Μ’ ένα δυνατό πρόγραμμα επιστρέφει το Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας, στην δωδέκατη έκδοσή του, από 26 Μαΐου έως 15 Ιουνίου.
Η διοργάνωση – θεσμός της Ταινιοθήκης της Ελλάδος εφέτος απογειώνεται διευρύνοντας τους ορίζοντες της σύγχρονης κινηματογραφοφιλίας, προσφέροντας στο κοινό ένα μίγμα από ανεξάρτητο κινηματογράφο, πειραματικό κινηματογράφο, αποκατεστημένες κόπιες, αφιερώματα, εκδηλώσεις, διάσημους εκλεκτούς καλεσμένους αλλά και άγνωστους στην Ελλάδα σκηνοθέτες. Και φυσικά ένα μεγάλο πρότζεκτ, το Μουσείο της Ταινιοθήκης, στο ισόγειο του κτιρίου της, που προαναγγέλει η έκθεση «Μαγικές εικόνες» και εγκαινιάζεται στις 9 Ιουνίου.
Την αυλαία του Φεστιβάλ θα ανοίξει στις 26/5 η ταινία Οι Ροδακινιές του Αλκαράς, της Κάρλα Σιμόν, που απέσπασε την Χρυσή Άρκτο στο φετινό Φεστιβάλ Βερολίνου. Στο Διεθνές διαγωνιστικό πρόγραμμα το βραβείο διεκδικούν εννέα ταινίες – ντοκιμαντέρ, μυθοπλασίας αλλά και υβριδικές – σκηνοθετών απ’ όλο τον κόσμο με νέες μορφές αφήγησης.
Η ενότητα «αποκατεστημένες και υπέροχες» μάς προτείνει να ανακαλύψουμε εκ νέου στη μεγάλη οθόνη εννέα κλασικές, σπάνιες, αλλά και ξεχασμένες ή χαμένες ταινίες – μεταξύ των οποίων δύο πρώιμα βωβά φιλμ σε σκηνοθεσία της Ζερμέν Ντιλάκ και της Μουσιδόρα, που αποδεικνύουν ότι η γυναικεία κινηματογραφική δημιουργία ήταν παρούσα στη Γαλλία της δεκαετίας του 1920. Οι ταινίες αυτές θα προβληθούν με ζωντανή εκτέλεση πρωτότυπης μουσικής από τον Μηνά Ι. Αλεξιάδη.
Με ενδιαφέρον αναμένεται το μεγάλο αφιέρωμα σε σημαντικές διευθύντριες φωτογραφίας του ελληνικού και του διεθνούς κινηματογράφου μεταξύ των οποίων η Μπαμπέτ Μανγκόλτ, Ανιές Γκοντάρ, Ντάρια Ντ’Αντόνιο, Ολυμπία Μυτιληναίου, Κατερίνα Μαραγκουδάκη, Χριστίνα Μουμούρη. Όπως και η συζήτηση τους στις 3/6 στην Ταινιοθήκη καθώς και το μάστερκλας της Ολυμπίας Μυτιληναίουστις 5/6.
Οι ταινίες χορού φιλοξενούνται πρώτη φορά στο ΦΠΚΑ, με ένα αφιέρωμα σε ταινίες στα όρια μεταξύ screendance και μυθοπλασίας. Οι ταινίες προκύπτουν από τη σύμπραξη πέντε ευρωπαϊκών χωρών με τίτλο “mAPs – migrating Artists Project” με την υποστήριξη του προγράμματος “Δημιουργική Ευρώπη” και έχουν ως θεματικό άξονα τους ευρύτερους όρους “δύναμη / εξουσία”.
Στην ενότητα των αφιερωμάτων, επίσης, το Φεστιβάλ πρωτοποριακού Κινηματογράφου Αθήνας τιμά με προβολές το έργο των Τζορτζ Στίβενς (1904-1975) με το ανεξίτηλο αποτύπωμά του στην χρυσή εποχή του Χόλυγουντ, Γιόνας Μέκας (1922-2019) από τη Λιθουανία που θεωρείται ο νονός του αμερικανικού αβάν-γκαρντ κινηματογράφου, τον σπουδαίο Ινδό σκηνοθέτη Σατγιαζίτ Ρέι με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή του, τον Θόδωρο Αγγελόπουλο (1935-2012), με την ευκαιρία της συμπλήρωσης δέκα χρόνων από τον αιφνίδιο θάνατό του. (Στις 2/6 θα πραγματοποιηθεί στην Τεχνόπολη στρογγυλό τραπέζι με έλληνες και ξένους σκηνοθέτες και μελετητές της κινηματογραφικής κληρονομιάς του Θόδωρου Αγγελόπουλου).
Όσο για τον πρωτοπόρο και πρωτεργάτη του ντοκιμαντέρ Ροβήρο Μανθούλη, που έφυγε από τη ζωή πριν λίγες εβδομάδες, η Ταινιοθήκη της Ελλάδος είχε ολοκληρώσει, σε συνεργασία με τον ίδιο, τη διαδικασία ψηφιακής αποκατάστασης της ιστορικής ταινίας του Πρόσωπο με Πρόσωπο, την οποία και θα προβάλλει στο φεστιβάλ, μαζί με το πρώτο επεισόδιο από τις «Ακυβέρνητες Πολιτείες» σε συνεργασία με την ERTFLIX που θα δείξει το σύνολο της προβεβλημένης στο εξωτερικό αλλά άγνωστης στην Ελλάδα, σειράς.
