Ο συνθέτης Θωμάς Μπακαλάκος προσκαλεσμένος του Επιστημονικού Συλλόγου Χαλανδρίου Αργώ, θα παρουσιάσει τη δική του Μουσική Πρόταση Σύνθεσης για τη δημιουργία έργων κλασικής μουσικής, με ιδιότητες και χαρακτηριστικά που να τα καθιστούν έργα ελληνικά, κατανοητά και από τους Έλληνες, αλλά σεβαστά και από τους ξένους.
Η εκδήλωση θα γίνει την Τρίτη 9-11-2021 στο Αμφιθέατρο του (Πρώτου Λυκείου Χαλανδρίου, διεύθυνση, Διονύσου 20).
Ευχαριστούμε το 1ο Λύκειο Χαλανδρίου και τη διευθύντρια φιλόλογο Φωτεινή Θραμπουλίδου, για τη φιλοξενία της εκδήλωσης.
Ο τίτλος που έδωσε ο συνθέτης στην ομιλία του είναι:
Ελληνικός Μουσικός Θησαυρός
Ο συνθέτης θα αναφερθεί στους μουσικούς τόπους στους οποίους ανιχνεύεται ο ελληνικός μουσικός θησαυρός και στους τρόπους αξιοποίησής του, για τη δημιουργία μουσικών μοτίβων και φράσεων, ως δομικών στοιχείων σύνθεσης μουσικών έργων, με ιδιότητες και χαρακτηριστικά που να τα καθιστούν έργα ελληνικά.
Θα προλογίσει ο πρόεδρος του συλλόγου «Αργώ» Στέφανος Καμπάς,
Στη συνέχεια θα πάρει το λόγο η Αλεξάνδρα Γιαλίνη γνωστή παραγωγός του Τρίτου προγράμματος της ΕΡΤ και μουσικός, Η οποία προλογίζει τις συναυλίες του σεξτέτου Ανέλιξη για την ίδρυση των Δημοτικών Μουσικών Βιβλιοθηκών. Με βάση την εμπειρία της αυτή και τη μελέτη μεγάλου μέρους της εργογραφίας του συνθέτη, θα αναφερθεί στη μεγάλη απήχηση που έχουν στο ελληνικό κοινό, ειδικά τα οργανικά έργα σύγχρονης ελληνικής κλασικής μουσικής δωματίου του συνθέτη, που τα ονομάζει μουσικές νουβέλες και αποτελούν το πρόγραμμα των συναυλιών του. Και θα διευθύνει τη συζήτηση μετά το πέρας των ομιλιών.
Στη συνέχεια τον λόγο θα πάρει ο συνθέτης Θωμάς Μπακαλάκος.
Την εκδήλωση θα κλείσει ο πολυβραβευμένος σολίστας πιάνου, διευθυντής ορχήστρας Απόστολος Παληός, δρ μουσικολογίας, απόφοιτος της Μουσικής Ακαδημίας του Βερολίνου και της Λειψίας, διδάσκων σε μουσικά πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Θα μιλήσει για την επιστημονική μουσικολογική ανακοίνωση που παρουσίασε στο διεθνές Μουσικολογικό Συνέδριο της Τιφλίδας με θέμα τη δημιουργία έργων του Θωμά Μπακαλάκου σε εφαρμογή της Μουσικής Πρότασης Σύνθεσης, επικεντρώνοντας στα έργα που ο συνθέτης ονομάζει μουσικές νουβέλες, για να κλείσει την επιστημονική του ανακοίνωσή με αναφορά στο σύνολο της Μουσικής Πρότασης του συνθέτη.
Η είσοδος στην εκδήλωση θα γίνει, όπως προβλέπεται από τα υγειονομικά μέτρα προστασίας, θα επιτρέπεται μόνο σε όσους παρουσιάσουν πιστοποιητικό εμβολιασμού, ή νόσησης, ή πρόσφατο rapid test και θα τηρηθούν όλες οι σχετικές οδηγίες αυστηρότατα.
