Νωρίτερα μέσα στον Ιούλιο, παρουσιάστηκε από τη First Run Features το καινούργιο ντοκιμαντέρ του Κινέζου καλλιτέχνη Ai Weiwei, «Ai Weiwei: Yours Truly». Σκηνοθετημένο από τις Cheryl Haines και Gina Leibrecht, εξερευνά τη δημόσια καλλιτεχνική παρέμβαση του «@Large: Ai WeiWei on Alcatraz» του 2014, το ζήτημα των φυλακισμένων για λόγους συνείδησης, και τον ρόλο της τέχνης στην προάσπιση της ελευθερίας της έκφρασης και στην ανακούφιση όσων άδικα εκτίουν ποινή κάθειρξης.
Προσφέρει, όμως, και μια σπάνια ματιά στα πρώτα χρόνια του Ai Weiwei, o οποίος μεγάλωσε στην εξορία στις παρυφές της ερήμου Γκόμπι, όπου ο πατέρας του, ο ποιητής Ai Qing, είχε εξοριστεί σε στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας από την κινεζική κυβέρνηση. Για όλα αυτά – και άλλα – ο Ai Weiwei δέχθηκε να μιλήσει στους Τάιμς του Λος Άντζελες.
«(Ο πατέρας μου) είχε εντολή να καθαρίζει τις πιο πρωτόγονες τουαλέτες. Τον έβλεπα κάθε μέρα να στέκεται μπροστά σ’ αυτή τη βρόμικη τρύπα, κι αυτό διαμόρφωσε τη συνείδησή μου για την ανθρωπότητα και την αισθητική μου. Η εμπειρία μου δεν είναι μοναδική στην Κίνα. Σήμερα, όποιος τολμήσει να αμφισβητήσει την εξουσία του κόμματος ή δηλώσει ότι πιστεύει στην ελευθερία της έκφρασης μπορεί να υποστεί τις ίδιες συνέπειες» αφηγείται.
Για τη σημερινή κατάσταση στις ΗΠΑ λέει ότι βλέπει από απόσταση αυτό που βλέπει: «Αυτό που βλέπω είναι η παρακμή μιας μεγάλης δύναμης στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Το ζήτημα δεν είναι μόνον ο βαθιά ριζωμένος ρατσισμός και ό,τι άλλο σχετίζεται, όπως η ένοπλη βία και η αστυνομική κτηνωδία, αλλά μάλλον ένα κενό ηθικής και αρχών σε μια περίοδο παγκόσμιου αυταρχισμού των επιχειρήσεων».
Αγωνίζεται εδώ και χρόνια για την ελευθερία της έκφρασης: «Κατά την άποψή μου, πρέπει να υπάρχει το δικαίωμα έκφρασης κάθε ιδέας ή σκέψης. Δεν έχει σημασία αν είσαι αριστερός ή δεξιός. Είναι ουσιώδες για την ευφυΐα μας, για την αίσθηση του καλού και του κακού που έχουμε, το να αναπτυσσόμαστε πλήρως και υγιώς… Ανεξάρτητα από τις πολιτικές σου συμπάθειες, θα καταλήξεις ένα είδος Ναζί αν δεν μπορείς να επιτρέπεις σε κάποιες ιδέες να εκφράζονται» τονίζει.
Εξηγεί ότι μετά τη μετακόμισή του στο Κέιμπριτζ από το Βερολίνο η πανδημία δεν επηρεάζει καθόλου τη ζωή του: «Έχω βιώσει εδώ και πολλά χρόνια την εμπειρία της κοινωνικής αποστασιοποίησης, μιας και γεννήθηκα από πατέρα που ήταν εχθρός του κράτους». Για τις 22.000 προστατευτικές μάσκες που σχεδίασε την άνοιξη είπε ότι «η ιδέα είναι τόσο μικρή, σχεδόν όχι άξια αναφοράς, αλλά τη δοκίμασα σε μια σχεδόν δραματική ιστορική στιγμή… Ως καλλιτέχνης, ο πραγματικός αγώνας μου είναι να απαντήσω στο κέλευσμα της στιγμής, να ανταποκριθώ με την προσπάθειά μου, να γίνω μέρος της. Δεν έχει τέλος, αλλά αυτή είναι η μοίρα».
Δείτε το βίντεο:
Επιμένει να χαρακτηρίζει ανθρωπιστική κρίση την πανδημία, «γιατί μας λέει πόσο εύθραυστη είναι η ανθρωπότητα και μας δείχνει την πιθανότητα να εξαφανιστεί ολοσχερώς».
Για τη διαχείριση της έξαρσης του ιού από τις κινεζικές αρχές, είναι κατηγορηματικός. Υποστηρίζει ότι συγκαλύφθηκε η πληροφορία μετά τη διάγνωση των πρώτων ασθενών, και ότι αυτό έδωσε τη δυνατότητα για εξάπλωση του ιού. Αναγνωρίζει ότι η επόμενη κίνηση, η πλήρης απομόνωση της Βουχάν, μιας πόλης 10 εκατομμυρίων, συνέβαλε στην αποτροπή περαιτέρω εξάπλωσης, «αλλά ακόμη δεν ξέρουμε τον πραγματικό αριθμό όσων προσεβλήθησαν και όσων πέθαναν». «Αυτό που συνέβη στην Κίνα δεν έχει να κάνει μόνον με την πανδημία. Γεννά το ερώτημα κατά πόσον η Δύση μπορεί να συνεχίσει να βλέπει την Κίνα ως εταίρο χωρίς βασική διαφάνεια και εμπιστοσύνη στην πολιτική δομή της» εκτιμά.
Ανήγγειλε τέλος, την κυκλοφορία, σύντομα, τριών ταινιών. Η ταινία που είναι έτοιμη είναι για την πανδημία στη Βουχάν. Μια άλλη αφορά το ένα εκατομμύριο πρόσφυγες Ροχίνγκγια (από τη Μιανμάρ) στο Cox’s Bazar στο Μπαγκλαντές. Η τρίτη έχει να κάνει με την εξέγερση στο Χονγκ Κονγκ: «Έχουμε δει το αποτέλεσμα της έντασης του ελέγχου από την Κίνα, πράγμα που θα μετατρέψει το Χονγκ Κονγκ σ’ άλλη μια κινεζική πόλη».