Σε ειδική προβολή, ως φόρο τιμής στην Ουκρανία, το φεστιβάλ παρουσιάζει σε πρώτη πανελλαδική προβολή το ντοκιμαντέρ Mπάμπι Γιαρ ( 2021) του πολυβραβευμένου Ουκρανού σκηνοθέτη Σεργκέι Λοζνίτσα που αφηγείται τη σφαγή χιλιάδων Εβραίων στο Μπάμπι Γιαρ στην Ουκρανία, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Συνολικά στο φεστιβάλ θα προβληθούν 110 ταινίες στις τρεις αίθουσες της Ταινιοθήκης (Θερινός κινηματογράφος Λαΐς, αίθουσα Α και Β) και διαδικτυακά. Πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Π.Ε.Π Αττικής (2014-20) με την συγχρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης.
«H περίοδος της προετοιμασίας του 12ου Φεστιβάλ, μέσα από την συνεχιζόμενη πανδημία και τον πόλεμο στην Ουκρανία, μας κατεύθυνε στη διερώτηση για τον ρόλο της τέχνης σε χαλεπούς καιρούς και επέτεινε την αίσθηση της επανόδου του τραγικού στην Ευρώπη» είπε η διευθύντρια του Φεστιβάλ, Μαρία Κομνηνού, στην παρουσίαση του προγράμματος σήμερα. «Αυτό είχε ως συνέπεια το ενδιαφέρον μας να στραφεί σε δημιουργούς που αντλούν από υπάλληλες και περιφρονημένες γνώσεις, δηλαδή από τοπικές γνώσεις που αναπτύχθηκαν από τους υποτελείς του κόσμου μας, όπως οι εργαζόμενοι, οι γυναίκες, οι ιθαγενείς και τα παιδιά» συνέχισε η ίδια τονίζοντας ότι «παράλληλα ο ίδιος ο κινηματογράφος παραμένει ένας ορίζοντας επαγγελιών και εναλλακτικών οραμάτων που καλλιεργείται από θεσμούς όπως οι ταινιοθήκες και τα ειδικά φεστιβάλ που στοχεύουν σε έναν επαναπροσδιορισμό της κινηματογραφοφιλίας».
Έκθεση «Μαγικές εικόνες»
Μια γεύση του νέου Μουσείου Κινηματογράφου της Ταινιοθήκης της Ελλάδος προαναγγέλει η περιοδική έκθεση «Μαγικές εικόνες». Ένα μοναδικό μουσείο που μέσα από σπάνια εκθέματα θα αφηγείται την εξέλιξη της τέχνης του κινηματογράφου στην Ελλάδα και το εξωτερικό, σε επιμέλεια της εικαστικού, καθηγήτριας Γλυπτικής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ) και αντιπροέδρου της Ταινιοθήκης, Αφροδίτης Λίτη.
Παορυσιάζει σε γυάλινες προθήκες προ-κινηματογραφικές συσκευές (καρουζέλ, στερεοσκόπιο, μαγικούς φανούς) καθώς και εξοπλισμό πρώιμου και σύγχρονου κινηματογράφου (κάμερες, συσκευές καταγραφής ήχου, συσκευές προβολής) και βοηθητικό υλικό που σχετίζεται με την παραγωγή και προβολή ταινιών στην Ελλάδα και το εξωτερικό (κολλέζες βερνικιού και ταινίας, μετρητές μήκους φιλμ, αρουλέζες, μουβιόλες, τραπέζια μοντάζ).
Η έκθεση πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη της Γενικής Διεύθυνσης Σύγχρονου Πολιτισμού – Διεύθυνση Εικαστικών, Αρχιτεκτονικής, Φωτογραφίας και Μουσείων του ΥΠΠΟΑ.
Αφιέρωμα στον «κινηματογραφικό Ιάκωβο Καμπανέλλη»
Στις 23 έως 28 Ιουνίου, στον θερινό κινηματογράφο Λαϊς θα προβληθεί η ταινία «Το Κανόνι και τ’ αηδόνι» που σκηνοθέτησε το 1968 ο πολυσχιδής θεατρικός συγγραφέας, σεναριογράφος, στιχουργός, δημοσιογράφος Ιάκωβος Καμπανέλλης, καθώς και ταινίες στις οποίες υπογράφει το σενάριο ή την επιμέλεια σεναρίου: Στέλλα (1955) του Μιχάλη Κακογιάννη (βασισμένο στο θεατρικό έργο του Καμπανέλλη «Η Στέλλα με τα κόκκινα γάντια»), Το ποτάμι (1959) του Νίκου Κούνδουρου, Οι άσσοι του γηπέδου / Κυριακάτικοι ήρωες (1956) του Βασίλη Γεωργιάδη κ.α.
Το αφιέρωμα της Ταινιοθήκης πραγματοποιείται στο πλαίσιο του έτους Ιάκωβου Καμπανέλλη (Iάκωβος Καμπανέλλης – Λογοτεχνικό Έτος 2022) και σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού, με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών από τη γέννησή του. Στο ίδιο πλαίσιο, το ΥΠΠΟΑ εγκαινίασε την έκθεση «Στη Χώρα Καμπανέλλη. Νάξος, Μαουτχάουζεν, Αθήνα» στην Πινακοθήκη Γκίκα του Μουσείου Μπενάκη (η οποία συνεχίζεται έως 30/07/2022), ενώ σύντομα θα παρουσιάσει έκδοση για το έργο του.
