Με την καθηλωτική ιστορία αγάπης «Η ψυχή και το σώμα» της Ίλντικο Ενιέντι, που κέρδισε τη Χρυσή Άρκτο του εφετινού Φεστιβάλ Βερολίνου ανοίγει αυλαία την Πέμπτη 2 Νοεμβρίου 2017 στο Ολύμπιον, το 58ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Μαζί, θα παρασυρθούμε από το ονειρικό, σουρεαλιστικό, εκρηκτικό σινεμά της πολυβραβευμένης Ουγγαρέζας Ίλντικο Ενιέντι μέσα από ένα αφιέρωμα το οποίο θα παρουσιάσει η ίδια στο κοινό της Θεσσαλονίκης.
Στα εφετινά αφιερώματα, αποθεώνεται ακόμη μια τολμηρή γυναίκα δημιουργός: Η Άιντα Λουπίνο, η αγαπημένη σκηνοθέτιδα του Μάρτιν Σκορσέζε, που τόλμησε πρώτη να σπάσει τα ταμπού στο ανδροκρατούμενο Χόλιγουντ της δεκαετίας του ’50.
Αφιέρωμα Ίλντικο Ενιέντι
«Ίσως αυτή είναι η πιο υπέροχη ανθρώπινη εμπειρία: το να νιώθεις ότι σε καταλαβαίνουν οι άλλοι. Ότι είσαι μέρος της ανθρωπότητας, ότι δεν είσαι μόνος».
Ίλντικο Ενιέντι
Όνειρα, μύθοι και θρύλοι συναντούν το σήμερα σε ιστορίες αναπάντεχες, συχνά σουρεαλιστικές και ταυτόχρονα καθημερινές. Με αυτά τα υλικά, η Ενιέντι, χτίζει έναν κόσμο ευαίσθητο κι αινιγματικό που συνεπαίρνει τον θεατή και τον ακολουθεί για καιρό. Είναι από τις πιο δυνατές γυναικείες φωνές του σύγχρονου ευρωπαϊκού σινεμά, διαγράφοντας μια συναρπαστική πορεία από την avant-garde καλλιτεχνική σκηνή του ’70, στα κορυφαία φεστιβάλ του κόσμου.
Ας ανακαλύψουμε τις πιο χαρακτηριστικές ταινίες της:
Γεννιέται ο έρωτας σε ένα σφαγείο; Ναι, στο παράδοξο, ρομαντικό Η ψυχή και το σώμα / On Body and Soul (2017), την ταινία έναρξης του εφετινού φεστιβάλ. Ζωώδες και ανθρώπινο, ομορφιά και γκροτέσκ δημιουργούν ένα ατμοσφαιρικό παραμύθι με ελάφια και δύο μοναχικές ψυχές που συναντιούνται κάθε βράδυ κυριολεκτικά στα όνειρά τους. Μια απρόβλεπτη ερωτική ιστορία που αιχμαλωτίζει τις αισθήσεις, μια κινηματογραφική εμπειρία που συνεχίζεται ακόμη κι όταν έχουν πέσει οι τίτλοι τέλους. Η ταινία θα βγει στις αίθουσες μετά το 58ο ΦΚΘ από τη Strada Films.
Ένας σύγχρονος μάγος που φλερτάρει με τον θάνατο, αποδέχεται την πρόκληση να κοιμηθεί τρεις μέρες κάτω από τη γη και έπειτα να αναδυθεί ξανά στην επιφάνεια. Εμπνευσμένη από τον Σίμωνα τον Μάγο – μια αινιγματική προσωπικότητα που έζησε τα πρώτα μεταχριστιανικά χρόνια και ενέπνευσε την τέχνη και τη λαϊκή κουλτούρα – η Ενιέντι αποτυπώνει στο Simon the Magician (1999) μια ιστορία γεμάτη μυστήριο, που κέρδισε τη Χρυσή Λεοπάρδαλη το 1999 στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο.
Με την υπογραφή του Ντέιβιντ Μπόουι στην εκτέλεση παραγωγής, το Magic Hunter (1994) ζωντανεύει έναν φολκλόρ θρύλο. Ένας αστυνομικός παίρνει επτά μαγικές σφαίρες από τον διάβολο. Μόνο που σε μια τέτοια σκοτεινή συμφωνία το τίμημα είναι μεγάλο: Η τελευταία σφαίρα θα καρφωθεί σε αυτόν θα που θα επιλέξει ο ίδιος ο διάβολος.
