Το ύστατο χαίρε στον Μίκη Θεοδωράκη

Φωτορεπορτάζ: Αναστασία Χαραμή

Στο ταπεινό χωριό του Γαλατά, έξι χιλιόμετρα από τα Χανιά, πάνω από τη θάλασσα του Αιγαίου προς το ύψωμα: αυτή τη γη επέλεξε ο Μίκης Θεοδωράκης για να ξαποστάσει. Στη γη των προγόνων του, σε μια κοινότητα προοδευτικών Βενιζελικών και Κομμουνιστών, δίπλα από τους τάφους του πατέρα, της μητέρας και του αδελφού του. Εκεί και η τελευταία πράξη σε μία ζωή πλούσια σε βιώματα, πλήρη σε δημιουργία και γεμάτη από χαρές και πίκρες, βάσανα και χειροκρότημα, πόνο, δάκρυα, αίμα αλλά και περισσή ευχαρίστηση. Έτσι όπως πρέπει να είναι η ζωή.

Η Κρήτη τον αποχαιρέτησε όπως ξέρει. Με τα τραγούδια της και τη λεβεντιά της, εντάσσοντας αυτόν τον μεγάλο Έλληνα στη δική της Ιστορία, που τόσες χιλιετίες τώρα λειτουργεί σαν φάρος όχι μόνο για εμάς τους Έλληνες, αλλά και για την ανθρωπότητα ολόκληρη. Αυτή η γη υποδέχτηκε εκείνον που υποδειγματικά κατάφερε να παντρέψει με μοναδική μαεστρία τον Ελύτη με τον Σεφέρη, τον Σικελιανό με τον Ρίτσο και τον Αναγνωστάκη και τον Πάμπλο Νερούντα σε έναν γάμο, σαν τους κρητικούς χορούς με απόλυτη αρμονία του στίχου με τη μουσική και την κίνηση. Σπάνια ένας άνθρωπος είχε την ικανότητα -και άρα και την ευτυχία- να καταφέρει το ακατόρθωτο και να φέρει την Ποίηση στο κατώφλι του κάθε πολίτη, μαθαίνοντάς τον όχι μόνο να σιγομουρμουρίζει τους στίχους, αλλά και να τους σιγοτραγουδά με πάθος και ορμή. Αν θα μείνει στην Ιστορία αυτός ο άνθρωπος θα είναι γιατί κατήχησε τον κόσμο ολάκαιρο και του έμαθε να ζει με την Ποίηση των μεγάλων ποιητών αυτού του τόπου.

«Θέλω να πεθάνω σαν Κομμουνιστής» είπε και έγραψε. Δεν είναι δα και μικρή κουβέντα αυτή. Μετά από περίπου έναν αιώνα ζωής το να καταλήξεις εκεί που άρχισες δεν είναι και λίγο πράγμα. Ο Μίκης γέμισε τις ζωές μας και κάποιες στιγμές οδήγησε και τα βήματά μας. Έμαθε την ψυχή μας να τραγουδά και να υμνεί, να μοιρολογεί και να χορεύει, να απαγγέλλει και να δακρύζει μοιραζόμενη τον πόνο. Τον συλλογικό πόνο. Της Ρωμιοσύνης τον πόνο. Τον δικό μας και τον δικό τους πόνο, σαν τη γη πάνω στην οποία ζούμε και το χώμα που είναι δικό τους και δικό μας. Καλό ταξίδι στις γειτονιές των αγγέλων.

Το ύστατο χαίρε

Παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξη Τσίπρα, αλλά και του γενικού γραμματέα του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα, που παρίσταντο στην εξόδιο ακολουθία στον ιερό ναό Αγίου Νικολάου στο χωριό Γαλατάς, τα Χανιά και η Κρήτη αποχαιρέτησαν σήμερα τον μεγάλο Έλληνα συνθέτη και αγωνιστή της δημοκρατίας, Μίκη Θεοδωράκη.

Η σορός του Μίκη Θεοδωράκη έφτασε το πρωί με το πλοίο της γραμμής στο λιμάνι της Σούδας και με μια ενδιάμεση στάση στην πλατεία της Δημοτικής Αγοράς της πόλης μεταφέρθηκε στον Μητροπολιτικό Ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου για λαϊκό προσκύνημα.

