Τα γιουχαΐσματα από τις κερκίδες των θεατών πήγαν σύννεφο χθες το βράδυ στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου. Οι θεατές αντέδρασαν με τον πιο άκομψο τρόπο μετά την ολοκλήρωση της πρεμιέρας της παράστασης «Πέρσες» του Αισχύλου του Εθνικού Θεάτρου που σκηνοθέτησε ο Βούλγαρος Dimiter Gotscheff και στην οποία πρωταγωνιστούσαν ο Μηνάς Χατζησάββας, η Αμαλία Μουτούση κ.ά.
Η τραγωδία του Αισχύλου πραγματεύεται τον θρήνο των Περσών για τις ατέλειωτες συμφορές και τις στρατιές των νεκρών στη ναυμαχία της Σαλαμίνας, το φθινόπωρο του 480 π.Χ. Παράσταση μόνο για «ειδικό κοινό» έλεγαν κάποιοι, αλλά πολλοί ήταν εκείνοι οι οποίοι μετάνιωναν που μπήκαν στον κόπο να κάνουν το ταξίδι, να φτάσουν μέχρι το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου και να δουν μια παράσταση «γελοία σκηνοθετικά που άφηνε ανεκμετάλλευτους τόσους καλούς ηθοποιούς».
Ενοχλημένοι αρκετοί θεατές από τον “ανύπαρκτο” ρόλο του χορού, από τον μπλε τοίχο που είχε στηθεί στην σκηνή, από τις παρεμβάσεις στο κείμενο, καθώς όπως έλεγαν το ίδιο το έργο δεν «έφτασε» στον σκηνοθέτη κι έτσι αποφάσισε να το εμβολιάσει με αποσπάσματα του Γερμανού συγγραφέα Heiner Müller κ.ά., κατά την διάρκεια της εξέλιξης της τραγωδίας αποχωρούσαν σταδιακά.
Δεν ήταν και λίγες οι φωνές εκείνων, οι οποίοι αντιδρούσαν με την ανωριμότητα και την έλλειψη παιδείας των θεατών που ενοχλημένοι λειτούργησαν με τόσο ανάρμοστο τρόπο, μιλώντας δυνατά για «ανεκδιήγητα τιποτένια παράσταση» ή «φτάνει πια με τις αρπαχτές των ξένων σκηνοθετών».
Δικαιολογημένο ή όχι, το γιουχάισμα προς τον σκηνοθέτη, είναι γεγονός ότι ο κ. Gotscheff υποκλίθηκε ενώπιον του κοινού, που του ασκούσε κριτική με τον χειρότερο τρόπο. Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο στην Επίδαυρο, και μάλλον δεν θα είναι και η τελευταία.
Ποιος είναι ο Dimiter Gotscheff
Ο Dimiter Gotscheff, ήδη γνωστός στο ελληνικό κοινό από τον «Φιλοκτήτη» του Heiner Müller, που φιλοξενήθηκε στην Πάτρα το 2006, αλλά και από τον πιο πρόσφατο «Ιβάνωφ» του Τσέχωφ, που παρουσιάστηκε από τη Volksbühne το 2007, σκηνοθετεί για πρώτη φορά στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου.
Επέλεξε το αρχαιότερο σωζόμενο δράμα, τη μοναδική τραγωδία που δεν πραγματεύεται ένα μυθικό επεισόδιο, αλλά ένα ιστορικό γεγονός. Πρόσφατο είναι το περίφημο ανέβασμά του των Περσών στο Deutsches Theater του Βερολίνου -μια λιτή, «δωρική» παράσταση, που ανακηρύχθηκε ως η παράσταση της χρονιάς στο γερμανόφωνο θέατρο για το 2006.
Η επαφή του Gotscheff με την αρχαία τραγωδία έγινε μέσα από το πρίσμα του Heiner Müller. Χρησιμοποιώντας στο Βερολίνο την μετάφραση-εκδοχή του Müller, ο Gotscheff άνοιξε έναν «διάλογο» με το αρχαίο δράμα, που συνεχίζεται στην Επίδαυρο.
Σημείο εκκίνησης και πηγή έμπνευσης αυτής της νέας προσέγγισης είναι ο ίδιος ο χώρος της Επιδαύρου, κι ακόμα, οι συνεργάτες του, οι Έλληνες ηθοποιοί, που αντίθετα με την εκδοχή του Βερολίνου εδώ απαρτίζουν έναν μεγάλο, πολυδύναμο θίασο. Εξάλλου, ο Gotscheff αρνείται το ρόλο του θεωρητικού σκηνοθέτη που έχει στις αποσκευές του έτοιμα σχέδια.
Ο ίδιος παραδέχεται την «εξάρτησή» του από τους ηθοποιούς του, συνοδοιπόρους του σε αυτή την περιπέτεια. Ο Dimiter Gotscheff αναφέρει συχνά μια ιστορία: Κάποτε ο Müller τού έδωσε ένα ποίημα και τού ζήτησε να το διαβάσει. Στο ποίημα αυτό στο τέλος υπάρχει ο στίχος: «Και η αλήθεια σιγανή και αβάσταχτη».
Ο Gotscheff σχολιάζει συχνά πως αυτό το σχόλιο για την αλήθεια, αυτός ο στίχος, θα έπρεπε να είναι ένας στόχος για το θέατρο.
