Σπυριδωνία Κρανιώτη
Η ηθοποιός και συγγραφέας Δήμητρα Παπαδήμα με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, η οποία εορτάζεται στις 8 Μαρτίου κάθε χρόνο, ως ημέρα μνήμης των αγώνων του κινήματος για τα δικαιώματα των γυναικών, μίλησε στη Ζούγκλα.
«Το να είσαι Γυναίκα το 2024, σημαίνει πάρα πολλά κόντρα στη Φύση. Όπως κακοποιείται η Φύση κάτι ανάλογο συμβαίνει και στη Γυναίκα. Εργαλειοποιείται» αναφέρει μεταξύ άλλων η Δήμητρα Παπαδήμα και συμπληρώνει: «Αυτές οι ταμπέλες … #metoo και κουραφέξαλα… Είναι για τα μπάζα. Η ζωή μας ανήκει. Ας την τιμήσουμε».
«Κυρίες μου επειδή η ζωή είναι μικρή, οι άνθρωποι γίνονται μεγάλα ψώνια. Συνεχίστε να ψάχνετε ψύλλους στα άχυρα .. έχει ενδιαφέρον … Και σας κρατά σε εγρήγορση…» είναι το μήνυμα που στέλνει η Δήμητρα Παπαδήμα στις αναγνώστριες της Ζούγκλας.
Τι σημαίνει η Παγκόσμια Ημέρα Tης Γυναίκας για εσάς;
Παγκόσμια ημέρα της Γυναίκας, για μένα, σημαίνει Παγκόσμια ημέρα της Φύσης. Όσο ανάγκη έχουμε το υγιές Φυσικό περιβάλλον, άλλο τόσο ανάγκη έχουμε, (για να υπάρχει συνέχεια), τη Γυναίκα.
Τι σημαίνει να είσαι γυναίκα το 2024;
Το να είσαι Γυναίκα το 2024, σημαίνει πάρα πολλά κόντρα στη Φύση. Όπως κακοποιείται η Φύση κάτι ανάλογο συμβαίνει και στη Γυναίκα. Εργαλειοποιείται.
Ιδανικά δεν θα χρειαζόταν καν να γιορτάζουμε την ημέρα της γυναίκας. Ωστόσο υπάρχουν σήμερα ακόμα πολλοί λόγοι για να το κάνουμε. Πόσο πιστεύετε ότι έχει αλλάξει η θέση της γυναίκας τα τελευταία χρόνια;
Το Πραγματικό με το Ιδανικό, δεν συναντιούνται ποτέ. Οπότε μην μιλάμε ουτοπικά. Δεν έχει νόημα. Μας φτιάχνουν τις λέξεις και τις παπαγαλίζουμε. Κι όχι μόνο τις λέξεις. Παρακάτω. Η θέση της Γυναίκας σήμερα. Με ρωτάτε αν έχει αλλάξει σχετικά με τι; Αφού ζητάτε τη σκέψη μου θα τη μοιραστώ μαζί σας. Η θέση της γυναίκας δεν είναι του χεριού της. Ανέκαθεν τη βόλευαν όπως τους γούσταρε. Όπως γούσταρε την ανδροκρατούμενη κοινωνία. Μιλάω μελετώντας και την Πηνελόπη Δέλτα (σημαντικό παράδειγμα), αλλά και βιογραφίες γυναικών γενικότερα. Η θέση της γυναίκας δεν έχει διευκρινιστεί από τους κοινούς θνητούς. Ο πλάστης ήταν περισσότερο σαφής. Όσο για το σήμερα … Η θέση της Γυναίκας είναι θλιβερή, μίζερη. Μέχρι για δοχείο αναπαραγωγής την προορίζουν. Κι Αυτή δεν έχει άποψη. Δεν ουρλιάζει …. Αφήνεται στους νόμους… Εγώ ουρλιάζω.
