Αποτελεί σημείο αναφοράς για τα Χανιά, βρίσκεται στην καρδιά της πόλης και συνδέεται άρρηκτα με την ιστορία του τόπου.
Ο λόγος για τον δημοτικό Κήπο των Χανίων, που έπειτα από 15 μήνες που ήταν κλειστός για να γίνουν έργα ανάπλασης άνοιξε τις πύλες του για τους επισκέπτες του.
Έργο του Ρεούφ Πασά
Ο Δημοτικός Κήπος των Χανίων ήταν έργο του Ρεούφ Πασά, και επέβλεψε ο ίδιος τη διαμόρφωσή του. Σχεδιάστηκε το 1870 και ήταν το πρώτο κοινωφελές έργο στην πόλη. Στον Μπαξέ, όπως τον έλεγαν, φυτεύτηκαν κυρίως αειθαλή δέντρα. Τα μονοπάτια χαράχθηκαν σύμφωνα με τα τότε ευρωπαϊκά πρότυπα και στρώθηκαν με χοντρή άμμο.
Το 1898 δημιουργήθηκε στη βορειοδυτική γωνιά του Δημοτικού Κήπου ένα κτίσμα που χρησίμευσε ως θέατρο, κυβερνητικό τυπογραφείο, αίθουσα χορών, ενώ έμελλε τα επόμενα χρόνια να στεγάσει και την Κρητική Βουλή.
Το «βουλεβάρτο»
Στο «βουλεβάρτο», δηλαδή στον χώρο συνάντησης των βουλευτών της κρητικής πολιτείας, γράφτηκε ιστορία. Σήμερα, ο χώρος αυτός φιλοξενεί το καφέ Κήπος που ανήκει στο δίκτυο των ιστορικών καφέ της Ευρώπης.
«Η ιστορία, ο πολιτισμός μάς δείχνουν τον δρόμο για το πώς και γιατί πρέπει να οραματιζόμαστε… Έτσι όπως έκανε και ο Βενιζέλος ο οραματιστής πολιτικός», τονίζει στο ΑΠΕ -ΜΠΕ ο διαχειριστής του χώρου Βασίλης Σταθάκης.
Η Αίγλη των Χανίων
Στον χώρο αυτό απολάμβαναν τη δροσιά και το καφεδάκι τους ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο πρίγκιπας Γεώργιος, ο Νίκος Καζαντζάκης, ο Κώστας Καρυωτάκης.
«Ο Κήπος των Χανίων ομοιάζει με την Αίγλη του Ζαππείου, είναι η Αίγλη των Χανίων», ανέφερε σε σημείωμά του ο Καρυωτάκης.
Από το καφέ Κήπος έχουν περάσει ακόμα ο Αριστοτέλης Ωνάσης, η Μαρία Κάλλας, η Σοφία Βέμπο, ο Μάνος Χατζηδάκις, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μάνος Κατράκης και ο μακαριστός μητροπολίτης Ειρηναίος. Ακόμα εκατοντάδες Έλληνες και ξένοι καλλιτέχνες που μέσα από τον «Κήπο», πέρασαν τα μηνύματα τού πολιτισμού και της τέχνης.
Το 1918 ο Δημοτικός Κήπος Χανίων ανακατασκευάζεται. Φυτεύονται νέα δέντρα και φυτά. Το παρτέρι στην είσοδο εμπρός και δεξιά, διαμορφώνεται σε πεταλούδα που κάθεται πάνω σε λουλούδι και το μεγάλο κεντρικό παρτέρι σε σχήμα αρχαϊκού αμφορέα. Ένας λαβύρινθος με μια μόνο είσοδο, διαμορφώνεται στο δυτικό τμήμα του Κήπου, για περιπλάνηση ανάμεσα σε σκιερά δρομάκια.
Στη βορειοανατολική γωνία του Δημοτικού Κήπου άρχισε το 1924 να χτίζεται το Ρολόι του Κήπου. Το 1936 δημιουργήθηκε το κτήριο που φιλοξενεί ως σήμερα το «Καφέ Κήπος».
