Τα Όσκαρ ή τα Βραβεία Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου που είναι και η επίσημη ονομασία τους είναι κινηματογραφικά βραβεία με παγκόσμια προβολή. Απονέμονται από την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών, η οποία αριθμεί περίπου 6000 μέλη με δικαίωμα ψήφου.
Εκατομμύρια άνθρωποι καθηλώνονται κάθε χρόνο μπροστά στους τηλεοπτικούς δέκτες τους, για να παρακολουθήσουν την τελετή απονομής των διάσημων Βραβείων Όσκαρ (Oscar Academy Awards).
Κάθε έτος η αναμετάδοση είναι πολύωρη, η παραγωγή δεν επιφυλάσσει ιδιαίτερες εκπλήξεις, οι λόγοι των βραβευθέντων είναι επαναλαμβανόμενοι, η συγκίνηση διάχυτη, οι ευχαριστίες – μετά δακρύων συχνά- δεν έχουν τίποτα καινούργιο να πουν, και η πασαρέλα των διάσημων προσκεκλημένων αναμενόμενα εντυπωσιακή. Παρά ταύτα, η θεαματικότητα της τελετής απονομής είναι τεράστια και σύσσωμο το φιλοθεάμον κοινό ανανεώνει το ραντεβού του με τα Όσκαρ για την ερχόμενη χρονιά.
Η πρώτη απονομή τους έγινε στις 16 Μαΐου του 1929 στο ξενοδοχείο «Ρούσβελτ» στο Χόλιγουντ.
Όλα ξεκίνησαν όταν o ιδιοκτήτης της εταιρείας Metro Goldwyn Mayer (MGM) και αδιαμφισβήτητο αφεντικό της μέχρι τότε μικρής κινηματογραφικής βιομηχανίας, Λούις Μπ. Μάγερ, στην προσπάθειά του να αντιδράσει στις φήμες περί ανηθικότητας των κινηματογραφικών κυκλωμάτων, τις οποίες διέδιδαν τοπικά συνδικάτα και θρησκευτικές οργανώσεις, θέλησε να συσπειρώσει τους ανθρώπους που δραστηριοποιούνταν στη βιομηχανία του Χόλιγουντ.
Τα πολυπόθητα αγαλματίδια
Η Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών δημιουργήθηκε το 1927, μετά από ένα δείπνο σε κεντρικό ξενοδοχείο, με στόχο να μεσολαβεί στις εργατικές διαφορές. Η αρχική σύνθεσή της περιελάμβανε 231 επαγγελματίες και από τους πέντε κλάδους του χώρου (ηθοποιοί, σκηνοθέτες, συγγραφείς, τεχνικοί και παραγωγοί). Ο Μάγερ επέβλεπε προσωπικά την επιλογή των μελών της Ακαδημίας, η δραστηριότητα της οποίας πολύ σύντομα επικεντρώθηκε στα κινηματογραφικά πράγματα.
Αρχικώς, τα μέλη της Αμερικανικής ψήφιζαν τον συνάδελφο της αρεσκείας τους και η τελική απόφαση για τους νικητές περνούσε από το Κεντρικό Συμβούλιο Κρίσεων. Τα αποτελέσματα δίνονταν στις εφημερίδες για δημοσίευση στις 11 π.μ. τη μέρα των βραβείων. Αλλά το 1940, η εφημερίδα Los Angeles Times ανακοίνωνε τους νικητές στην έκδοση των 8:45. Την επόμενη χρονιά υιοθετήθηκε και διατηρείται έως σήμερα το σύστημα του κλειστού φακέλου και η πασίγνωστη φράση: «And the Οscar goes to…».
Τα πρώτα βραβεία δόθηκαν στις 16 Μαΐου του 1929, σε μια κλειστή τελετή 250 ατόμων στο Blossom Room του ξενοδοχείου Roosevelt στο Χόλιγουντ, για ταινίες της περιόδου 1927 – 1928. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον δεν υπήρχε, καθώς οι νικητές ήταν γνωστοί από τις 18 Φεβρουαρίου, με την ανακοίνωση της θέσπισης των βραβείων. Η πρώτη ομιλούσα ταινία The Jazz Singer αποφασίστηκε ότι δεν έπρεπε να συναγωνιστεί τις άλλες, και της δόθηκε ειδικό αγαλματίδιο. Ένα τέτοιο πήρε και ο Τσάρλι Τσάπλιν, μιας και δεν κατάφερε να αποσπάσει ούτε ένα βραβείο στις κατηγορίες σκηνοθεσίας, κωμωδίας, ερμηνείας και σεναρίου, για την ταινία του «Το Τσίρκο».