Σύντομη αναφορά στην ομιλία του συνθέτη
Ο συνθέτης θα υποστηρίξει ότι μια νέα εποχή θα ξεκινήσει για την ελληνική μουσική:
Εάν δεχτούμε ότι η μουσική δεν είναι μία παγκόσμια και οικουμενική γλώσσα, με την μεταφορική έννοια της λέξης, αλλά πολλές, όσες και οι ομιλούμενες γλώσσες των λαών και με την ουσιαστική έννοια της λέξης γλώσσα.
Εάν δεχτούμε ότι υπάρχει Ελληνική Μουσική Γλώσσα που έχει ένα πλούσιο βασικό λεξιλόγιο, αποτελούμενο από τα ελληνικά μουσικά μας αρχέτυπα και τους ελληνικούς μουσικούς νόμους, η οποία πρέπει συνεχώς να εμπλουτίζεται με νέα γλωσσικά μουσικά σημεία, ως αποτέλεσμα γόνιμης επίδρασης της Ελληνικής Ομιλούμενης Γλώσσας μουσικής στη μουσική και την αξιοποίηση με σύγχρονη μουσική σκέψη του δημοτικού τραγουδιού και των τραγουδιών των προικισμένων λαϊκών μας δημιουργών, μερικά εκ των οποίων είναι αριστουργήματα.
Εάν δεχτούμε ότι τόσο τα έργα οργανικής μουσικής, ως αποτέλεσμα μελοποίησης της σκέψης του συνθέτη, η οποία δεν μπορεί να εκφραστεί αλλιώς, παρά μόνο με λέξεις-έννοιες της γλώσσας μας, δηλαδή με ένα κείμενο που είτε ο συνθέτης το έχει στο μυαλό του, είτε το γράφει στο χαρτί, όπως κάνει ο Θωμάς Μπακαλάκος που το ονομάζει Κείμενο Εργασίας, όσο και τα έργα μελοποίησης πεζού ή ποιητικού λόγου, αλλά και τα συμφωνικά ποιήματα, είναι έργα προγραμματικής μουσικής. Αυτά σημαίνουν ότι κάθε μουσικό έργο έχει ένα κρυφό ή φανερό πρόγραμμα, το οποίο δουλειά του μουσικολόγου είναι να το φέρνει στο φως ή να το εξιδανικεύσει αντιστοίχως.
Εάν στα έργα μας: «Κείμενο και οι νότες, ο τονισμός το μέλος και χειρονομία, προέρχονται από γλώσσα και φωνή μητρική», δηλαδή από την Ελληνική Ομιλούμενη Γλώσσα μας.
Εάν αξιοποιήσουμε δημιουργικά την παρατήρησή του συνθέτη ότι η Ελληνική Ομιλούμενη γλώσσα δύναται να επιδρά γόνιμα στη μουσική, μέσω των τονικών της ενοτήτων, που μπορούμε να πούμε ότι αποτελούν τις φωνητικές φράσεις ή φωνητικές λέξεις αυτής και των συστατικών του τόνου της γλώσσας μας, που δέχτηκε ως ακριβή κληρονομιά, από την εποχή που είχε το μελισματικό-προσωδιακό της χαρακτήρα, την οποία αξιοποιεί σήμερα με το δυναμικό της χαρακτήρα.
Φυσικά ο συνθέτης μπορεί να χρησιμοποιεί τη γλώσσα ως σύμβολο και να ατενίζει έννοιες και πέρα από αυτήν που να μην προσδιορίζονται ακριβώς, δηλαδή να έχουν τα χαρακτηριστικά μιας μεταβλητής, οι οποίες όμως θα μπορούν να μετρηθούν, καθώς το παράθυρο για να βγουν έξω από το συνειδητό κόσμο του συνθέτη, το άνοιξε η ίδια η γλώσσα.
