Η σχέση του ανθρώπου με τη φύση και την καλλιέργεια της γης, σε συνάρτηση με την πνευματική καλλιέργεια, την καλλιτεχνική παιδεία και τον πολιτισμό, βρίσκεται στο επίκεντρο των εκθέσεων και εκδηλώσεων που προγραμματίζει το MOMus (Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης) για το 2022.
«8η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης»
Υπό τον γενικό τίτλο «Γεωκουλτούρα» η 8η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης -θα πραγματοποιηθεί από το Νοέμβριο του 2022 έως τον Μάρτιο του 2023- θυμίζει τη λατινική προέλευση της λέξης «cultura» από το ρήμα «colere» που σημαίνει «καλλιεργώ» και την αρχική νοηματική σύνδεση της καλλιέργειας της γης με την πνευματική καλλιέργεια, την παιδεία και τον πολιτισμό. Αυτή η σύζευξη εννοιών και δυνάμεων θα βρεθεί στον πυρήνα της 8ης Μπιενάλε.
Οι εκπαιδευτικές, ερευνητικές και δημόσιες δράσεις της σχεδιάζεται να ξεκινήσουν το καλοκαίρι του 2022. Η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης).
«MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη»
«Θύματα» του πολέμου στην Ουκρανία είναι και δύο συνεργασίες του MOMus με ρωσικά πολιτιστικά ιδρύματα, τις οποίες αναγκάζεται να αναστείλει, όπως ανακοίνωσε η Μαρία Τσαντσάνογλου, αναπληρώτρια γεν.διευθύντρια MOMus και αν.καλλιτεχνική διευθύντρια ΜΜΣ.
Η κ. Τσαντσάνογλου αναφέρθηκε στην «αναπάντεχη» -όπως τη χαρακτήρισε- σχέση που έχει με την επικαιρότητα η Συλλογή Κωστάκη. «Είναι μια συλλογή έργων που έγιναν από καλλιτέχνες που οραματίστηκαν μια καλύτερη εποχή και προσπάθησαν για αυτό και δυστυχώς απαγορεύτηκαν, κυνηγήθηκαν, σε κάποιες περιπτώσεις εκτελέστηκαν», τόνισε η κ. Τσαντσάνογλου, συμπληρώνοντας ότι σήμερα «η συλλογή αποκτά μία άλλη φωτεινή διάσταση για μια διέξοδο από αυτό που βιώνουμε».
Το ΜΜΣ συνεχίζει την ανάδειξη της Συλλογής Κωστάκη, ενώ ιδιαίτερο βάρος θα δώσει φέτος στη μεγάλη παραγωγή του «Οργανική Παιδεία» (4 Ιουνίου 2022 – 26 Φεβρουαρίου 2023), η οποία συνδέεται διαλεκτικά και με τη θεματική της 8ης Μπιενάλε, που αναφέρεται στη σχέση του ανθρώπου με τη φύση και θα αποτελέσει μια σύνθεση των τεχνών, ένα διάλογο ανάμεσα στις εικαστικές τέχνες με τον λόγο (ποίηση), την κίνηση (χορός) και τον ήχο (μουσική).
Η έκθεση έχει ως σημείο αναφοράς τη Σχολή Οργανικής Παιδείας και το αντίστοιχο μάθημα που διδάχθηκε στη δεκαετία του 1920 με καθηγητή τον ζωγράφο και μουσικό Μιχαήλ Ματιούσιν. Στην έκθεση θα παρουσιαστούν, μεταξύ άλλων, έργα πέντε σημαντικών αλλά όχι τόσο γνωστών και μελετημένων γυναικών καλλιτεχνών των τριών πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα: Elena Guro, Ksenia Ender, Maria Ender, Ludmila Ivanova, Natalia Enman.
«MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης»
Η σπονδυλωτή έκθεση «Κοινό Κτήμα» θα αναπτυχθεί σε όλους τους χώρους περιοδικών εκθέσεων του MOMus-ΜΣΤ και περιλαμβάνει τα έργα τέχνης που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο της πρώτης φάσης του προγράμματος αγορών του MOMus, καθώς και των δωρεών που περιήλθαν στην κατοχή του μουσείου μέσα στα τρία χρόνια από τη συγκρότηση του οργανισμού.
Το πρόγραμμα αγοράς έργων τέχνης υλοποιήθηκε για πρώτη φορά με απευθείας χρηματοδότηση από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού με το ποσό των 80.000 ευρώ και με ορίζοντα τριετίας. «H συλλογή έργων τέχνης του φορέα αποτελεί ένα νέο συλλογικό εγχείρημα κοινής κτήσης και πρόσβασης», σημείωσε η Συραγώ Τσιάρα, αν. διευθύντρια Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, η οποία υπογράμμισε τον διττό χαρακτήρα δωρεών και αγορών.