Με πομπή αυτοκινήτων και με τις καμπάνες να ηχούν πένθιμα, η σορός του Μίκη Θεοδωράκη αναχώρησε στις 12:15 μ.μ. από τον Μητροπολιτικό Ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου, και μέσω της Παλαιάς Εθνικής οδού Χανίων-Κισσάμου έφτασε στον ιερό ναό του Αγίου Νικολάου στο χωριό Γαλατάς, όπου και τελέστηκε η εξόδιος ακολουθία.

Κατά την αναχώρηση της σορού από τη Μητρόπολη, πολίτες που βρίσκονταν στο σημείο χειροκροτούσαν φωνάζοντας «αθάνατος», ενώ τραγουδούσαν συνθέσεις του εκλιπόντα. Παράλληλα πένθιμα παιάνιζε η φιλαρμονική ορχήστρα του Δήμου Χανίων.

Στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου στον Γάλατα έφτασε ο γγ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, για να παραστεί στη νεκρώσιμη ακολουθία για τον Μίκη Θεοδωράκη. Οι Έλληνες σήμερα αποχαιρέτησαν «τον μεγάλο δημιουργό και αγωνιστή με το έργο του οποίου μεγάλωσαν οι δικές μας γενιές, οι οποίες θα μεταφέρουμε το μήνυμά του και στις επόμενες» ανέφερε συγκινημένος ο κ. Κουτσούμπας κατά την άφιξή του.

Ο κ. Κουτσούμπας αλλά και η πρώην γγ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα βρίσκονταν από νωρίς το πρωί στα Χανιά για το τελευταίο αντίο στον Μίκη Θεοδωράκη, ενώ επισκέφτηκαν το σπίτι του.

Ο μεγάλος Έλληνας

Στο πρόσωπό του συμπυκνώθηκε ο αγώνας μιας Ελλάδας ενάντια στη βαρβαρότητα, με δυνατά της όπλα τη μουσική, την ποίηση και την πίστη στις αξίες της δημοκρατίας και της ελευθερίας.

Αποχαιρετούμε τον δημιουργό Μίκη Θεοδωράκη, τον παγκόσμιο Μίκη, με σπαράγματα από το έργο του, τον βίο του και τη συλλογική μνήμη.

«Μέσα στις θαλασσινές σπηλιές»

«Μέρα Μαγιού μού μίσεψες»

«Teach me to dance» ζήτησε ο Άλαν Μπέιτς, «Come on my boy» απάντησε ο Άντονι Κουίν

«Είμαστε δυο, είμαστε τρεις, είμαστε χίλιοι δεκατρείς»

Μέλη της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη σχηματίζουν το «Ζ» στην παραλία. Η φωτογραφία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Η Γενιά μας» στις 10/12/1966.
Φωτογραφικό Αρχείο ΑΣΚΙ

«Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις»

Συγκέντρωση διαμαρτυρίας για την ανατίναξη της Λέσχης Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη Σερρών. Εκτός από τον Μίκη Θεοδωράκη, διακρίνονται οι Θόδωρος Καζέλης, Βασίλης Εφραιμίδης, Νίκος Κιτσίκης. Σέρρες, 1966.

Φωτογραφικό Αρχείο ΑΣΚΙ.

«Πίσω απ΄ τον τοίχο πάλι θά ΄μαστε παρέα»

Μάρτιος 1949. Ο Μίκης Θεοδωράκης, μαζί με συντρόφους του από τη Μακρόνησο, στο 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο.

Σπασμένα χέρια, ταλαιπωρημένα σώματα, νέοι άνθρωποι που αναζήτησαν την κοινωνική χειραφέτηση και αναμετρήθηκαν με το κράτος της βίας και του τρόμου. Διακρίνονται επίσης ο Μανώλης Παπουτσάκης και ο Μανώλης Φουρτούνης

ΑΣΚΙ/Φωτογραφικό Αρχείο Νίκου Μάργαρη.