της Χριστίνας Φαραζή

Ύστερα από 20 χρόνια, το Μπαλέτο Γκζελ, επιστρέφει «από τη Ρωσία με αγάπη» στη χώρα μας. Θα παρουσιάσει ένα χορευτικό υπερθέαμα στις 16 και 17 Οκτωβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, αφιερωμένο στην επέτειο των 2500 χρόνων από την Μάχη του Μαραθώνα.

Περισσότεροι από 40 ταλαντούχοι χορευτές με πάνω από 800 πλούσια, αυθεντικά κουστούμια –αληθινά έργα τέχνης- θα ζωντανέψουν σε δύο μοναδικές παραστάσεις σπάνιους θησαυρούς της πλούσιας ρωσικής χορευτικής παράδοσης, υπό την καθοδήγηση του ιδρυτή και καλλιτεχνικού διευθυντή, χορευτή και χορογράφου, Βλαντιμίρ Ζαχάρωφ. Οι παραστάσεις του διάσημου μπαλέτου παραδοσιακών χορών της Μόσχας, φέρουν τον τίτλο «Η Αιώνια Ρωσία» κι όπου κι αν έχουν παρουσιαστεί έχουν εντυπωσιάσει το κοινό τόσο με την αρμονική κίνηση των χορευτών όσο και με τα ευφάνταστα κουστούμια, σήμα κατατεθέν του μπαλέτου. «Είναι αυτό που μας χαρακτηρίζει και μας διαφοροποιεί από τα υπόλοιπα μπαλέτα της Ρωσίας» επισημαίνει ο Βλ. Ζαχάρωφ και συνεχίζει: «Γκζελ σημαίνει πορσελάνη στα ελληνικά και αποτελεί μία από τις αρχαιότερες λαϊκές τέχνες της χώρας, από την οποία και εμπνεύστηκα το όνομα του μπαλέτου.

Τα χαρακτηριστικά κεραμικά Γκζελ με λευκά και γαλάζια σχέδια κατασκευάζονται στην ομώνυμη περιοχή κοντά στο κέντρο της Μόσχας και συμβολίζουν –κατά την γνώμη μου- την ρωσική ομορφιά». Οι αναπαραστάσεις τους κοσμούν τα κουστούμια και τα φορέματα των χορευτών, τα οποία είναι επίσης εμπνευσμένα από τα εξαίρετα ζωγραφισμένα στο χέρι λακαριστά κουτιά Πάλεχ και Φεντόσκινο η τέχνη των οποίων ανάγεται στον 18 αιώνα, τα λεπτοδουλεμένα κοσμήματα από σμάλτο φινίφτ, τις παραδοσιακές χειροποίητες δαντέλες Vologda, τα χρυσοκέντητα προϊόντα Τορζόκ, κτλ. «Όλες οι ενδυμασίες είναι κατασκευασμένες από τα έμπειρα χέρια των ανθρώπων που δουλεύουν στα θέατρα Μπολσόι και Στανισλάβσκι. Πραγματικά, εντυπωσιάζουν με την λεπτομέρεια στη δουλειά τους».

«Η Αιώνια Ρωσία»
Οι δύο παραστάσεις που θα μας παρουσιάσουν αναδεικνύουν την πλούσια λαϊκή παράδοση των διαφόρων περιοχών της Ρωσίας. «Έχουμε ενσωματώσει χορούς από τον Βορρά και την περιοχή του Βόλγα μέχρι τη Σιβηρία και το κεντρικό μέρος της Ρωσίας» τονίζει ο Ζαχάρωφ και αναφέρει πως «έχει δημιουργήσει μία ειδική χορογραφία πάνω στο συρτάκι που χόρευε ο Άντονι Κουίν στην ταινία “Ζορμπάς”». «Είμαι λάτρης του ελληνικού πνεύματος και πολιτισμού και θαυμαστής του μεγάλοου Μίκη Θεοδωράκη».

