Σαν σήμερα στις 4 Νοεμβρίου 1800 γεννήθηκε ο Γεώργιος Τερτσέτης, ο δικαστής που αρνήθηκε να καταδικάσει άδικα τον Κολοκοτρώνη και τον Πλαπούτα σε θάνατο στην γκιλοτίνα. Ξυλοκοπήθηκε, φυλακίστηκε και δικάστηκε από τους Βαυαρούς.
Ο Γεώργιος Τερτσέτης ήταν Έλληνας λογοτέχνης και λογογράφος, σύγχρονος του Διονυσίου Σολωμού, από τους κύριους εκπροσώπους της Επτανησιακής Σχολής. Είναι περισσότερο γνωστός ως δικαστής από τη συμμετοχή του στη σύνθεση του δικαστηρίου που δίκασε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και τον Πλαπούτα, κατά τη διάρκεια της Αντιβασιλείας του Όθωνα το 1834.
Απόγονος γαλλικής οικογένειας, που μετανάστευσε στη Ζάκυνθο τον 17ο αιώνα, ο Γεώργιος Τερτσέτης γεννήθηκε στη Ζάκυνθο στις 4 Νοεμβρίου 1800 και ήταν γιος του Ναθαναήλ Τερτσέτη και της Αικατερίνης Στρούζα. Παιδάκι ακόμη είδε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη στη Ζάκυνθο και ανέπτυξε φιλία με τους γιους του Γενναίο και Πάνο, με τους οποίους ήταν συμμαθητής.
Μετά τις εγκύκλιες σπουδές στη γενέτειρά του, σπούδασε νομικά (δίπλωμα Δημοσίου Δικαίου) και φιλολογία στην Ιταλία και συγκεκριμένα στη Βονωνία (Μπολόνια) και Παταβία (Πάντοβα). Όταν γύρισε στην πατρίδα του σχετίστηκε με τον πνευματικό κύκλο του Διονυσίου Σολωμού, ο οποίος επηρέασε το έργο του.
Επαναστατική δράση
Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και αγωνίστηκε θαρραλέα για την ανεξαρτησία της Ελλάδας. Ήταν όμως καχεκτικός και αρρώστησε από τις κακουχίες. Τον μετέφεραν στον Κάλαμο και από εκεί στη Ζάκυνθο.
Το 1828 επανήλθε στην επαναστατημένη Ελλάδα και υπηρέτησε στη Ρούμελη ως γραμματικός τού αρχιστράτηγου Ριχάρδου Τσωρτς. Ο πολιτικός και συγγραφέας Νικόλαος Δραγούμης (1809-1879) αναφέρει σχετικά με τον Τερτσέτη στα απομνημονεύματά του: «Μεταμορφωθείς εν τω στρατοπέδω εφόρει φουστανέλλαν και, την κεφαλήν έχων εξυρισμένην καθ’ ολοκληρίαν, εφαίνετο αληθής ασκητής, καθ’ όσον και έτρωγε και κατεκλίνετο ως τοιούτος χάριν, ως μοι είπε, σκληραγωγίας».
Από το 1830 έως το 1833 δίδαξε ιστορία στο Κεντρικό Σχολείο της Αίγινας και στο Πολεμικό Σχολείο του Ναυπλίου. Το 1833 διορίσθηκε δικαστής και υπηρέτησε πρώτα στην Τρίπολη και στη συνέχεια στο Ναύπλιο.
Η δίκη του Κολοκοτρώνη και του Πλαπούτα
Με την ιδιότητά του αυτή έλαβε μέρος στην πολύκροτη δίκη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και του Δημητρίου Πλαπούτα για εσχάτη προδοσία στο Ναύπλιο (30 Απριλίου – 26 Μαΐου 1934). Μειοψήφησε μαζί με τον πρόεδρο του δικαστηρίου Αναστάσιο Πολυζωίδη στην επιβολή της θανατικής ποινής για τους δύο ήρωες της Επανάστασης και αρνήθηκε να υπογράψει την απόφαση, συμβάλλοντας με τη στάση του στην αποτροπή της εκτέλεσής τους. Κατηγορήθηκε γι’ αυτό, πέρασε από δίκη («Η δίκη των δικαστών») στις 24 Σεπτεμβρίου 1834 και αθωώθηκε.
Αναστάσιος Πολυζωίδης
Εν τω μεταξύ είχε τεθεί σε εξάμηνη αργία και αποκαρδιωμένος παραιτήθηκε από το δικαστικό σώμα. Κατέφυγε στη Ζάκυνθο και από εκεί στο εξωτερικό, όπου έζησε από το 1836 έως το 1844. Όταν επανήλθε στην Ελλάδα, διορίστηκε αρχειοφύλακας και βιβλιοφύλακας της Βιβλιοθήκης της Βουλής μέχρι το τέλος της ζωής του.
Στην απολογία του ο Τερτσέτης υπήρξε έξοχος υπερασπιστής της δικαιοσύνης και του ιερού καθήκοντος του δικαστή.
Λογοτεχνικό και ιστορικό έργο
Το έργο του Γεώργιου Τερτσέτη είναι κυρίως λογοτεχνικό και ιστορικό. Το λογοτεχνικό του έργο αποτελείται από ποιήματα και διηγήματα. Τα ποιήματά του αναφέρονται σε θέματα της κλασικής αρχαιότητας ή του νεώτερου Ελληνισμού, στηρίζονται στην τεχνοτροπία του δημοτικού τραγουδιού, που ο ίδιος άλλωστε και κατέγραψε και μελέτησε. Ανήκε στην ομάδα των επτανησίων λογοτεχνών με πρωτεργάτη τον Σολωμό που χρησιμοποιούσαν τη δημοτική στην ποίησή τους.
Το ιστορικό του έργο αποτελείται από πανηγυρικούς λόγους, στους οποίους περιλαμβάνονται πολλές αυθεντικές πληροφορίες, από ιστορικές πραγματείες και βιογραφίες αγωνιστών της Επανάστασης (Κολοκοτρώνη, Νικηταρά κ.ά). Η σπουδαιότερη παρακαταθήκη του είναι τα απομνημονεύματα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, που του τα υπαγόρευσε ο ίδιος ο Γέρος του Μοριά και ο Τερτσέτης τους έδωσε τον τίτλο «Ο γέρων Κολοκοτρώνης. Διήγησις συμβάντων της ελληνικής φυλής 1770-1836» (1859).
Ο Γεώργιος Τερτσέτης πέθανε στις 15 Απριλίου 1874 στην Αθήνα, σε ηλικία 73 ετών. Από το 1867 ήταν νυμφευμένος με τη Γαλλίδα λογία Αντελαίντ Ζερμέν, μεταφράστρια ποιημάτων στα γαλλικά («Poesies diverses», Pise 1867), με την οποία απέκτησε έναν γιο, τον Σπυρίδωνα Τερτσέτη, αργότερα διοικητικό υπάλληλο του Υπουργείου Εξωτερικών. Το σύνολο του ποιητικού και πεζογραφικού έργου του συγκεντρώθηκε σε τρεις τόμους κι εκδόθηκε σε επιμέλεια του Γεωργίου Βαλέτα το 1954.
