Η Σκάλα του Μιλάνου, αυτός ο ιστορικός οργανισμός παραγωγής πολιτισμού όχι μόνο για την Ιταλία, αλλά και για τα παγκόσμια λυρικά δεδομένα, είναι συνώνυμη με την έννοια της Όπερας στη συνείδηση όλων. Οι παραγωγές της, αλλά και η ίδια η σχολή της, εγγυώνται στο διηνεκές θέαμα και ποιότητα. Για τούτο η συναυλία των αριστούχων της Ακαδημίας Μουσικής του Θεάτρου της Σκάλας του Μιλάνου στην αίθουσα του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός, την Πέμπτη 19 Οκτωβρίου, αλλά και η συνέχειά της στις 21 Οκτωβρίου στην Ερμούπολη, αποτελούν ένα σημαντικό γεγονός για τα λυρικά δρώμενα στη χώρα μας.
Το ίδιο το πρόγραμμα της παράστασης που περιλαμβάνει ορισμένες από τις δημοφιλείς, αλλά ταυτόχρονα και πιο απαιτητικές άριες του λυρικού μελοδράματος (από μεγάλα έργα όπως ο Κουρέας της Σεβίλλης, το Ελιξήριο της Αγάπης, η Μποέμ, τα Παραμύθια του Χόφμαν ή ο Βέρθερος), καταδεικνύει το μεγάλο επίπεδο των νέων ερμηνευτών και ότι πρόκειται για λυρικούς εκτελεστές σχεδόν έτοιμους να διαπρέψουν στο διεθνές παλκοσένικο της Όπερας. Άλλωστε την ποιότητα των σπουδαστών του διάσημου ιταλικού Λυρικού αυτού Θεάτρου είχαν τη δυνατότητα να την διαπιστώσουν οι θεατές στον Απόλλωνα της Σύρου και το 2021, οπότε μία άλλη ομάδα σπουδαστών της Σκάλας είχαν βρεθεί και τότε στην Ελλάδα και είχαν ερμηνεύσει με ιδιαίτερη επιτυχία το διαλεκτό πρόγραμμά τους.
Όπως τόνισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο υπεύθυνος του μουσικού τμήματος της Σκάλας Ντανιέλε Μπορνίκετζ, «είναι μεγάλη ευτυχία που επαναλαμβάνεται η συνεργασία με το Ιταλικό Ινστιτούτο της Αθήνας για την περιοδεία τούτη της Ακαδημίας για την Τελειοποίηση στη Λυρική Μουσική του Θεάτρου της Σκάλας του Μιλάνου για τα δύο κοντσέρτα στον Παρνασσό στην Αθήνα και το Θέατρο Απόλλων στη Σύρο. Είναι μία εμπειρία που επαναλαμβάνουμε έπειτα από 2 χρόνια και τη μεγάλη επιτυχία που είχαν οι παραστάσεις πριν από 2 χρόνια με άλλη ομάδα ερμηνευτών. Φέτος έχουμε τη χαρά να επαναλάβουμε τις παραστάσεις με σπουδαστές που απέκτησαν τα πτυχία τους, μόλις την προηγούμενη Κυριακή μετά το επίσημο κοντσέρτο για το πέρας της διετούς τους φοίτησης. Είναι η μεσόφωνος Μάρα Γκαουντέντσι, ο τενόρος Χιούν-Σέο Ντάβιντε Παρκ και η υψίφωνος Γκρέτα Ντοβέρι, τους οποίους θα συνοδεύει στο πιάνο η Τζονγκ Ουν Κιμ, η οποία ήταν επίσης μαθήτριά μας και πλέον είναι πρώτη πιανίστρια στο Τεάτρο Ρετζίο του Τορίνου».
«Η συνεργασία του Θεάτρου της Σκάλας του Μιλάνου με τα Ιταλικά Ινστιτούτα σε όλον τον κόσμο ξεκινά πριν από 20 χρόνια. Έχουμε παρουσιάσει παραστάσεις σε όλα τα γεωγραφικά μήκη και πλάτη του κόσμου και οργανώσαμε αυτήν τη συνεργασία χάρις στον ιδιαίτερο δεσμό με το αρμόδιο τμήμα του ιταλικού ΥΠΕΞ, που κάθε χρόνο διαθέτει υποτροφίες και σε ξένους σπουδαστές της μουσικής για να φοιτήσουν κάθε χρόνο στην Ακαδημία μας. Είμαστε ευτυχείς που μπορούμε να παρουσιάσουμε για μία φορά ακόμη το ρεπερτόριο της ιταλικής όπερας στον κόσμο», προσέθεσε.