Στοιχεία σύγχρονης χορογραφίας στην «Αιώνια Ρωσία» δεν θα δούμε. «Αν και γενικά στο ρεπερτόριό μας έχουμε συμπεριλάβει παραστάσεις σύγχρονου χορού, στη συγκεκριμένη παράσταση είναι διάχυτο το φολκλόρ στοιχείο και η λαϊκή παράδοση της Ρωσίας». Άλλωστε, το Μπαλέτο Γκζελ δημιουργήθηκε με σκοπό να συμβάλει στη διατήρηση και την ανάπτυξη της ρωσικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Ωστόσο, ο Βλαντιμίρ Ζαχάρωφ υπογραμμίζει: «Δεν είμαστε κολλημένοι με την παράδοση και το κλασικό. Φυσικά και έχουμε Απλά, στη Ρωσία διαθέτουμε μία ισχυρή και μεγάλη σχολή κλασικού μπαλέτου, από τα Μπολσόι και τα Μαρίνσκι μέχρι τα Στανισλάβσκι τα δικά μας Γκζελ, που αποτελούν πόλο έλξης για χιλιάδες ανθρώπους, μεγαλύτερους και μικρότερους». Ωστόσο και ο ίδιος έχει παρατηρήσει ότι «τα τελευταία χρόνια οι νέοι αδιαφορούν όλο και περισσότερο για την παράδοση». «Αυτή είναι μία παγκόσμια τάση των νέων. Δεν χορεύουν παραδοσιακούς χορούς, δεν τραγουδούν λαϊκά τραγούδια… Κυριαρχούν οι σύγχρονες μελωδίες και οι μοντέρνοι χοροί, που προβάλλονται κατά κόρον από τα μίντια. Σε ορισμένες όμως περιοχές της χώρας, το παραδοσιακό στοιχείο παραμένει κυρίαρχο στη καθημερινή ζωή των κατοίκων».

«Χορογράφος στα 7 του»
Ο 64χρονος Βλαντιμίρ Ζαχάρωφ γεννήθηκε στο Νόβγκοροντ της Ρωσίας. Σπούδασε χορογραφία στην Κρατική Σχολή Τεχνών της Αγίας Πετρούπολης, εργάσθηκε ως χορογράφος και καθηγητής μπαλέτου στο Πανεπιστήμιο της πόλης Σαμάρα στη Ρωσία, ενώ διετέλεσε μόλις σε ηλικία 28 ετών διευθυντής του τμήματος Μπαλέτου στο Υπουργείο Πολιτισμού. Έχει χορογραφήσει πλήθος καλλιτεχνικών παραστάσεων και έχει λάβει πολυάριθμες τιμητικές διακρίσεις για την προσφορά του στο ρωσικό πολιτισμό. «Η μητέρα μου συνήθιζε να λέει ότι όταν ήμουν βρέφος με φίλησε ο Θεός. Κι αυτό γιατί δημιούργησα την πρώτη μου χορογραφία όταν ήμουν μόλις 7 ετών, δίχως να έχω δει παράσταση χορού ποτέ στη ζωή μου. Οκτώ χρόνια μετά, ανέβασα παράσταση μπαλέτου αποτελούμενη από δύο πράξεις, όντας μαθητής ακόμα σε σχολή χορού και στα 22 μου ήμουν πλέον επαγγελματίας χορογράφος». Ανέκαθεν προτιμούσε να χορογραφεί από το να χορεύει. «Είναι ο παιδαγωγικός χαρακτήρας του χορογράφου που με ελκύει περισσότερο ακόμα και από το δημιουργικό του θέματος».

Το 1998 ίδρυσε την Ακαδημία Μπαλέτου του Θεάτρου Γκζελ, όπου διδάσκει ο ίδιος μαζί με άλλους 46 καθηγητές. «Αρκετοί από τους οποίους είναι σολίστ του Μπαλέτου Γκζελ». Στην Ακαδημία δεν διδάσκεται αποκλειστικά η τέχνη του χορού και της χορογραφίας, αλλά όπως ο ίδιος σημειώνει «όλα όσα συμπληρώνουν το παζλ μιας παράστασης χορού: το μακιγιάζ, η ωδική, η σκηνοθεσία, η σκηνογραφία». Πιστεύει στους νέους καλλιτέχνες, εμπιστεύεται το ταλέντο και τις δυνατότητές τους και ενστερνίζεται την άποψη «χώρος στα νέα παιδιά». «Είναι το μέλλον. Εκείνοι που θα συνεχίσουν την δουλειά μας και θα την εξελίξουν. Κατά καιρούς βλέπω αρκετά χαρισματικά παιδιά, μελλοντικά αστέρια του κλασικού και σύγχρονου χορού». «Θα δούμε ίσως έναν νέο Νουρέγιεφ ή Μπαρίσνικοφ;» τον ρωτώ. «Δεν μου αρέσει να κάνω συγκρίσεις και να βάζω ταμπέλες στους ανθρώπους» μου απαντά. «Είναι αδύνατο να επαναλάβει κανείς την πορεία αυτών των δύο πολύ σημαντικών δημιουργών. Ωστόσο, ο καθένας έχει το δικό του στυλ και την δική του προσωπικότητα, με την οποία πορεύεται και ξεχωρίζει».

Info
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών – Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη: Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη, 210-7282333
Παραστάσεις: 16/10 στις 21.00, 17/10 στις 11.30
Τιμές εισιτηρίων: 62€, 49€, 39€, 29€, 15€ (φοιτητικό-παιδικό)