Τα Όσκαρ ή τα Βραβεία Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου που είναι και η επίσημη ονομασία τους είναι κινηματογραφικά βραβεία με παγκόσμια προβολή. Απονέμονται από την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών, η οποία αριθμεί περίπου 6000 μέλη με δικαίωμα ψήφου.
Εκατομμύρια άνθρωποι καθηλώνονται κάθε χρόνο μπροστά στους τηλεοπτικούς δέκτες τους, για να παρακολουθήσουν την τελετή απονομής των διάσημων Βραβείων Όσκαρ (Oscar Academy Awards).
Κάθε έτος η αναμετάδοση είναι πολύωρη, η παραγωγή δεν επιφυλάσσει ιδιαίτερες εκπλήξεις, οι λόγοι των βραβευθέντων είναι επαναλαμβανόμενοι, η συγκίνηση διάχυτη, οι ευχαριστίες – μετά δακρύων συχνά- δεν έχουν τίποτα καινούργιο να πουν, και η πασαρέλα των διάσημων προσκεκλημένων αναμενόμενα εντυπωσιακή. Παρά ταύτα, η θεαματικότητα της τελετής απονομής είναι τεράστια και σύσσωμο το φιλοθεάμον κοινό ανανεώνει το ραντεβού του με τα Όσκαρ για την ερχόμενη χρονιά.
Η πρώτη απονομή τους έγινε στις 16 Μαΐου του 1929 στο ξενοδοχείο «Ρούσβελτ» στο Χόλιγουντ.
Όλα ξεκίνησαν όταν o ιδιοκτήτης της εταιρείας Metro Goldwyn Mayer (MGM) και αδιαμφισβήτητο αφεντικό της μέχρι τότε μικρής κινηματογραφικής βιομηχανίας, Λούις Μπ. Μάγερ, στην προσπάθειά του να αντιδράσει στις φήμες περί ανηθικότητας των κινηματογραφικών κυκλωμάτων, τις οποίες διέδιδαν τοπικά συνδικάτα και θρησκευτικές οργανώσεις, θέλησε να συσπειρώσει τους ανθρώπους που δραστηριοποιούνταν στη βιομηχανία του Χόλιγουντ.
Τα πολυπόθητα αγαλματίδια
Η Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών δημιουργήθηκε το 1927, μετά από ένα δείπνο σε κεντρικό ξενοδοχείο, με στόχο να μεσολαβεί στις εργατικές διαφορές. Η αρχική σύνθεσή της περιελάμβανε 231 επαγγελματίες και από τους πέντε κλάδους του χώρου (ηθοποιοί, σκηνοθέτες, συγγραφείς, τεχνικοί και παραγωγοί). Ο Μάγερ επέβλεπε προσωπικά την επιλογή των μελών της Ακαδημίας, η δραστηριότητα της οποίας πολύ σύντομα επικεντρώθηκε στα κινηματογραφικά πράγματα.
Αρχικώς, τα μέλη της Αμερικανικής ψήφιζαν τον συνάδελφο της αρεσκείας τους και η τελική απόφαση για τους νικητές περνούσε από το Κεντρικό Συμβούλιο Κρίσεων. Τα αποτελέσματα δίνονταν στις εφημερίδες για δημοσίευση στις 11 π.μ. τη μέρα των βραβείων. Αλλά το 1940, η εφημερίδα Los Angeles Times ανακοίνωνε τους νικητές στην έκδοση των 8:45. Την επόμενη χρονιά υιοθετήθηκε και διατηρείται έως σήμερα το σύστημα του κλειστού φακέλου και η πασίγνωστη φράση: «And the Οscar goes to…».
