Συνολική επανεκκίνηση έχει σχεδιάσει το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης που δεν αφορά μόνο τη μόνιμη πλέον έκθεση της διάσημης συλλογής Γιώργου Κωστάκη, με εικαστικά έργα της ρωσικής πρωτοπορίας σε νέο μουσειακό σχεδιασμό, στους χώρους της Μονής Λαζαριστών, αλλά επίσης την αναδιοργάνωση του μουσείου υπό τον νέο οργανισμό MOMus (Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης) και την ίδρυση του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης – συλλογή Κωστάκη, νέες στοχευμένες δράσεις, εκπαιδευτικά και ερευνητικά προγράμματα, καθώς και την ίδρυση ενός ομίλου δωρητών.
Η συλλογή Κωστάκη «ξεκινά εκ νέου», όπως είπε και η διευθύντρια του ΚΜΣΤ, Μαρία Τσαντσάνογλου, σε συνέντευξη Τύπου για την έκθεση «Θεσσαλονίκη. Η συλλογή Γιώργου Κωστάκη. Restart» που εγκαινιάζεται αύριο, 29 Ιουνίου, στη Μονή Λαζαριστών και θα διαρκέσει έως τις 16 Σεπτεμβρίου.
Πρόκειται για μία επανεκκίνηση στη διαχείριση των έργων και του αρχείου που τα συνοδεύουν, τα οποία αποτελούν την πιο πλήρη συλλογή του κινήματος της ρωσικής πρωτοπορίας που βρίσκεται σε μουσείο εκτός Ρωσίας.
Η έκθεση, περιλαμβάνει 400 έργα -εκ των οποίων περίπου 30 σχέδια θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά- με μία διευρυμένη και ανανεωμένη μουσειολογική προσέγγιση. Αναδεικνύει όλες τις τάσεις της περιόδου της ρωσικής πρωτοπορίας, ταυτόχρονα με την προσωπικότητα του ίδιου του συλλέκτη, ενώ η επιμέλειά της είναι αποτέλεσμα συνεργασίας Ρώσων και Ελλήνων μουσειολόγων.
«Το μουσείο διαχειρίζεται τη συλλογή εδώ και 20 χρόνια. Έχει μεγάλη κινητικότητα καθώς εκτέθηκε πολλές φορές στο εξωτερικό. Δίνουμε μεγάλη έμφαση και ακολουθούμε μία επιθετική πολιτική σε ότι αφορά την παρουσίαση της έκθεσης, με στόχο να γίνει ο χώρος εδώ η μόνιμη έδρα της συλλογής» υπογράμμισε η κ. Τσαντσάνογλου και εξήγησε ότι πρώτιστος στόχος είναι η ίδρυση Κέντρου Μελέτης της ρωσικής πρωτοπορίας μέσα από την ίδια την συλλογή και το ρωσόφωνο αρχείο που την συνοδεύει. Όπως είπε, χάρη στην κοινή προσπάθεια των Ρώσων συναδέλφων, του Συλλόγου Υποστηρικτών του ΚΜΣΤ, του Heritage Art Foundation και του AVC Charity Foundation, η Θεσσαλονίκη γίνεται ένα διεθνές κέντρο για την μελέτη της Ρωσικής Πρωτοπορίας, ανοικτό σε μουσεία και ερευνητές από όλο τον κόσμο.
Κατά τον πρόεδρο του ΔΣ του ΚΜΣΤ, Ανδρέα Τάκη, η έκθεση αποτελεί μία βαθιά αισθητική εμπειρία και η επανεκκίνησή της αποτελεί τομή και προσδίδει ιστορική διάσταση στην 20ετή πορεία της, καθώς συμπίπτει με την αναδιάρθρωση του Μουσείου, αλλά και με την εισαγωγή ενός νέου θεσμού, του Ομίλου Δωρητών με πρώτη πρόεδρο την ιδρύτρια του Heritage International Art Foundation, Κριστίνα Κρασνιάνσκαγια (επικεφαλής και του Συμβουλίου Υποστηρικτών του ΚΜΣΤ).
Η κ. Κρασνιάνσκαγια υπογράμμισε ότι το ΚΜΣΤ μπορεί να γίνει το σημείο επαφής για ειδικούς της τέχνης, αλλά και για απλούς ανθρώπους που θέλουν να μάθουν για την ρωσική πρωτοπορία.
«Θέλουμε να φιλοξενούμε τη μόνιμη συλλογή εδώ, να αναδείξουμε όλες τις πτυχές της ρωσικής πρωτοπορίας, να καλέσουμε ειδικούς ερευνητές, να διοργανώσουμε συνεντεύξεις, διαλέξεις και εκδηλώσεις» είπε.
Σύμφωνα με τη Νατάλια Αβτονόμοβα, έφορο της έκθεσης της συλλογής Κωστάκη από το Κρατικό Μουσείο Καλών Τεχνών «Pushkin», κάθε τμήμα της συλλογής είναι ξεχωριστής σημασίας, ενώ από τις μελέτες που συνεχίζονται γύρω από αυτήν, προκύπτουν κάθε φορά καινούργια πράγματα που μας εκπλήσσουν ευχάριστα. «Το αρχείο συνοδεύεται από αρχειακό υλικό, ντοκουμέντα της τέχνης, και αυτό είναι σπάνιο για έναν συλλέκτη. Προσδίδει πληρότητα και είναι σημαντικό για τους μελετητές» είπε και εκτίμησε ότι η ιδέα της δημιουργίας Κέντρου ρωσικής πρωτοπορίας θα καταστήσει το ΚΜΣΤ ένα ευρωπαϊκό μουσείο.
Η συλλογή Κωστάκη
Το σύνολο της συλλογής περιλαμβάνει 1.277 εικαστικά έργα, με αντιπροσωπευτικό αριθμό ζωγραφικών και γραφιστικών έργων, όλων των τάσεων, όπως και σερβίτσια από πορσελάνη και αντικείμενα βιομηχανικού σχεδιασμού. Ο Κωστάκης δημιούργησε τη συλλογή το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα με έργα ρωσικής και σοβιετικής τέχνης των δεκαετιών 1900-1940, από όλα τα στάδια του σχηματισμού και της εξέλιξης της ρωσικής πρωτοπορίας με όλα τα διαφορετικά στυλ, είδη και τεχνικές. Το 1977, μέρος της συλλογής δωρήθηκε στην κρατική πινακοθήκη Τρετιακόφ στη Μόσχα, ενώ ο ίδιος ο συλλέκτης έφυγε με ένα μεγάλο αριθμό έργων και εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Ελλάδα. Και τα δύο μέρη της συλλογής παρουσιάζουν μία ολοκληρωμένη εξέλιξη του κινήματος. Το ελληνικό δημόσιο απέκτησε τη συγκεκριμένη συλλογή το 2000 από την οικογένεια του συλλέκτη και έκτοτε ανήκει στο ΚΜΣΤ στη Θεσσαλονίκη.