«MOMus -Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης»
Σύγχρονες προσεγγίσεις του ελληνικού τοπίου επιχειρεί να παρουσιάσει η έκθεση «landscape stories» (8 Μαρτίου – 28 Αυγούστου 2022), ενώ ένα ταξίδι στις πολλές και ποικίλες πτυχές της φωτογραφικής πορείας του Fred Boissonnas (1858-1946) αποτελεί η έκθεση «Fred Boissonnas. Μία φωτογραφική Οδύσσεια» (8 Σεπτεμβρίου 2022 – 8 Ιανουαρίου 2023). Η έκθεση αφηγείται την πολυδιάστατη και παραγωγική καριέρα ενός φωτογράφου που ξεκίνησε από τη φωτογραφία πορτραίτου και τον πικτοριαλισμό και κατά τις τρεις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα ανέλαβε πολυάριθμες φωτογραφικές αποστολές στη Μεσόγειο, με τη νέα διευθύντρια του ΜΦΘ Ηρώ Κατσαρίδου, να θυμίζει ότι το ΜΦΘ είναι θεματοφύλακας του αρχείου Boissonnas.
«MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών»
Φέτος, το Inspire Project του ΠΚΤ θα διοργανωθεί με μια διπλή παρουσίαση, με κοινό πυρηνικό άξονα την έννοια του Μέλλοντος. Καλλιτέχνες από ευρύ φάσμα των τεχνών, επιστήμονες και κοινό θα προσφέρουν εμπλουτισμένες προσωποκεντρικές και συλλογικές αφηγήσεις, δημιουργώντας ένα καλλιτεχνικό συλλογικό πλαίσιο σκέψης και δράσης για ένα ή πολλά εναλλακτικά μελλοντικά σύμπαντα. Στρατηγικής σημασίας θα είναι η συνεργασία με την έδρα UNESCO on Future Research.
«Τα οράματά μας για το μέλλον είναι κοινά και συχνά προκύπτουν από σύνθεση και αντίθεση», σημείωσε η Θούλη Μισιρλόγλου, αν. διευθύντρια Πειραματικού Κέντρου Τεχνών
Το Πειραματικό Κέντρο Τεχνών θα υλοποιήσει κι ένα πρόγραμμα παράλληλων εκδηλώσεων, που ενοποιούνται υπό τον τίτλο «Πολύτροπα». Το πρόγραμμα φέρνει σε δημόσιο δημιουργικό διάλογο ποιητές και λογοτέχνες, θεωρητικούς, εικαστικούς, performers, μουσικούς και επιστήμονες, για ποικίλα θέματα όπως η έννοια του καλλιτεχνικού πειράματος, το φύλο και η συμμετοχικότητα στους πολιτιστικούς οργανισμούς.
«MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά»
Ο προγραμματισμός του MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά για το 2022 περιλαμβάνει την ιστορική έκθεση «Το εργαστήριο του γλύπτη», «μια έκθεση-πρόκληση», όπως τη χαρακτήρισε ο προϊστάμενος του Μουσείου Γιάννης Μπόλης. Προγραμματίζεται ακόμη μια έκθεση αφιερωμένη στη διεθνώς αναγνωρισμένη Ελληνίδα γλύπτρια, Χρύσα (Βαρδέα) και η έκθεση «Σύγχρονες Θηλυκότητες».
«100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή»
Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, το ΜΟΜus επεξεργάζεται τη διοργάνωση ψηφιακής συλλογής αντικειμένων στη διαδικτυακή του πλατφόρμα res.momus.gr. Μέσα από ανοικτή πρόσκληση το κοινό θα έχει μια συμμετοχική δράση αναρτώντας κειμήλια (φωτογραφίες, κείμενα, αντικείμενα) που σχετίζονται με την προσφυγική ιστορία, υλικό που στη συνέχεια θα αξιοποιήσουν οι επιμελητές του MOMus.
«Απολογισμός τριετίας»
Για τρία δύσκολα χρόνια- τα πρώτα από τη δημιουργία του MOMus – τα πέντε μουσεία στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα – κατάφεραν χάρη στην εμπειρία, όπως τόνισε ο πρόεδρος του ΔΣ του MOMus Ανδρέας Τάκης, «όχι μόνο να μην κλείσουν, αλλά να ανοίξουν νέους δρόμους καινοτομίας και δημιουργίας». Το ΔΣ, η θητεία του οποίου λήγει σε λίγες μέρες, «έβαλε θεσμικές βάσεις στο πεδίο της σύγχρονης τέχνης», συμπλήρωσε ο πρόεδρός του.
Παρόλες τις αντιξοότητες που έφερε η πανδημία το MOMus σχεδίασε και υλοποίησε «υπό περιστάσεις πολύ δύσκολες», όπως υπογράμμισε ο κ. Τάκης, πάνω από 85 πρωτότυπες εκθέσεις στη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και το εξωτερικό, συνέχισε τους θεσμούς της Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης και της Thessaloniki Photobiennale, διοργάνωσε πάνω από 50 καλλιτεχνικές δράσεις, πάνω από 50 εκπαιδευτικά προγράμματα και κύκλους διαλέξεων, 11 προγράμματα σε συνεργασία με πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού, πάνω από 20 διεθνή συνέδρια, ημερίδες και δημόσιες συζητήσεις, εξέδωσε 28 επιστημονικούς καταλόγους και βιβλία για παιδιά, ενώ συμμετέχει σε 6 προγράμματα ΕΣΠΑ και 2 ευρωπαϊκά προγράμματα.
