«Πρόσφυγες: Από τη Μικρασιατική καταστροφή ως τις μέρες μας». Αυτός είναι ο τίτλος του επίκαιρου 8ου Πανελληνίου Συνεδρίου, οι εργασίες του οποίου θα διεξαχθούν στην πόλη της Καρδίτσας το τριήμερο 16, 17 και 18 Σεπτεμβρίου 2022, που έρχεται να φωτίσει άγνωστες πτυχές της προσφυγιάς μέχρι και τις μέρες μας. Πιο συγκεκριμένα, το Κέντρο Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας «Ο ΑΠΟΛΛΩΝ» Καρδίτσας, το Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας-Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, η Περιφέρεια Θεσσαλίας-Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας και ο Δήμος Καρδίτσας, σε συνεργασία με την Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων, διοργανώνουν το 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο με τον παραπάνω τίτλο.
Τον Σεπτέμβριο του 2022, σύμφωνα με την προκήρυξη του συνεδρίου, συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη Μικρασιατική καταστροφή, ένα σημείο καμπής για την εξέλιξη του νεοελληνικού κράτους. Σημειώθηκε μαζική μετακίνηση και ανταλλαγή πληθυσμών, που διαμόρφωσαν νέα δεδομένα.
Στόχος του 8ου Πανελλήνιου Συνεδρίου είναι να αναδείξει πτυχές αυτών των καθοριστικών γεγονότων και να προσπαθήσει να κατανοήσει, όσα συνέβησαν τότε, τα οποία προκάλεσαν μεγάλο αριθμό ανθρώπινων απωλειών, στοίχειωσαν τη συλλογική μνήμη και άλλαξαν τον χαρακτήρα και την εξέλιξη του νέου ελληνικού κράτους. Επίσης, με αφετηρία το επετειακό έτος, το συνέδριο θα επιχειρήσει να θέσει το προσφυγικό ζήτημα, σε όλες τις διαστάσεις του από το κάψιμο της Σμύρνης ως τις μέρες μας.
Στις ενδεικτικές θεματικές του 8ου Πανελλήνιου Συνεδρίου, είναι το προσφυγικό ζήτημα στη διαχρονία του στον ελλαδικό χώρο, η Μικρασιατική καταστροφή και η ανταλλαγή των πληθυσμών, η απεικόνιση των προσφύγων στην τέχνη (λογοτεχνία, τραγούδι, κ.λπ.), ενώ θα προσεγγίσει επιστημονικά κοινωνικές, οικονομικές και πολιτισμικές συμπεριφορές στους χώρους εγκατάστασης και θα προσπαθήσει να αναλύσει το σύγχρονο προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα.
Όπως τονίζει στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η πρόεδρος του Κέντρου Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας «Ο ΑΠΟΛΛΩΝ» Καρδίτσας Βασιλική Κοζιού-Κολοφωτιά, εκπαιδευτικός, ερευνήτρια Τοπικής Ιστορίας και Λαογραφίας, το έτος 2022 έχει έναν ιδιαίτερο συμβολισμό, καθότι φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από την κορύφωση της Μικρασιατικής καταστροφής με το κάψιμο της Σμύρνης, που είναι η μεγαλύτερη εθνική τραγωδία στην ιστορία του νεότερου ελληνισμού.
Τον ξεριζωμό των εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων από τις προαιώνιες πατρογονικές εστίες του ελληνισμού της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης θεωρήσαμε, προσθέτει, ότι ήταν ανάγκη και υποχρέωση του Συλλόγου μας να τον αναδείξει. Εξάλλου, δεν παραλείπει η ίδια να τονίσει, ότι πολλούς από αυτούς τους πρόσφυγες υποδέχθηκε και ο κάμπος της Καρδιτσιώτικης γης, στον οποίο ρίζωσαν και πρόκοψαν. Προσδοκούμε ότι μέσα από τις εισηγήσεις πολλών και σημαντικών πανεπιστημιακών δασκάλων και άλλων ερευνητών, που ήδη δήλωσαν τη συμμετοχή τους στις εργασίες του 8ου Πανελλήνιου Συνεδρίου, θα καταφέρουμε να παραδώσουμε στο αναγνωστικό κοινό έναν τόμο με νέα και συμπληρωματικά στοιχεία, που αφορούν στο προσφυγικό ζήτημα από το 1922 ως τις μέρες μας.
Για το συνέδριο μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, και ο πρόεδρος του συνεδρίου Ευάγγελος Αυδίκος, ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, τονίζοντας ότι στόχος μας δεν είναι τα στρατιωτικά γεγονότα, για τα οποία θα γίνει αναφορά από άλλες εκδηλώσεις. Αφετηρία για τη διοργάνωση του συνεδρίου ήταν να μιλήσουμε για τα πάθη των προσφύγων, από την ώρα που εγκατέλειψαν τις εστίες τους. Μας ενδιαφέρουν οι περιπέτειες του προσφυγικού ταξιδιού, η εγκατάσταση στους νέους τόπους, η σχέση με τους ντόπιους, ο ρόλος τους στην οικονομία και στη διαμόρφωση μιας νέας ανθρωπογεωγραφίας.
Οι πρόσφυγες, επίσης, πρόσθεσε, είναι η έκφραση της ενοχής όλων εκείνων που αντιμετωπίζουν τους ανθρώπους ως πιόνια σε μια σκακιέρα στρατιωτικής και οικονομικής δύναμης. Γι’ αυτό τον λόγο επιλέξαμε να εστιάσουμε στην τραγικότητα των προσφύγων. Να δώσουμε έμφαση στον αγώνα της επιβίωσής τους. Κι αυτή η διάσταση μας οδηγεί στον παραλογισμό των πολέμων και των αδικιών που δημιουργούν τους πρόσφυγες.