Επειδή όμως η γλώσσα είναι υπερκείμενη της τέχνης, όπως της ποίησης ή της μουσικής, και ανήκει σε μια ανώτερη ιεραρχικά κατηγορία, ξεπερνά το χώρο του αισθητικά αυτόνομου μέσω της εννοιολογικής σχέσης. Προσδιορίζοντας όμως κατηγορηματικά τη λέξη ως κάτι το στατικό, ως αμετάβλητη έννοια, αποκαθιστά με αυτόν τον τρόπο τη σύνδεση με το στατικό, όπου μπορεί να μετρηθεί το μεταβλητό.
Γι αυτό η εξέταση του λόγου, δεδομένου ότι με τη μουσική και τη χειρονομία – κίνηση – χορό, είναι αυτοκόλλητες, από την ώρα της γέννησής τους, στο χώρο τον οποίο οι ίδιες ορίζουν ως πολιτιστικές διαστάσεις, που σημαίνει ότι ακόμα και όταν η μία εμφανίζεται μόνη της εμπεριέχει και τις άλλες δύο, ως σκοτεινά στοιχεία του χώρου τους, για να ρυθμίζεται η ισορροπία ή να αποκαθίσταται όταν διαταράσσεται, είναι μια εγγύηση για το ότι ενώ μπορούμε να λαμβάνουμε υπόψη τη μεταβλητή και να την αξιοποιούμε, δεν χάνουμε την έννοια της ενότητας.
Εάν αφήσουμε τις καθαρές ελληνικές παραδόσεις να ποτίσουν τα έργα μας.
Εάν φέρουμε στο προσκήνιο την Ελληνική Μουσική Γλώσσα.
Εάν στις συνθέσεις μας επιδιώκουμε όταν μελοποιούμε ένα κείμενο να συλλαμβάνουμε μουσικά, το νοηματικό περιεχόμενο του κειμένου και όχι να το προβάλουμε απλά, ως διαρθρωτική ροή της μουσικής μας.
Τότε με αυτή την κατεύθυνση μελοποιημένες οι τονικές ενότητες, καθίστανται ολοκληρωμένες μουσικές φράσεις, οι οποίες φορτωμένες με το νόημα της τονικής ενότητας, αποτελούν εν δυνάμει γλωσσικά μουσικά σημεία της Ελληνικής Μουσικής Γλώσσας που την εμπλουτίζουν, κάτι που ο λαός μας το κάνει χωρίς διακοπή, με τη δημιουργία των δημοτικών μας τραγουδιών, ως εναλλαγή των ελληνικών μουσικών νόμων μέσα στους αιώνες.
Μάλιστα κάποια από αυτά τα εν δυνάμει γλωσσικά μουσικά σημεία, τα οποία θα αποκτήσουν μουσικά χαρακτηριστικά διακριτά, ξεχωριστά και αναγνωρίσιμα από την πλειοψηφία του λαού, που θα καθίσουν δηλαδή στη συνείδηση του λαού για να τον εκφράζουν διαχρονικά, θα βρουν θέση, ως ελληνικοί μουσικοί νόμοι, κοντά στα μουσικά μας αρχέτυπα, που αποτελούν το βασικό και σταθερό λεξιλόγιο της Ελληνικής Μουσικής Γλώσσας.
Εάν συνεχίσουμε να συνθέτουμε μουσικές νουβέλες, που αποτελεί έναν ακόμα δρόμο εμπλουτισμού της Ελληνικής Μουσικής Γλώσσας, διότι τα μουσικά υλικά του δημοτικού τραγουδιού, από το οποίο εμπνέεται την κάθε μία, είναι ατόφια ελληνικά μουσικά αρχέτυπα ή τμήματα αυτών, τα οποία ο συνθέτης τα μετουσιώνει ώστε να γίνουν δικά του μουσικά δημιουργήματα, έτσι ώστε να διατηρούν μεγάλο μέρος από την αρχική τους συμβατικότητα. Και γι αυτό εντάσσονται στην Ελληνική Μουσική Γλώσσα ως νέα γλωσσικά μουσικά σημεία.