Τα πρώτα βραβεία δόθηκαν στις 16 Μαΐου του 1929, σε μια κλειστή τελετή 250 ατόμων στο Blossom Room του ξενοδοχείου Roosevelt στο Χόλιγουντ, για ταινίες της περιόδου 1927 – 1928. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον δεν υπήρχε, καθώς οι νικητές ήταν γνωστοί από τις 18 Φεβρουαρίου, με την ανακοίνωση της θέσπισης των βραβείων. Η πρώτη ομιλούσα ταινία The Jazz Singer αποφασίστηκε ότι δεν έπρεπε να συναγωνιστεί τις άλλες, και της δόθηκε ειδικό αγαλματίδιο. Ένα τέτοιο πήρε και ο Τσάρλι Τσάπλιν, μιας και δεν κατάφερε να αποσπάσει ούτε ένα βραβείο στις κατηγορίες σκηνοθεσίας, κωμωδίας, ερμηνείας και σεναρίου, για την ταινία του «Το Τσίρκο».
H πρώτη απονομή των βραβείων Όσκαρ
Για την ιστορία, το πρώτο Όσκαρ καλύτερης ταινίας πήγε στο πολεμικό δράμα Wings, που κέρδισε και τα εφέ. Ίσως μεγαλύτερος νικητής, η ταινία 7th Heaven, που απέσπασε τα βραβεία σκηνοθεσίας (Φράνκ Μπόρζειτζ), Σεναρίου και Γυναικείας Ερμηνείας (Τζάνετ Γκέινορ). Το Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου απονεμήθηκε στον Έμιλ Γιάνινγκς για το Τhe Last Command, ο οποίος παρέλαβε το βραβείο του στη Γερμανία.
Η τελετή αναμεταδόθηκε για πρώτη φορά ραδιοφωνικά το 1930 και τηλεοπτικά 23 χρόνια αργότερα, οπότε άρχισε πλέον να γίνεται ένα εξαιρετικά δημοφιλές χάπενινγκ. Η ονομασία «Όσκαρ» πρωτοχρησιμοποιήθηκε το 1939. Για την πατρότητά της ερίζουν η Μπέτυ Ντέιβις, ο Σίντνεϊ Σκάλσκι και η βιβλιοθηκάριος της Ακαδημίας Μαργκαρετ Χέρικ… «Καλέ αυτός είναι φτυστός ο θειος μου, ο Όσκαρ» φέρεται να αναφώνησε όταν είδε το επίχρυσο αγαλματίδιο, το οποίο σχεδιάστηκε από τον Σέντρικ Γκίμπονς, αρχισχεδιαστή τότε της MGM.
Τα Όσκαρ, με όλη τη μυθολογία που τα συνοδεύει, έχουν επιτύχει να απογειώσουν το μαζικό ενδιαφέρον για τον κινηματογράφο, τις ταινίες και όλον αυτόν το λαμπερό κόσμο που προβάλλει μέσα από τις σκοτεινές αίθουσες.
Η τελετή της απονομής των Βραβείων Όσκαρ τα τελευταία χρόνια πραγματοποιείται στο Θέατρο Ντόλμπι (Dolby Theatre), όπως έχει μετονομαστεί το Θέατρο Κόντακ (Kodak Theatre) στο Χόλυγουντ.
Ταινίες με τα περισσότερα Όσκαρ
11 Όσκαρ
Μπεν Χουρ (Ben-Hur), 1959 (12 υποψηφιότητες)
Τιτανικός (Titanic), 1997 (14 υποψηφιότητες)
Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών: Η Επιστροφή του Βασιλιά (The Lord of the Rings: The Return of the King), 2003 (11 υποψηφιότητες)
10 Όσκαρ
West Side Story, 1961 (11 υποψηφιότητες)
9 Όσκαρ
Ζιζί (Gigi), 1958 (9 υποψηφιότητες)
Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας (The Last Emperor), 1987 (9 υποψηφιότητες)
Ο Άγγλος Ασθενής (The English Patient), 1996 (12 υποψηφιότητες)
Ηθοποιοί με τις περισσότερες υποψηφιότητες
Η Μέριλ Στριπ στα βραβεία Όσκαρ του 1989.