H πρώτη απονομή των βραβείων Όσκαρ
Για την ιστορία, το πρώτο Όσκαρ καλύτερης ταινίας πήγε στο πολεμικό δράμα Wings, που κέρδισε και τα εφέ. Ίσως μεγαλύτερος νικητής, η ταινία 7th Heaven, που απέσπασε τα βραβεία σκηνοθεσίας (Φράνκ Μπόρζειτζ), Σεναρίου και Γυναικείας Ερμηνείας (Τζάνετ Γκέινορ). Το Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου απονεμήθηκε στον Έμιλ Γιάνινγκς για το Τhe Last Command, ο οποίος παρέλαβε το βραβείο του στη Γερμανία.
Η τελετή αναμεταδόθηκε για πρώτη φορά ραδιοφωνικά το 1930 και τηλεοπτικά 23 χρόνια αργότερα, οπότε άρχισε πλέον να γίνεται ένα εξαιρετικά δημοφιλές χάπενινγκ. Η ονομασία «Όσκαρ» πρωτοχρησιμοποιήθηκε το 1939. Για την πατρότητά της ερίζουν η Μπέτυ Ντέιβις, ο Σίντνεϊ Σκάλσκι και η βιβλιοθηκάριος της Ακαδημίας Μαργκαρετ Χέρικ… «Καλέ αυτός είναι φτυστός ο θειος μου, ο Όσκαρ» φέρεται να αναφώνησε όταν είδε το επίχρυσο αγαλματίδιο, το οποίο σχεδιάστηκε από τον Σέντρικ Γκίμπονς, αρχισχεδιαστή τότε της MGM.
Τα Όσκαρ, με όλη τη μυθολογία που τα συνοδεύει, έχουν επιτύχει να απογειώσουν το μαζικό ενδιαφέρον για τον κινηματογράφο, τις ταινίες και όλον αυτόν το λαμπερό κόσμο που προβάλλει μέσα από τις σκοτεινές αίθουσες.
Η τελετή της απονομής των Βραβείων Όσκαρ τα τελευταία χρόνια πραγματοποιείται στο Θέατρο Ντόλμπι (Dolby Theatre), όπως έχει μετονομαστεί το Θέατρο Κόντακ (Kodak Theatre) στο Χόλυγουντ.
Ταινίες με τα περισσότερα Όσκαρ
11 Όσκαρ
Μπεν Χουρ (Ben-Hur), 1959 (12 υποψηφιότητες)
Τιτανικός (Titanic), 1997 (14 υποψηφιότητες)
Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών: Η Επιστροφή του Βασιλιά (The Lord of the Rings: The Return of the King), 2003 (11 υποψηφιότητες)
10 Όσκαρ
West Side Story, 1961 (11 υποψηφιότητες)
9 Όσκαρ
Ζιζί (Gigi), 1958 (9 υποψηφιότητες)
Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας (The Last Emperor), 1987 (9 υποψηφιότητες)
Ο Άγγλος Ασθενής (The English Patient), 1996 (12 υποψηφιότητες)
Ηθοποιοί με τις περισσότερες υποψηφιότητες
Η Μέριλ Στριπ στα βραβεία Όσκαρ του 1989.
Μέριλ Στριπ – 19 υποψηφιότητες (3 νίκες)
Τζακ Νίκολσον – 12 υποψηφιότητες (3 νίκες)
Κάθριν Χέπμπορν – 12 υποψηφιότητες (4 νίκες)
Μπέτι Ντέιβις – 11* υποψηφιότητες (2 νίκες)
Λόρενς Ολίβιε – 10 υποψηφιότητες (1 νίκη)
Η Μπέτι Ντέιβις δεν είχε προταθεί κανονικά για Όσκαρ το 1934 για την ταινία Ανθρώπινη Δουλεία, η αντίδραση του τύπου γι’ αυτή την παράλειψη ανάγκασε τα μέλη της ακαδημίας να την ψηφίσουν, παρ’όλα αυτά ήρθε τρίτη στην ψηφοφορία μετά τις Κλοντέτ Κολμπέρ που ήταν νικήτρια και τη Νόρμα Σίρερ.
93η τελετή απονομής των βραβείων Όσκαρ
Η 93η τελετή απονομής των βραβείων Όσκαρ, που μετατέθηκε εφέτος για τις 25 Απριλίου λόγω της πανδημίας του νέου κορωνοϊού, θα μεταδοθεί ζωντανά και για πρώτη φορά θα λάβει χώρα σε δύο σημεία: το Dolby Theatre και το Union Station, τον εμβληματικό κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό του Λος Άντζελες.
Παρά την πανδημία του Covid-19, εξαιτίας της οποίας το Λος Άντζελες βρίσκεται υπό περιορισμούς, «η Ακαδημία είναι αποφασισμένη να παρουσιάσει μια τελετή απονομής των Όσκαρ άνευ προηγουμένου, προτάσσοντας τη δημόσια υγεία και την ασφάλεια όλων των συμμετεχόντων», επιβεβαίωσε μια εκπρόσωπος Τύπου της Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών του Κινηματογράφου, που απονέμει τα περίοπτα χρυσά αγαλματίδια.
