Ο Άγιος Πορφύριος, κατά κόσμον Ευάγγελος Μπαϊρακτάρης, γεννήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 1906 μ.Χ., στην Εύβοια, στο χωριό Άγιος Ιωάννης της επαρχίας Καρυστίας. Παιδί φτωχής οικογένειας βοηθούσε από μικρός τους γονείς του στις αγροτικές εργασίες. και εξ αυτού του λόγου πήγε μόνο στην Α’ Δημοτικού. Από μικρός όμως διάβαζε βίους Αγίων και ιδιαίτερα του Ιωάννη του Καλυβίτη. Πριν από την εφηβεία του εργάστηκε ως βοηθός σε παντοπωλεία της Χαλκίδας και του Πειραιά. Προσπάθησε να μεταβεί στο Άγιο Όρος, την πρώτη φορά ανεπιτυχώς, τη δεύτερη με επιτυχία, ενώ ακόμη ήταν 12 ετών!
Ο Γέροντας Παντελεήμων, παρουσιάζοντάς τον ως εγγονό, τον κράτησε κοντά του από το 1918 έως το 1925, στη Σκήτη στα Καυσοκαλύβια, που βρίσκεται τρεις ώρες από τη μονή της Μεγίστης Λαύρας. Εκεί έμαθε τα της μοναχικής ζωής, να διαβάζει το Ψαλτήρι, την Καινή Διαθήκη και τις Ακολουθίες. Επιδιδόταν σε προσευχή και νηστεία, έδειχνε υπακοή και ταπείνωση, έχοντας πάντοτε ως πρότυπό του τον άγιο Ιωάννη τον Καλυβίτη.
Στα 14 του φόρεσε το ράσο και σε 2-3 χρόνια εκάρη μοναχός με το όνομα Νικήτας, από δε τον Ρώσο ασκητή Δημά έλαβε το χάρισμα της ευχής και το διορατικό. Ένα κρυολόγημα που εξελίχθηκε σε υγρή πλευρίτιδα, ανάγκασε τον Γέροντά του να τον στείλει πίσω στην Εύβοια, για να θεραπευτεί.
Αργότερα επέστρεψε στο Άγιο Όρος, όχι τελείως θεραπευμένος, οπότε τον ανάγκασαν να γυρίσει στη Μονή Αγίου Χαραλάμπη στην Εύβοια. Εκεί ο αρχιεπίσκοπος Σινά Πορφύριος Γ’ τον χειροτόνησε διάκονο και ιερέα (1926), του έδωσε το όνομά του και του ανέθεσε και το έργο του πνευματικού εξομολόγου.
Το 1940 πήγε στην Αθήνα, επιθυμώντας διακαώς να διακονήσει ως κληρικός σε κάποιο Ίδρυμα. Ανέλαβε εφημέριος στο παρεκκλήσι του Αγίου Γερασίμου της Πολυκλινικής Αθηνών, κοντά στην πλατεία Ομονοίας, όπου επί 33 χρόνια (1940-1973) έδωσε κυριολεκτικά τον εαυτό του στη δύσκολη ιερατική διακονία του, με συνεχείς Θείες Λειτουργίες και Ακολουθίες για το προσωπικό και τους ασθενείς, με τη στήριξη που πρόσφερε σε όλους, με την εξομολόγηση και με την επίσκεψη των αρρώστων στο κρεβάτι του πόνου. Παράλληλα μελετούσε και ιατρικά βιβλία, κατατοπιζόταν, ρωτούσε γιατρούς και νοσηλευτές, για να μπορεί να παρηγορεί τους ασθενείς.
Ποικίλα περιστατικά στη διάρκεια της πολύχρονης διακονίας του στην Πολυκλινική μαρτυρούν όχι μόνο το χάρισμα της διορατικότητας, αλλά και την πνευματική του εμπειρία και σοφία, χάρη στις οποίες πολλές ψυχές έφερε στον δρόμο του Χριστού.
Μετά τη συνταξιοδότησή του κι αφού για ένα διάστημα έζησε με την αδελφή του και μια αφοσιωμένη ανιψιά τους σ’ ένα σπιτάκι στα Τουρκοβούνια και στο Μετόχι της Μονής Πεντέλης, στα Καλλίσια, παράλληλα με την προσφορά των ιερατικών του υπηρεσιών στην Πολυκλινική Αθηνών, βρήκε μια κατάλληλη τοποθεσία στο Μήλεσι Αττικής, όπου με τη βοήθεια αναρίθμητων πιστών, που προσέρχονταν σε αυτόν για ψυχική ανάπαυση και για να ζητήσουν τη μεσιτεία του προς αντιμετώπιση σοβαρών ασθενειών ή προβλημάτων τους, ξεκίνησε το 1979 την ανέγερση του ιερού Ησυχαστηρίου Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, στο οποίο έκτοτε προσέρχονται πολλοί προσκυνητές.