Μέριλ Στριπ – 19 υποψηφιότητες (3 νίκες)
Τζακ Νίκολσον – 12 υποψηφιότητες (3 νίκες)
Κάθριν Χέπμπορν – 12 υποψηφιότητες (4 νίκες)
Μπέτι Ντέιβις – 11* υποψηφιότητες (2 νίκες)
Λόρενς Ολίβιε – 10 υποψηφιότητες (1 νίκη)
Η Μπέτι Ντέιβις δεν είχε προταθεί κανονικά για Όσκαρ το 1934 για την ταινία Ανθρώπινη Δουλεία, η αντίδραση του τύπου γι’ αυτή την παράλειψη ανάγκασε τα μέλη της ακαδημίας να την ψηφίσουν, παρ’ όλα αυτά ήρθε τρίτη στην ψηφοφορία μετά τις Κλοντέτ Κολμπέρ που ήταν νικήτρια και τη Νόρμα Σίρερ.
94η τελετή απονομής των βραβείων Όσκαρ
Η φετινή τελετή των βραβείων Όσκαρ, η οποία θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 27 Μαρτίου (ξημερώματα Δευτέρας 28 Μαρτίου στην Ελλάδα), αντικατοπτρίζει μια βιομηχανία που ακόμα βρίσκεται σε στάδιο μεγάλων αλλαγών. Υποψήφιες ταινίες όπως οι «Dune», «West Side Story», «King Richard» και «Belfast» έκαναν τον κόσμο να επιστρέψει δειλά στις κινηματογραφικές αίθουσες, έπειτα από μια μακρά περίοδο αποχής λόγω του κορωνοϊού.
Οι φετινοί οικοδεσπότες
Η Regina Hall, η Amy Schumer και η Wanda Sykes είναι οι οικοδεσπότες των φετινών Όσκαρ. Αυτή είναι η πρώτη φορά μετά από τρία χρόνια που η τελετή θα έχει οικοδεσπότη. Κάθε παρουσιαστής θα διευθύνει την τελετή για μία ώρα πριν δώσει τη σκυτάλη στον επόμενο οικοδεσπότη. Φέτος, ο παραγωγός των Όσκαρ, Will Packer, σχεδιάζει να κρατήσει την εκπομπή σε ένα σφιχτό τρίωρο χρονικό διάστημα.
Οι κορυφαίοι υποψήφιοι για Όσκαρ
Η ταινία The Power Of The Dog της Jane Campion προηγείται στις υποψηφιότητες με 12, ακολουθούμενη από το Dune με 10, με τις δύο αυτές ταινίες να διαγωνίζονται στην κατηγορία Καλύτερης Ταινίας. Οι υπόλοιπες υποψηφιότητες για το βραβείο Καλύτερης Ταινίας είναι οι ταινίες CODA, Belfast, Nightmare Alley, West Side Story, Don’t Look Up, Licorice Pizza, Drive My Car και King Richard.
Στην κατηγορία Καλύτερης Σκηνοθεσίας, υποψήφιοι είναι οι Kenneth Branagh (Belfast), Ryusuke Hamaguchi (Drive My Car), Paul Thomas Anderson (Licorice Pizza), Jane Campion (The Power Of The Dog) και Steven Spielberg (West Side Story).
Στην κατηγορία του καλύτερου ηθοποιού, η βραδιά θα περιλαμβάνει μια αναμέτρηση μεταξύ των Javier Bardem (Being The Ricardos), Andrew Garfield (tick, tick… Boom!), Benedict Cumberbatch (The Power Of The Dog), Denzel Washington (The Tragedy Of Macbeth) και Will Smith (King Richard).
Για την κατηγορία Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας είναι υποψήφιες οι Jessica Chastain (Τα μάτια της Tammy Faye), Olivia Colman (Η χαμένη κόρη), Penelope Cruz (Παράλληλες μητέρες), Nicole Kidman (Being The Ricardos) και Kristen Stewart (Spencer).
