, προσλήφθηκε από τον Λουκίνο Βισκόντι και εργάστηκε ως βοηθός σκηνοθέτη στην ταινία La Terra trema, που κυκλοφόρησε το 1948. Με τον Βισκόντι συνεργάστηκε και στις ταινίες : Λεωφορείο ο πόθος (Ρώμη, 1949) του Τεννεσσή Ουίλλιαμς, Τρωίλος και Χρυσηίδα (Φλωρεντία, 1949) του Σαίξπηρ και οι τρεις αδελφές (Ρώμη, 1951), κοστούμια Μαρσέλ Εσκοφιέ) του Τσέχωφ.
Οι μέθοδοι του Βισκόντι είχαν μια βαθιά επιρροή στο μετέπειτα έργο του Τζεφιρέλι. Εργάστηκε και με άλλους σκηνοθέτες όπως ο Αντονιόνι και ο Ροσελίνι. Τη δεκαετία του 1960, ο Τζεφιρέλι ξεκίνησε να γράφει και να σκηνοθετεί τις δικές του παραστάσεις στο Λονδίνο και στην Νέα Υόρκη και σύντομα μετέφερε τις ιδέες του στον κινηματογράφο.
Προσωπική ζωή
Το 1996 ο Τζεφιρέλι αποκαλύφθηκε ότι ήταν ομοφυλόφιλος και από τότε προτιμούσε να μην μιλά για την προσωπική του ζωή. Ο Τζεφιρέλι θεωρούσε τον εαυτό του «ομοφυλόφιλο» αντί για γκέι καθώς θεωρούσε ότι ο όρος «γκέι» ήταν λιγότερο καλαίσθητος. Ο Τζεφιρέλι είχε υιοθετήσει δύο ενήλικες γιους, με τους οποίους είχε συνεργαστεί για χρόνια και οι οποίοι διηύθυναν τις υποθέσεις του.
Ο Τζεφιρέλι είχε δεχθεί κριτική από θρησκευτικές ομάδες για αυτό που αποκαλούν «βλάσφημη εκπροσώπηση των βιβλικών φιγούρων στις ταινίες του» αλλά και κριτική από την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ για την στάση του απέναντι στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία σχετικά με τα ομοφυλοφιλικά ζητήματα.
Ο Τζεφιρέλι είχε σχέση με τον σκηνοθέτη Λουκίνο Βισκόντι.
Η στενή φιλία του και η συνεργασία του με τη Μαρία Κάλλας – Ο Πόλεμος και το εκτελεστικό απόσπασμα
Η στενή φιλία του και η συνεργασία του με τη Μαρία Κάλλας αποτυπώνεται στην «Τόσκα». Πάλι η ιστορία των γονιών του φαίνεται στις όπερες που επέλεξε να σκηνοθετήσει: την «Τραβιάτα», όπου η ηρωίδα ντροπιασμένη, σαν τη μητέρα του, πεθαίνει νέα από φυματίωση, όπως και η Μιμί στην «Μποέμ» ή η «Κάρμεν» και οι «Παλιάτσοι», όπου ο πρωταγωνιστής σκοτώνει τη γυναίκα του.
Στον πόλεμο πολέμησε, ήταν παρτιζάνος και τον έστησαν δύο φορές μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα, εμπειρία που αποτυπώνεται στη σκηνή της σταύρωσης του Χριστού στον «Ιησού από τη Ναζαρέτ».
Ο σημαντικός σκηνοθέτης έφυγε από τη ζωή στις 15 Ιουνίου 2019.
Φιλμογραφία
The Taming of the Shrew (Η στρίγγλα που έγινε αρνάκι,1967)
Romeo and Juliet (Ρωμαίος και Ιουλιέτα,1968)
Fratello Sole Sorella luna (Αδελφός ήλιος,αδελφή σελήνη,1973)
Jesus of Nazareth (Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ,1977)
The Champ (Τσαμπ,1979) Endless love (Ατέλειωτη αγάπη,1981)
la Traviata (Τραβιάτα,1983)
Othello (Οθέλλος,1986). Πρωταγωνίστησαν οι Plácido Domingo ως Οθέλλος,
Katia Ricciarelli ως Δυσδαιμόνα, and Justino Diaz ως Ιάγος. Το μεγαλύτερο τμήμα της ταινίας γυρίστηκε στο Ηράκλειο στα ενετικά νεώρια και το επιθαλάσσιο κάστρο Κούλε (Rocca di mare).
Il Giovane Toscanini (1988) Hamlet (Άμλετ,1990)
Storia di Una Capinera (1990)
The Sparrow (Η δύναμη του πεπρωμένου,1993)
Pagliacci (1994) Il tabarro (1994)
Jane Eyre (1996) Tea With Mussolini (Τσάϊ με τον Μουσολίνι,1999)
Don Giovanni (2000) Callas Forever
(Κάλλας για πάντα,2002)
La Bohème (1965; production designer only)
Florence: Days of Destruction (1966) (documentary short)
The Taming of the Shrew (1967)
Romeo and Juliet (1968) Academy Award nominee, director Brother Sun,
Sister Moon (1972) Jesus of Nazareth (1977) The Champ (1979)
Cavalleria Rusticana (1978) with Tatiana Troyanos and Plácido Domingo (live Metropolitan Opera House – stage director) Pagliacci (1978) with Teresa Stratas, Sherrill Milnes and Plácido Domingo (live Metropolitan Opera House – stage director)
Endless Love (1981)
Cavalleria Rusticana (1982) with Plácido Domingo and Elena Obraztsova
Pagliacci (1982) with Plácido Domingo and Teresa Stratas
La Bohème (1982) (live Metropolitan Opera – stage director)
La Traviata (1983) – Academy Award nominee, BAFTA winner, art direction; with Teresa Stratas and Plácido
Domingo Tosca (1985), (live Metropolitan Opera – stage director)
Otello (1986) – British Academy of Film and Television Arts winner, foreign language film; with Plácido Domingo and Katia Ricciarelli Young Toscanini (1988)
Hamlet (1990) Don Giovanni (live Metropolitan Opera – stage director)
Don Carlo with Luciano Pavarotti and Daniela Dessi (live La Scala – stage director) Storia di una capinera (also known as Sparrow; 1993) with Sheherazade Ventura
Jane Eyre (1996)
Tea with Mussolini (1999)
Callas Forever (2002)
.jpg)
.jpg)