Δύο δίδυμες αδελφές, η μια πόρνη πολυτελείας και η άλλη επαναστάτρια, ξανασυναντιούνται ύστερα από πολλά χρόνια. Αιτία, ένας άντρας που θα τις ερωτευθεί. Το ασπρόμαυρο ντεμπούτο της Ενιέντι, My Twentieth Century (1989) το οποίο μας ταξιδεύει στις αρχές του 20ου αιώνα, κέρδισε βραβείο Camera d’ Or στο Φεστιβάλ Καννών.
Αφιέρωμα Άιντα Λουπίνο
«Λένε ότι είμαι τρελή. Κυκλοθυμική, ασταθής και δυσάρεστη. Ε, λοιπόν, ας τους να λένε. Το αντέχω. Μόνο ένας άνθρωπος μπορεί να με πληγώσει: Το όνομά του είναι Άιντα Λουπίνο».
Άιντα Λουπίνο (1918-1995)
Ο Μάρτιν Σκορσέζε έχει εκφράσει την αγάπη του για τη Λουπίνο: «Οι ταινίες της είναι υπέροχα έργα δωματίου, με θέματα προκλητικά, κι ένα καθαρό στυλ, σχεδόν σαν ντοκιμαντέρ, ένα μοναδικό επίτευγμα στο αμερικανικό σινεμά».
Η Άιντα Λουπίνο ή αλλιώς «μητέρα», όπως επιθυμούσε να την αποκαλούν στα ανδροκρατούμενα πλατό του ‘50, ήταν μια γυναίκα ατρόμητη. Υπέγραψε ανεξάρτητες ταινίες για θέματα ταμπού, όπως ο βιασμός, η διγαμία και το ακραίο έγκλημα, που την έφερναν συχνά σε αντιπαράθεση με τους περιορισμούς του κώδικα Χέιζ.
Γεννήθηκε το 1918 στο Λονδίνο κι έκανε το ντεμπούτο της ως ηθοποιός σε εφηβική ηλικία. Όταν μετακόμισε στο Χόλιγουντ είχε ήδη την ταμπέλα της «Αγγλίδας Τζιν Χάρλοου». Υπέγραψε συμβόλαια με μεγάλα στούντιο για ρόλους ενζενί και φαμ φατάλ, όμως η Λουπίνο ήταν προορισμένη να κάνει τη διαφορά. Ίδρυσε μαζί με τον τότε σύζυγό της Κόλιερ Γιανγκ την εταιρεία παραγωγής The Filmakers και σκηνοθέτησε έξι ταινίες, σε μια εποχή που οι γυναίκες είχαν ρόλο μόνο μπροστά από την κάμερα.
Το σινεμά της αλλάζει τους όρους του κοινωνικού μελοδράματος και φλερτάρει με τη σκοτεινή πλευρά του ανθρώπου.
Στο 58ο ΦΚΘ θα προβληθούν 3 ταινίες της:
Στο ευαίσθητο και προσωπικό δράμα Never Fear (1949) αφηγείται την ιστορία μιας νεαρής χορεύτριας που παλεύει να αναρρώσει από πολιομυελίτιδα, όπως έκανε και η ίδια στο παρελθόν.
Το εξαιρετικής έντασης The Hitchhiker (1953), που θεωρείται από τα πρώτα φιλμ νουάρ σκηνοθετημένα από γυναίκα, είναι βασισμένο σε αληθινή ιστορία κι ακολουθεί τα χνάρια ενός κατά συρροή δολοφόνου που περιπλανιέται στην έρημο της Καλιφόρνια έχοντας ως ομήρους δύο άνδρες.
Με το The Bigamist (1953), η Λουπίνο προσεγγίζει ψύχραιμα ένα αμφιλεγόμενο κοινωνικό θέμα, τη διγαμία, και υποδύεται έναν από τους τρεις πρωταγωνιστικούς ρόλους.
«Μέσα μου έχω ένα μικρό μαύρο διάβολο. Μερικές φορές πρέπει να τον πολεμώ», έλεγε η ίδια. Πάλεψε με το αλκοόλ, την κατάθλιψη και τον καρκίνο. Οι τίτλοι τέλους της συναρπαστικής ζωής της έπεσαν το 1995 στο Λος Άντζελες.