Αισθανόμενος ότι πλησιάζει το επίγειο τέλος του, ο ιερομόναχος Πορφύριος αποσύρθηκε στο ‘Άγιο Όρος, όπου στις 2 Δεκεμβρίου 1991, σε ηλικία 85 ετών, απεδήμησεν εις Κύριον. Στις 27 Απριλίου 2013, ο Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης ανακηρύχθηκε όσιος με απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.
Επιστολή Γέροντος Πορφυρίου προς τα πνευματικά του παιδιά
«Αγαπητά πνευματικά μου παιδιά.
Τώρα που ακόμα έχω τας φρένας μου σώας θέλω να σας πω μερικές συμβουλές. Από μικρό παιδί όλο στις αμαρτίες ήμουνα. Και όταν με έστελνε η μητέρα μου να φυλάξω τα ζώα στο βουνό, γιατί ο πατέρας μου, επειδή ήμασταν φτωχοί είχε πάει στην Αμερική για να εργαστεί στην διώρυγα του Παναμά, για εμάς τα παιδιά του, εκεί, που έβοσκα τα ζώα συλλαβιστά διάβαζα τον βίο του αγίου Ιωάννου του Καλλυβίτου και πάρα πολύ αγάπησα τον Άγιο Ιωάννη και έκανα πάρα πολλές προσευχές σαν μικρό παιδί που ήμουνα 12-15 χρονών δεν θυμάμαι ακριβώς καλά και θέλοντας να τον μιμηθώ με πολύ αγώνα έφυγα από τους γονείς μου κρυφά και ήλθα στα Καυσοκαλύβια του Αγίου Όρους και υποτάκτηκα σε δυο γεροντάδες αυταδέλφους τον Παντελεήμονα και τον Ιωαννίκιο. Μου έτυχε να είναι πολύ ευσεβείς και ενάρετοι και τους αγάπησα πάρα πολύ και γι’ αυτό με την ευχή τους τους έκανα άκρα υπακοή. Αυτό με βοήθησε πάρα πολύ, αισθάνθηκα και μεγάλη αγάπη και προς τον Θεό και πέρασα πάρα πολύ καλά. Αλλά, κατά παραχώρηση του Θεού, για τις αμαρτίες μου αρρώστησα πολύ και οι Γεροντάδες μου μου είπαν να πάω στους γονείς μου στο χωριό μου εις τον Άγιον Ιωάννη Ευβοίας. Και ενώ από μικρό παιδί είχα κάνει πολλές αμαρτίες όταν ξαναπήγα στον κόσμο συνέχισα τις αμαρτίες οι οποίες μέχρι και σήμερα έγιναν πάρα πολλές. Ο κόσμος όμως με πήρε από καλό και όλοι φωνάζουνε ότι είμαι άγιος. Εγώ όμως αισθάνομαι ότι είμαι ο πιο αμαρτωλός άνθρωπος του κόσμου. Όσα ενθυμόμουνα βεβαίως τα εξομολογήθηκα, αλλά γνωρίζω ότι γι αυτά που εξομολογήθηκα με συγχώρησε ο Θεός, αλλ’ όμως τώρα έχω ένα συναίσθημα ότι και τα πνευματικά μου αμαρτήματα είναι πάρα πολλά και παρακαλώ όσοι με έχετε γνωρίσει να κάνετε προσευχή για μένα διότι και εγώ όταν ζούσα πολύ ταπεινά έκανα προσευχή για σας, αλλ’ όμως τώρα που θα πάω για τον ουρανό έχω το συναίσθημα ότι ο Θεός θα μου πεί: τι θέλεις εσύ εδώ; Εγώ ένα έχω να του πω. Δεν είμαι άξιος Κύριε για εδώ, αλλ’ ότι θέλει η αγάπη σου ας κάμει για μένα. Από εκεί και πέρα δεν ξέρω τι θα γίνει. Επιθυμώ όμως να ενεργήσει η αγάπη του Θεού. Και πάντα εύχομαι τα πνευματικά μου παιδιά να αγαπήσουν το Θεό, που είναι το πάν, για να μας αξιώσει να μπούμε στην επίγειο άκτιστο εκκλησία του. Γιατί από εδώ πρέπει να αρχίσουμε. Εγώ πάντα είχα την προσπάθεια να προσεύχομαι και να διαβάζω τους Ύμνους της Εκκλησίας, την Αγία Γραφή και τους βίους των Αγίων μας και εύχομαι και εσείς να κάνετε το ίδιο. Εγώ προσπάθησα με τη χάρη του Θεού να πλησιάσω τον Θεό και εύχομαι και εσείς να κάνετε το ίδιο. Παρακαλώ όλους σας να με συγχωρέσετε για ότι σας στεναχώρησα.
Ιερομόναχος Πορφύριος
Εν Καυσοκαλυβίοις τη 4/7 Ιουνίου 1991»
