Εγκαινιάζεται το Σάββατο 18 Μαρτίου, ώρα 19.30΄ στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης η έκθεση του Γιάννη Σπυρόπουλου, ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες ζωγράφους του 20ού αιώνα, με έργα από τη Συλλογή του Ζαχαρία Πορταλάκη.
Η έκθεση έχει τίτλο «Διάλογος με το Αόρατο» και διαδέχεται την πρώτη έκθεση της Συλλογής Πορταλάκη στο Ιστορικό Μουσείο, όπου παρουσιάστηκαν αντιπροσωπευτικά έργα των πρωτοπόρων καλλιτεχνών Κωνσταντίνου Παρθένη, Γιάννη Τσαρούχη, Χρήστου Καπράλου και Θεόδωρου Στάμου, δίπλα στη μόνιμη έκθεση του σπουδαίου συνόλου εξήντα πέντε φορητών εικόνων (15ου-αρχών 20ού αιώνα) που δωρήθηκαν από τον Ζαχαρία Πορταλάκη στην Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών.
Ο Γιάννης Σπυρόπουλος (1912-1990) θεωρείται ως ο πιο εμβληματικός και αναγνωρισμένος διεθνώς Έλληνας εκπρόσωπος της Αφαίρεσης. Στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης 13 επιλεγμένα έργα του: 12 έργα από τη Συλλογή Σύγχρονης Τέχνης Ζαχαρία Πορταλάκη (Δευτέρα Πρωί, Ερύμανθος, Ίδη, Χθες στο Σούνιο, Αλφειός, Σκύρος, Δωρικό, Άλκαρ Νο. 1, Στάσιμο Νο. 7, Δίπτυχο Νο. 3, Στροφή Νο. 13, 1890), καθώς και το μνημειακό έργο Τρίπτυχο Α από το Ίδρυμα Γιάννη & Ζωής Σπυροπούλου.
Πρόκειται για έργα κυρίως της δεκαετίας του 1960, περιόδου κορύφωσης της αναζήτησης του αφηρημένου λεξιλογίου στο έργο του. Τα έργα χαρακτηρίζονται από τις χειρονομιακές γραφές, τους συμβολικούς γραφισμούς και την επεξεργασία της επιφάνειας του τελάρου που μοιάζει να χτίζεται μέσω του χρώματος, τις συνεχείς επεξεργασίες και επεμβάσεις.
Όπως εξηγεί ο Γιάννης Χ. Παπαϊωάννου την περίοδο αυτή, πέρα από τα τρία βασικά στοιχεία του έργου του (τις χαράξεις, το κολλάζ και την πινελιά), «ο ζωγράφος χρησιμοποιεί τα γαιώδη χρώματα, η αξία της φωτεινότητας τραβιέται στο εσωτερικό τους, μετασχηματίζεται σε θερμότητα και λειτουργεί σαν καταλύτης δραματικών ζωγραφικών συμβάντων τα οποία αναδεικνύονται από την ευρηματική τεχνική του τελικού κερώματος».
Ο Σπυρόπουλος θα προσχωρήσει αργά στην ανεικονική τέχνη. Φτάνει στην Αφαίρεση «μέσα από αλλεπάλληλες φάσεις που υπαγορεύονταν από εσωτερική ανάγκη» και καθιερώνεται ως ο κλασικός της εκπρόσωπος. Καθοριστική υπήρξε η αναγνώριση που έλαβε με το βραβείο της UNESCO για τη συμμετοχή του στη Biennale της Βενετίας το 1960, που οδήγησε και στην ευρύτερη διεθνή αναγνώρισή του.
Είναι τα έργα του αυτής της δεκαετίας, του 1960, που εκτίθενται στην αίθουσα του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης. Σε αυτά θα βρει ο επισκέπτης εκείνα τα δραματικά πλαστικά στοιχεία και τις εντάσεις που χαρακτηρίζουν τώρα τις συνθέσεις του, τη σωματικότητα της ύλης με τις συσσωρεύσεις και τα ξαφνικά ανοίγματα, τα καψίματα, τα γδαρσίματα, τις χαράξεις και τις επικολλήσεις, που θα εκφράσουν τη «δραματικότητα της γένεσης και της καταστροφής».
Στα έργα της έκθεσης ένα μικρών διαστάσεων τελάρο, δείχνει τέλος, πώς στην ώριμη φάση της δεκαετίας του 1980 η συνδυασμένη χρήση ετερόκλητων υλικών (υφάσματα, τσουβάλια, εφημερίδες) ενσωματώνονται οργανικά πια δομώντας την επιφάνεια εκφράζοντας μία αντίληψη που εν τέλει προσπερνά τα σύνορα της αφαίρεσης:
«Πρόκειται για μια στάση της τέχνης», εξηγεί η Ελένη Βακαλό, «με καταβολές από τη μεγάλη παράδοση της ευρωπαϊκής ζωγραφικής και με ευρύτερες δυνατότητες εφαρμογών. Ο Σπυρόπουλος την πραγμάτωσε στην καθαρή της μορφή. Ακολουθώντας τις αρχές της αφαίρεσης, την ανίχνευσε μέσα στην ίδια τη ζωγραφική πράξη. Την κατέθεσε ως συνιστών στοιχείο της ζωγραφικής, και μ’ αυτήν την έννοια το έργο του, την παραδίνει στους νεώτερους».
