Πηγή αστείρευτης έμπνευσης και αιτία βαθιάς αισθητικής συγκίνησης, το Ωραίο, αποτυπώνεται οπτικά στα αρχαία έργα τέχνης, συνιστώντας μια διαρκώς μεταβαλλόμενη εικόνα στην ιστορία της ανθρώπινης δημιουργίας. Η νέα περιοδική έκθεση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου «Οι αμέτρητες όψεις του Ωραίου» αναδεικνύει τις διαφορετικές εκφράσεις αισθητικής σε ετερογενή κοινωνικά και πολιτισμικά περιβάλλοντα από τη νεολιθική περίοδο μέχρι την ύστερη αρχαιότητα, αξιοποιώντας το εξαιρετικά ευρύ χρονολογικό φάσμα που καλύπτουν οι συλλογές του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Τριακόσιες σαράντα αρχαιότητες από τις πλούσιες συλλογές του σε συνδυασμό με σύγχρονα ψηφιακά μέσα, προσφέρουν μια αισθητική πανδαισία και υπόσχονται ένα ταξίδι στον χρόνο γεμάτο αισθητικές απολαύσεις.
Η περιοδική έκθεση «Οι αμέτρητες όψεις του Ωραίου» αποτελεί το τελευταίο μέρος της εκθεσιακής τριλογίας που σχεδιάστηκε για να τιμήσει την επέτειο των 150 χρόνων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου από τη θεμελίωση του εμβληματικού κτηρίου που το στέγασε. Η τριλογία άνοιξε το 2015 με την έκθεση «“Ένα όνειρο ανάμεσα σε υπέροχα ερείπια…” Περίπατος στην Αθήνα των περιηγητών, 17ος-19ος αιώνας», όπου μεταξύ άλλων αναδείχθηκε το πολιτισμικό περιβάλλον μέσα στο οποίο διαμορφώθηκε η ανάγκη για την ίδρυση του Εθνικού Μουσείου, και συνεχίστηκε με τις «Οδύσσειες», μια έκθεση που αποτύπωσε αφαιρετικά και συμβολικά τη διαχρονική προσπάθεια του ανθρώπου για δημιουργία και εξέλιξη. Η έννοια του Ωραίου, την οποία πραγματεύεται η τρίτη στη σειρά έκθεση, συνιστά τον ιδανικό επίλογο, αφού η καλλιέργεια έρωτος προς τας καλάς τέχνας ήταν θεμελιώδης ανάμεσα στους καταστατικούς σκοπούς του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου (ΒΔ 31.7.1893).
Επικεντρωμένη στην πνευματικότερη και υψηλότερη στιγμή της ανθρώπινης δημιουργίας, η έκθεση υποστηρίζει την αισθητική ενατένιση, καλώντας ταυτόχρονα τους θεατές να διερευνήσουν την πνευματική βάση των αισθητικών επιλογών.
Συγκεκριμένα, το εκθεσιακό αφήγημα αρθρώνεται σε τέσσερα μέρη:
Στην «Αιώνια αισθητική» παρουσιάζονται επιλεγμένα αντικείμενα της καθημερινότητας, που καταγράφουν τις συνεχείς εναλλαγές και τις διαφορετικές εκφράσεις αισθητικής στην ανθρώπινη διαχρονία. «Το ωραίο και το επιθυμητό» επιχειρεί μια ουσιαστική προσέγγιση στις αισθητικές προτιμήσεις των αρχαίων κοινωνιών με βάση όσα αποκαλύπτουν οι αρχαίοι ελληνικοί μύθοι για την ομορφιά και τα αρχαιολογικά ευρήματα που αφορούν στην ένδυση, την κόμμωση, τα κοσμήματα και τον καλλωπισμό. Το τρίτο μέρος με τίτλο «Προβάλλοντας το σώμα» παρακολουθεί την έκφραση του ωραίου στην εικαστική απόδοση του ανθρώπινου σώματος από τη νεολιθική περίοδο μέχρι τους ιστορικούς χρόνους. Στο τέλος, «Η ατέρμονη αναζήτηση» αποσκοπεί στον αισθητικό στοχασμό ως προς τη σημασία του ωραίου και την αξία του για τον άνθρωπο.
Ανάμεσα στα πανάρχαια μυστικά της Αφροδίτης που παρουσιάζονται στην έκθεση, ξεχωριστή θέση κατέχει ο κόσμος του αρώματος. Σε συνεργασία με την Εταιρεία Κορρές, δημιουργήθηκαν αρώματα εμπνευσμένα από πληροφορίες που μεταφέρουν οι αρχαίες πηγές.
Την έκθεση θα πλαισιώσουν καθ’ όλη τη διάρκειά της πολλά πειραματικά εργαστήρια. Επιστήμονες, καλλιτέχνες και τεχνίτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, θα προσφέρουν την ειδική τους γνώση για να εξηγήσουν στους επισκέπτες τις πειραματικές τους προσεγγίσεις στην υφαντική της νεολιθικής περιόδου, το ένδυμα στο Αιγαίο κατά τη δεύτερη χιλιετία π.Χ., τη μυκηναϊκή ενδυμασία, την πολυχρωμία των αρχαίων γλυπτών και την απόδοση του Ωραίου στην αρχαία ελληνική μουσική.
Την έκθεση συνοδεύει επιστημονικός κατάλογος στα ελληνικά, έκδοση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων. Θα επακολουθήσει σύντομα και η αγγλική έκδοση.
Η περιοδική έκθεση «Οι αμέτρητες όψεις του Ωραίου» εντάσσεται στις δράσεις του Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018.
