Καταπληκτική ήταν η χθεσινή βραδιά, κάτω από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης, όπου παρουσιάστηκαν σε δεύτερες παραστάσεις η «Καβαλερία Ρουστικάνα» του Πιέτρο Μασκάνι και οι Παλιάτσοι (Pagliacci) του Ρουντζέρο Λεονκαβάλο.
Το θέατρο ήταν κατάμεστο από κόσμο που ήρθε να παρακολουθήσει τις δύο όπερες, που αποτελούν αντιπροσωπευτικά δείγματα του βερισμού. Ο βερισμός ήταν ένα κίνημα, το οποίο έφερε τα λαϊκά στρώματα στα φώτα της σκηνής, αποδεικνύοντας ότι και οι κατώτερες κοινωνικές τάξεις έχουν συναισθήματα και ερωτικά πάθη.
Με πλούσιο καστ, η μονόπρακτη Καβαλερία Ρουστικάνα («Αγροτική Ιπποσύνη») συγκίνησε το κοινό, με την κλασική συνταγή στο λιμπρέτο.
Η ηρωίδα του Μασκάνι, Σαντούτσα (Χαρίκλεια Μαυροπούλου), που αγαπάει, αλλά δεν βρίσκει ανταπόκριση, που πονάει βαθιά, που ικετεύει, που απορρίπτεται και που τελικά τη στιγμή που ο Χριστός ανασταίνεται (η πλοκή εξελίσσεται στην κορύφωση του πασχαλινού δράματος σε κάποιο χωριό της Σικελίας), καταπατά την αξιοπρέπειά της, προκαλώντας ένα δράμα τιμής, που στέλνει στον ηθικό εξαγνισμό τον άπιστο σύζυγό της (Βαγγέλη Χατζησίμο, στον ρόλο του Τουρίντου) και την ίδια στην κόλαση.
Οι Παλιάτσοι του Λεονκαβάλο, που επιχείρησε να συνθέσει ένα αντίστοιχα επιτυχημένο βεριστικό αποτέλεσμα, εξελίσσεται σε άλλο χρόνο και σε άλλο στιλ και χρώμα.
Ένα χωριό, νέοι γέροι και παιδιά, ντυμένοι στα καλά, τα κυριακάτικα, ξέχειλοι από χαρά, περιμένουν την παράσταση του πλανόδιου κωμικού θιάσου. Μόνο που στα παρασκήνια αυτού του θιάσου τα πρόσωπα δεν γλυτώνουν το ζόφο της πραγματικότητας. Άλλωστε, είναι απλά άνθρωποι. Νωρίτερα, στην πρώτη περίοδο του έργου, έχει ήδη αποκαλυφθεί η απιστία της Νέντα -πρωταγωνίστριας του θιάσου- (Έλενα Κελεσίδη) απέναντι στον σύζυγό της, Κάνιο -πρωταγωνιστή. Ο απατημένος ξεδιπλώνει τον πόνο του στην άρια «ridi pagliaccio» (γέλα παλιάτσο) και βασανίζεται από το «στήσιμο» του εγκλήματος, που θα ξεπλύνει την τιμή του.
Εν τέλει, οδηγείται στο διπλό φονικό (της συζύγου και του εραστή της), δίνοντας στην κωμική παράσταση ένα τραγικό φινάλε, μπροστά στα μάτια του έκπληκτου κοινού. Η ατάκα του αφηγητή «Η κωμωδία έλαβε τέλος» κατεβάζει την αυλαία.