Στο πλαίσιο της έκθεσης, η Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών έχει, προγραμματίσει επίσης, εκδηλώσεις λόγου και μουσικής και τα ειδικά (και, πάντα, δωρεάν) εκπαιδευτικά προγράμματα. Η έκθεση θα διαρκέσει ως τα τέλη Ιανουαρίου 2018.
Λίγα λόγια για τον Γιάννη Σπυρόπουλο:
Ο Γιάννης Σπυρόπουλος (Πύλος 1912) σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών με δασκάλους τον Σπυρίδωνα Βικάτο, τον Ουμβέρτο Αργυρό και τον Επαμεινώνδα Θωμόπουλο (1933-1938) και κατόπιν με υποτροφία της Ακαδημίας Αθηνών, συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι, στη Σχολή Καλών Τεχνών με τον Charles Guérin και σε ελεύθερες ακαδημίες.
Με την έκρηξη του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου διακόπτει τις σπουδές του και επιστρέφει στην Ελλάδα. Έργα του θα παρουσιάσει για πρώτη φορά στο κοινό το 1950 (ατομική έκθεση, Παρνασσός, Αθήνα), ενώ ακολουθούν ομαδικές και ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Το 1960 τιμήθηκε με το Βραβείο της UNESCO στην 30ή Μπιενάλε της Βενετίας, το επόμενο έτος του απονέμεται το Χρυσό Μετάλλιο της πόλης της Οστάνδης του Βελγίου, το 1966 ο Ταξιάρχης του Φοίνικος στην Αθήνα και το 1978 το Βραβείο Gottfried von Herder στη Βιέννη. O Γιάννης Σπυρόπουλος πέθανε στην Αθήνα στις 18 Μαΐου 1990. Τον Νοέμβριο του ίδιου έτους συστάθηκε το Ίδρυμα Γιάννη και Ζωής Σπυροπούλου το οποίο στεγάζεται στην οικία του ζεύγους Σπυρόπουλου, στην Εκάλη.
Έργα του καλλιτέχνη παρουσιάζονται σήμερα στα σημαντικότερα Μουσεία Σύγχρονης Τέχνης, από τη Νέα Υόρκη και τη Νέα Ζηλανδία μέχρι το Τόκυο και το Λονδίνο.
Έντυπο-συνοδευτικό υλικό
Την έκθεση στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, συνοδεύει δίγλωσσο φυλλάδιο και δίγλωσσος αναλυτικός κατάλογος (ελληνικά, αγγλικά), σε μεγάλο σχήμα, με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και κείμενα των Γιάννη Παπαϊωάννου, Κώστα Ιωαννίδη και Όλγας Δανιηλοπούλου. Η γραφιστική σχεδίαση του έντυπου υλικού οφείλεται στον Δημήτρη Καλοκύρη, σταθερό συνεργάτη του ΙΜΚ.
Poster και Cartes Postales, με έργα του Γ. Σπυρόπουλου θα είναι επίσης διαθέσιμα στο Πωλητήριο του Μουσείου.
Συντελεστές έκθεσης:
Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει επίσης, στο επιστημονικό, διοικητικό και τεχνικό προσωπικό του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης που συμμετείχε στο έργο, υπό τον συντονισμό του Αλέξη Καλοκαιρινού και της επιμελήτριας της έκθεσης, Αγγελικής Μπαλτατζή.
Ξεναγήσεις
Η ΕΚΙΜ προγραμματίζει ξεναγήσεις και στις δύο εκθέσεις από το επιστημονικό προσωπικό του Μουσείου, που συμπεριλαμβάνουν, και σε προτεραιότητα, τις πιο ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, όπως οι συμπολίτες μας που εξυπηρετούνται από τον Κοινωνικό Χώρο των Ιδρυμάτων Α. και Μ. Καλοκαιρινού, και οι τρόφιμοι του Γηροκομείου των Ιδρυμάτων.
Εγκαίνια
Η έκθεση Γιάννης Σπυρόπουλος / Διάλογος με το Αόρατο που έχει την υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης, θα εγκαινιαστεί το Σάββατο 18 Μαρτίου 2017, ώρα 19.30΄ και θα υποδέχεται το κοινό ώς τον Ιανουάριο του 2018. Στο Αμφιθέατρο του ΙΜΚ θα μας μιλήσουν για τον Γιάννη Σπυρόπουλο οι συγγραφείς του καταλόγου, οι ιστορικοί τέχνης κύριοι Γιάννης Παπαϊωάννου, Κώστας Ιωαννίδης, και η κυρία Όλγα Δανιηλοπούλου, διευθύντρια του Μουσείου Γ. Σπυρόπουλου. Ο κύριος Παπαϊωάννου θα ξεναγήσει, επίσης, τους καλεσμένους στην έκθεση. Τα εγκαίνια της έκθεσης θα γίνουν από τον Περιφερειάρχη Κρήτης, κ. Σταύρο Αρναουτάκη.
Πληροφορίες: 2810-283219, Εσωτ. 101
Είσοδος: Ελεύθερη
Ωράριο λειτουργίας ΙΜΚ:
Θερινό Ωράριο (Απρίλιος – Οκτώβριος)
Δευτέρα – Σάββατο:
09.00-17.00
Κυριακές & Αργίες
Κλειστό
Χειμερινό Ωράριο (Νοέμβριος – Μάρτιος)
Δευτέρα – Σάββατο
09.00-15.30
Κυριακές & Αργίες
Κλειστό