Αλλά δεν είναι διόλου τυχαίο που οι αριστούχοι μαθητές της Σκάλας και μελλοντικοί πρωταγωνιστές του παλκοσένικου, εμφανίζονται σε τούτους τους δύο εμβληματικούς χώρους. Τόσο ο Παρνασσός, αλλά κυρίως το Θέατρο Απόλλων της Σύρου, από την εποχή της ίδρυσής τους συνέβαλαν στην ανάδειξη του λυρικού μελοδράματος στη χώρα μας. Και μάλιστα κατά προτεραιότητα το ιταλικό μελόδραμα, που ήδη από την απελευθέρωση του ελληνικού κράτους άρχισε να μεταγγίζει διαλεκτούς ερμηνευτές στην καθυστερημένη ακόμη Ελλάδα. Εξάλλου, το ιταλικό μελόδραμα, που μεγάλο μέρος της θεματολογίας του απαρτίζεται από συμβολικές αναπαραστάσεις του αντίστοιχου ιταλικού αγώνα για ανεξαρτησία (Risorgimento). Tα λιμπρέτα των Βέρντι, Ροσίνι, Ντονιτσέτι και Μπελίνι με την επίκληση στην (αγέννητη ακόμη) ιταλική πατρίδα και τα ιδεώδη του έθνους, έβρισκαν μία σύγχρονη σχεδόν απήχηση και στην μόλις απελευθερωθείσα, αλλά αλύτρωτη ακόμη τότε, Ελλάδα και ο πατριωτικός οίστρος των Ιταλών υπενθύμιζε τα ανδραγαθήματα της ελληνικής επανάστασης.
Την ιδιαιτερότητα του ιταλικού ρεπερτορίου, τονίζει επίσης και ο κ. Μπορνίκετζ στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Είναι ένα ρεπερτόριο που αποτελεί έναν διακριτό παράγοντα της εθνικής μας παράδοσης και της ιταλικής ταυτότητας. Και θα πρέπει να υπενθυμίσουμε πως πάνω από το 50% του ρεπερτορίου που παρουσιάζεται στα λυρικά θέατρα όλου του κόσμου είναι στην ιταλική γλώσσα και ανήκει στους μεγάλους κι εμβληματικούς μας συνθέτες. Αρκεί να υπενθυμίσουμε πως ο Τζουζέπε Βέρντι είναι ο πιο “ πολυανεβασμένος” συνθέτης στον κόσμο -ακόμη και σήμερα- και φέτος γιορτάζουμε τα 100 χρόνια από το θάνατο του Τζάκομο Πουτσίνι. Για τούτο, νιώθουμε πραγματικά μεγάλη χαρά που θα βρεθούμε στην Αθήνα και τη Σύρο».
Η εισπήδηση εξάλλου της ιταλικής Όπερας έγινε στην Ελλάδα βαθμιαία μεν και στην αρχή σε πρόχειρες σκηνές, αλλά και χάρις στη μεσολάβηση των Επτανησίων και της οικειότητάς τους με το είδος, όπως και με την ποιότητα της μουσικής της, τελικά έγινε αποδεκτή. Και μάλιστα, προτού το νεότευκτο κράτος δημιουργήσει μία δική του παράδοση του λαϊκού τραγουδιού (Αθηναϊκή καντάδα, κατόπιν το λαϊκό-ρεμπέτικο τραγούδι), λυρικές άριες και ελληνοπρεπέστερες μεταγραφές της Όπερας (π.χ. στην αθηναϊκή οπερέτα) ήσαν δημοφιλείς για αρκετό διάστημα και στον γενικότερο πληθυσμό.
Ιδιαίτερη σημασία έχει η συναυλία της Ακαδημίας της Σκάλας και στη Σύρο, έναν τόπο που -χάρις στην εμπορική του ακμή στα μέσα του 19ου αιώνα και τις επαφές του με την Ιταλία- είδε να ανθίζει η Όπερα στο καύχημά του, την εξαίρετη αίθουσα του Απόλλωνα και μάλιστα να αποτελεί ακόμη πιο διαλεκτό προορισμό για το λυρικό δράμα ακόμη κι από την ελληνική πρωτεύουσα. Άλλωστε δείγματα της ιδιαίτερης σχέσης και δημοφιλίας του είδους στη Σύρο μπορεί κάλλιστα να διαπιστώσει κανείς στα αξεπέραστα διηγήματα του Εμμανουήλ Ροΐδη -κατά κύριο λόγο στο καθηλωτικό ηθογράφημα της «Ψυχολογίας Συριανού Συζύγου».
Στην οργάνωση αυτών των τόσο σημαντικών παραστάσεων, που επισημαίνουν τη μακρά παράδοση ανάμεσα στην ιταλική λυρική σκηνή και την ανάπτυξη της Όπερας στη χώρα μας, συνέπραξε με διακριτικό μεν, αλλά ιδιαίτερα παραγωγικό τρόπο και το Ιταλικό Ινστιτούτο Αθηνών και ο διευθυντής του Φραντσέσκο Νέρι, όπως άλλωστε υπενθύμισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και ο κ. Μπορνίκετζ.
Το βέβαιο είναι πως οι θεατές που θα κατορθώσουν να βρεθούν στον Παρνασσό την Πέμπτη 19 Οκτωβρίου στην Αθήνα και το Σάββατο 21 Οκτωβρίου στο Θέατρο «Απόλλων» της Σύρου θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν μία ξεχωριστή εμπειρία και να θαυμάσουν ίσως κάποιους από τους μελλοντικούς πρωταγωνιστές της Όπερας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Συναυλία Αριστούχων Σπουδαστών του Μουσικού Τμήματος της Σκάλας του Μιλάνου
19 Οκτωβρίου 2023, ώρα 20.30, Αίθουσα Φιλολογικού Συλλόφου Παρνασσός, Πλατεία Αγ. Γεωργίου Καρύτση 8, Αθήνα (Είσοδος Ελεύθερη)
21 Οκτωβρίου 2023, ώρα 20.00, Λυρικό Θέατρο «Απόλλων», Ερμούπολη, Σύρος (Είσοδος Ελεύθερη)
