Έφυγε από τη ζωή ο Μιχάλης Γκανάς ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας και σπουδαίος στιχουργός.
Ο Μιχάλης Γκανάς που πέθανε σε ηλικία 80 ετών είχε χαρίσει πολλά από τα ποιήματά του σε σημαντικούς συνθέτες, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, ο Νίκος Ξυδάκης και ο Ara Dinkjian που τα είχαν μελοποιήσει.
Γεννήθηκε στον Τσαμαντά Θεσπρωτίας το 1944, από το 1962 έζησε και εργάστηκε στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά χωρίς να ολοκληρώσει τις σπουδές του.
Βιβλιοπώλης για μια δεκαπενταετία, συνεργάστηκε αργότερα με την κρατική τηλεόραση ως επιμελητής λογοτεχνικών εκπομπών και σεναριογράφος. Από το 1989 έως το 2005 εργάστηκε ως κειμενογράφος σε διαφημιστική εταιρεία.
Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες, ενώ στίχοι του έχουν μελοποιηθεί από γνωστούς Έλληνες συνθέτες. Μετέφρασε τις Νεφέλες του Αριστοφάνη για το Θέατρο Τέχνης – Κάρολος Κουν και τους Επτά επί Θήβας του Αισχύλου για το ΔΗΠΕΘΕ Πατρών.
Πολλά ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί από σημαντικούς Έλληνες και ξένους μουσικοσυνθέτες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, ο Νίκος Ξυδάκης, o Ara Dinkjian, κ.ά.
Το 1994 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για το βιβλίο του Παραλογή, το 2009 με το βραβείο Καβάφη, το 2011 με το βραβείο Ακαδημίας Αθηνών (Ίδρυμα Πέτρου Χάρη) για το σύνολο του έργου του, τo 2021 με το Μεγάλο Βραβείο Jean Moreas για το έργο και την προσφορά στα Ελληνικά Γράμματα. Επίσης το 2021 ήταν ανάμεσα στους finalists του The Anglo-Hellenic League Runciman Award για το δίγλωσσο βιβλίο του A Greek Ballad: Selected Poems, (Yale University Press 2020), καθώς και στους finalists του διεθνούς κύρους βραβείου Neustadt International Prize for Literature 2021 για το ίδιο βιβλίο.
Έργα του
Χριστουγεννιάτικη ιστορία, Μελάνι, 2014
Ποιήματα 1978-2012, Μελάνι, 2013
Άψινθος, Μελάνι, 2012
Γυναικών: μικρές και πολύ μικρές ιστορίες, Μελάνι, 2010.
Μητριά πατρίδα: αφήγημα, Μελάνι, 2007 (1η έκδοση: Κείμενα, 1981) (επανέκδοση: Καστανιώτης, 1989)
Μαύρα λιθάρια. Καστανιώτης, 2007 (1η έκδοση: Κείμενα, 1980. επανέκδοση: Καστανιώτης, 1993)
Άσμα ασμάτων, Μελάνι, 2005 (διασκευή)
Γυάλινα Γιάννενα, Καστανιώτης, 2004 (1η έκδοση: 1989)
Ο ύπνος του καπνιστή, Καστανιώτης, 2003.
Στίχοι. Μελάνι, 2002
Τα μικρά: 1969-1999: άγνωστα και γνωστά ποιήματα, Καστανιώτης, 2000 Ακάθιστος δείπνος. Καστανιώτης, 1994 (1η έκδοση: Κείμενα, 1978)
Παραλογή. Αθήνα, Καστανιώτης, 1993.
Ποίηση. Αθήνα, Καστανιώτης, 1975. Σελ.: 85.
Δήλωση της Λίνας Μενδώνη για την απώλεια του Μιχάλη Γκανά
Πληροφορούμενη την απώλεια του Μιχάλη Γκανά, η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Με μεγάλη θλίψη πληροφορήθηκα την απώλεια του Μιχάλη Γκανά, ενός από τους εξέχοντες εκπροσώπους της σύγχρονης ποίησής μας.
Με την τέχνη του, που εκκινεί από τον «Ακάθιστο δείπνο», διέρχεται από το σκληρά βιωματικό αφήγημα «Μητριά Πατρίδα» και καταλήγει στην «Άψινθο», ο Μιχάλης Γκανάς ύμνησε τον γενέθλιο τόπο του και μετουσίωσε ποιητικά τον πόθο του μεγάλου νόστου: Την ανέφικτη επιστροφή στην αυθεντικότητα των εικόνων του παιδικού χωροχρόνου, των αγνών ανθρώπων και της αθωότητας. Το έργο του διατρέχει η παιδική μνήμη, για έναν κόσμο ονειρικό, που όμως υπήρξε, σε αντιδιαστολή με την εμπειρία της μεγάλης πόλης και της σύγχρονης ζωής. Η διαρκώς παρούσα αγάπη- «αν είναι να μιλήσει κάποιος, ας πει για την αγάπη»- μια αγάπη τρυφερή, ανόθευτη, σπαραχτική, που θέτει σε κίνηση τη μνήμη για τους τόπους και τους ανθρώπους που παρήλθαν, αλλά και αναζωογονητική και λυτρωτική.
»Ο Μιχάλης Γκανάς αντλούσε ακατάπαυστα από τον ρυθμό, το μέτρο και τους τρόπους της ισχυρότατης παράδοσης του δημοτικού τραγουδιού, κάτι που ίσως εξηγεί και την τεράστια απήχηση των στίχων του, μελοποιημένων και μη. Αλλά πάνω από όλα, ο Μιχάλης Γκανάς υπήρξε ένας δημιουργός πηγαίος, με οξύ ποιητικό ένστικτο, το οποίο μετουσίωσε σε στίχους απλούς, αλλά βαθείς και ευθύβολους. Επιστρέφοντας διαρκώς στη μνήμη, τις «πράσινες λιμνούλες της μνήμης», και την αγάπη, ο Μιχάλης Γκανάς μας χάρισε ένα έργο σπάνιας εκφραστικότητας και αφηγηματικότητας, αλλά και μεγάλης ποιητικής έντασης, που προκαλούσε σε κάθε του εκδήλωση αυθεντική συγκίνηση.
Στην οικογένειά του και τους πολλούς φίλους του απευθύνω ειλικρινέστατα συλλυπητήρια».
