«Χίτλερ να μην το καυχηθείς πως πάτησες την Κρήτη,

ξαρμάτωτη την ήβρηκες και λείπαν τα παιδιά της.

Η 5η Μεραρχία της, το αίμα της καρδιάς της.


Στα ξένα επολεμούσανε πάνω στην Αλβανία,

μα πάλι πολεμήσανε…» (Ριζίτικο)

Λιβάδι σπαρμένο άγουρες μαργαρίτες, λίγο πριν ανοίξουν, σκορπώντας το θάνατο, έμοιαζε ο ουρανός των Χανίων, την αυγή της 20ης Μαΐου του 1941. Χιλιάδες εχθρικά αλεξίπτωτα κατέκλυσαν το αεροδρόμιο του Μάλεμε, κουβαλώντας στις αποσκευές τους το σχέδιο “Ερμής”, το οποίο είχε εμπνευστεί λίγες ημέρες νωρίτερα ο στρατηγός KurtStudend.

Ο διοικητής της 7ης μεραρχίας αλεξιπτωτιστών, μάλιστα, είχε εξασφαλίσει την συγκατάθεση του Αδόλφου Χίτλερ, διαβεβαιώνοντάς τον ότι “η κατάληψη της Κρήτης αποτελεί εύκολη και λαμπρή επιχείρηση που σταθεροποιεί τη γερμανική αεροπορική κυριαρχία στη Μεσόγειο και εξασφαλίζει άλλες στρατιωτικές ωφέλειες”.

Άγνοια είχε από κρητική ψυχή…

Λίγες ώρες αργότερα, οι δυνάμεις των εισβολέων σφυροκοπούσαν από αέρος το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο.

40.000 Ελλήνων, Βρετανών και Νεοζηλανδών στρατιωτών, υπό την ηγεσία του στρατηγού Μπέρναρντ Φράιμπεργκ, έχοντας στη διάθεσή τους λιγοστό απαρχαιωμένο οπλισμό, προσπαθούσαν να υπερασπιστούν την τιμή των Κρητών και όλων των Ελλήνων.

Και τα κατάφεραν…

12 ολόκληρες ημέρες οι αγωνιστές της Κρήτης, τιμώντας την καταγωγή τους, αντιμετώπιζαν με ανδρεία τη λύσσα Γερμανών και Ιταλών που ολοένα και μεγάλωνε.

Η αντίσταση των πολεμιστών της Μεγαλονήσου προκάλεσε πονοκέφαλο στις δυνάμεις του Άξονα.
Οι απώλειες των κατακτητών απρόσμενες και δυσβάσταχτες.

– Πως γίνεται μια χούφτα ανθρώπων με μοναδικά τους όπλα τα μαχαίρια, τα σκουριασμένα όπλα της Κρητικής Επανάστασης, τα χέρια και τη λεβεντιά τους να καταφέρνουν να γελοιοποιούν μια υπερδύναμη φαίνεται να τριγύριζε στο μυαλό των γερμανών.

Δώδεκα μέρες βάστηξαν οι υπερασπιστές της Κρήτης. Δώδεκα μέρες ήταν αρκετές για να δοξάσουν την Κρήτη…

Έπειτα οι Σύμμαχοι έφυγαν. Τα πόδια λύγισαν. Η ελπίδα έσβησε και Μάχη τελείωσε. Για λίγο μονάχα. Τα βουνά της Κρήτης αμέσως έγιναν ορμητήρια της αντίστασης και άνοιξαν το δρόμο για την απελευθέρωση.

Η Μάχη της Κρήτης μέρα προς μέρα…

20 Μαΐου 1941
Τις πρώτες πρωινές ώρες αρχίζει η Γερμανική επίθεση. Το αεροδρόμιο του Μάλεμε δέχεται βομβαρδισμό από το επίλεκτο σώμα των γερμανικών αλεξιπτωτιστών. Το απόγευμα της ίδιας μέρας αρχίζει η επίθεση στο Ρέθυμνο και το Ηράκλειο. Οι Σύμμαχοι των Ελλήνων, προετοιμασμένοι καθώς ήταν -εφόσον γνώριζαν ήδη το σχέδιο των Γερμανών- αντιμετωπίζουν με επιτυχία τις εχθρικές επιθέσεις.

21 Μαΐου 1941
Κανένα από τα αεροδρόμια δεν είχε πέσει στα χέρια των δυνάμεων του Άξονα. Οι αλεξιπτωτιστές, το ισχυρό όπλο των Γερμανών, μοιάζουν έρμαιο στις διαθέσεις των Συμμάχων, ενώ πολυάριθμα γερμανικά αεροπλάνα καταλήγουν στο έδαφος, χτυπημένα από τα ελληνικά πυρά.

Ο επικεφαλής των Γερμανών, εβρισκόμενος σε απόγνωση σκέφτεται το ενδεχόμενο της αυτοκτονίας. Την ίδια ώρα, στο Ηράκλειο και στο Ρέθυμνο οι εισβολείς αποτυγχάνουν.

Οι προσπάθειές τους να αποβιβάσουν στρατεύματα από τη θάλασσα πέφτουν στο κενό. Το απόγευμα της ίδιας μέρας, αλεξιπτωτιστές του 1ου συντάγματος καταφέρνουν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους το αεροδρόμιο του Μάλεμε.

22 Μαΐου 1941
Η γερμανική αεροπορία εξαπολύει σφοδρή επίθεση κατά του αγγλικού ναυτικού, βυθίζοντας πολλά πλοία. Γίνεται προσπάθεια ανακατάληψης του αεροδρομίου του Μάλεμε από ελληνικές και συμμαχικές δυνάμεις χωρίς αποτέλεσμα. Η 5η ορεινή μεραρχία αντεπιτίθεται και διεξάγονται μερικές από τις πιο αιματηρές μάχες όλης της επιχείρησης. Οι Έλληνες και οι σύμμαχοι πολεμούν υποχωρώντας, όμως υποκύπτουν στην τέλεια οργάνωση και τον εξοπλισμό του εχθρού.

23 Μαΐου 1941
Ο Τσόρτσιλ στέλνει μήνυμα στο στρατηγείο και τονίζει «Η μάχη της Κρήτης πρέπει να κερδιθεί».

24 Μαΐου 1941
Οι βομβαρδισμοί των πόλεων της Κρήτης συνεχίζονται. Στα Χανιά, οι Γερμανοί παίρνουν την πρωτοβουλία των κινήσεων. Οι υπερασπιστές του Ρεθύμνου και του Ηρακλείου δηλώνουν ότι θα συνεχίσουν τη μάχη «μέχρις εσχάτων».

25 Μαΐου 1941
Οι Γερμανοί καταλαμβάνουν την Κάντανο

26 Μαΐου 1941
Καταλαμβάνεται ο Γαλατάς. Οι Συμμαχικές δυνάμεις μάχονται για να προστατέψουν τα Χανιά. Ο στρατηγός Φρόϊμπεργκ με δήλωσή του επισημαίνει τη δύσκολη θέση στην οποία έχουν περιέλθει οι συμμαχικές δυνάμεις.

27 Μαΐου 1941
Ο αρχιστράτηγος της Μέσης Ανατολής Ουέιβελ στέλνει μήνυμα να αποχωρήσουν οι συμμαχικές δυνάμεις από την Κρήτη. Για τη μεταφορά και διάσωσή τους στέλνονται πλοία του βρετανικού στόλου.Αυτή τη μέρα καταλαμβάνονται τα Χανιά και το λιμάνι της Σούδας.

28 Μαΐου 1941
Αρχίζει η αποχώρηση των συμμαχικών δυνάμεων προς τα Σφακιά. Οι Βρετανοί χωρίς να ενημερώσουν τις Ελληνικές δυνάμεις τη νύχτα εκκενώνουν την πόλη του Ηρακλείου και επιβιβάζονται στα πλοία που για το σκοπό αυτό καταφθάνουν στο λιμάνι.Εν τω μεταξύ Ιταλικά στρατεύματα που προέρχονται από τα Δωδεκάνησα, αποβιβάζονται στην Σητεία και καταλαμβάνουν το νομό Λασιθίου.

29-30 Μαΐου 1941
Το Ηράκλειο και το Ρέθυμνο πέφτουν στα χέρια των Γερμανών.

30 Μαΐου 1941
Ο στρατηγός Φράϊμπεργκ αποχωρεί από την Κρήτη.

1η Ιουνίου 1941
Ολοκληρώνεται η αποχώρηση των Βρετανικών δυνάμεων, που είχαν συγκεντρωθεί στα νότια παράλια της Κρήτης. Με πλοία του συμμαχικού στόλου μεταφέρονται στην Αίγυπτο. Μαζί τους αποχωρούν και ο βασιλιάς και η Ελληνική κυβέρνηση.

Οι δυνάμεις που δεν κατορθώνουν να επιβιβαστούν στα πλοία, 5.500 περίπου άτομα, παραδίδονται, συλλαμβάνονται ή καταφεύγουν στα βουνά, για να συνεχίσουν τον αγώνα κατά των κατακτητών. Η Γερμανική κατοχή απλώνεται σε όλο το νησί. Η σημαία του Τρίτου Ράιχ κυματίζει, δίνοντας το έναυσμα για την έναρξη της αντίστασης του κρητικού λαού.

Πηγή: apodimoikrites.gr

Επιμέλεια: Μανώλης Φουσκολαγουδάκης