Βιώνουμε μία περίοδο με καταγγελίες και γυναικοκτονίες. Στην ουσία οι γυναικοκτονίες είναι εγκλήματα που στηρίζονται σε κοινωνικές αντιλήψεις και έμφυλα στερεότυπα, σύμφωνα με τα οποία οι γυναίκες είναι κατώτερες, υποτελείς στην ανδρική εξουσία, και δυνητικά μπορούν να «τιμωρηθούν», «ελεγχθούν» και «σωφρονιστούν» μέσω της έμφυλης βίας. Πόσο εφικτό είναι να αλλάξουν τα έμφυλα στερεότυπα;
Τα παραπάνω λένε το λόγο που βιώνουμε όσα βιώνουμε. Πάντα συνέβαιναν. Και ποτέ δεν έγινε κάτι ουσιαστικό. Γιατί δεν υπάρχει σωστή παιδεία. Γιατί δεν υπάρχει κανονικότητα σε τίποτα και πουθενά. Γιατί η ανισορροπία της καθημερινότητάς μας αλλάζει τα φώτα. Μας τρελαίνει. Περισσότερο μάλλον το αρσενικό είδος που συμπεριφέρεται σαν κοκόρι. Όταν ακούς Άντρα πολιτικό να μιλάει στη Βουλή … προσωπικά είναι σαν να θέλει να μου δείξει ‘τα προσόντα του’ (όχι όλοι αλλά οι περισσότεροι), όταν ακούς Γυναίκα κάτι μέσα σου μαλακώνει, σε αγγίζει (όχι από όλες). Γιατί Δεν είμαστε όλες Γυναίκες… Κυκλοφορούν διαφόρων ειδών φρούτα.
Έχετε βιώσει περιβάλλοντα κακοποιητικά και ρατσιστικά σχόλια απέναντι στο φύλο σας;
Κακοποιητικά ρατσιστικά περιβάλλοντα ασφαλώς με έχουν ενοχλήσει όπως όλες μας. Μέχρι μια ορισμένη ηλικία. Έτσι είναι ο Άγραφος Νομός. (Θυμός). Όμως τώρα πια… παίρνω το αίμα μου πίσω. Κάτι είναι κι αυτό. Να λες σε έναν ψευτόμαγκα πόσο Μηδενικό είναι.
Πρωταγωνιστείτε στην παράσταση «Το πορτραίτο», η οποία φανερώνει το σκοτάδι της κόρης, γυναίκας, καλλιτέχνιδας, συζύγου, μάνας κι ερωμένης Πηνελόπης Δέλτα. Μιλήστε μας γι’ αυτό, καθώς και τι σας ώθησε να γράψετε το συγκεκριμένο θεατρικό κείμενο.
Καταρχάς μου αρέσουν οι βιογραφίες. Ψάχνω πολύ και βαθειά για να βρω την αλήθεια μέσα στις λέξεις. Για μένα η Πηνελόπη Δέλτα, από τότε που πήγαινα σχολείο, ήταν ένα μεγάλο αίνιγμα. Δεν μπορούσα να κατανοήσω τι ακριβώς συνέβαινε που την έφτανε στις απόπειρες αυτοκτονίας. Ενώ είχε μέσα της έναν ολόκληρο κόσμο γι αυτό και έγραψε τα υπέροχα βιβλία της. Γιατί πρέπει να έχεις έναν άλλο Κόσμο μέσα σου για να γράψεις όπως εκείνη. Κάπως έτσι καταπιάστηκα σοβαρά μαζί της. Βρίσκοντας λεπτομέρειες που με βοήθησαν να κατανοήσω τον πολύπλοκο χαρακτήρα της. Που τελικά δεν ήταν και τόσο πολύπλοκος. Το αντίθετο …ήταν πέρα για πέρα φυσιολογικός.
Η Πηνελόπη Δέλτα ήταν μια γυναίκα εγκλωβισμένη, και σήμερα έτσι θα ένιωθε. Αλλά θα εκφραζόταν διαφορετικά.
Η Πηνελόπη Δέλτα έπασχε από μια ανίατη ασθένεια. Μητρική ανεπάρκεια. Δεν υπάρχει γιατρειά … Δεν μπορείς να βρεις πουθενά παρηγοριά, σταθερότητα. Είσαι μονίμως φτερό στον άνεμο… Κι ύστερα μέσα από τις βιογραφίες, κατανοείς και κάποιες ιστορικές αλήθειες … Στα σχολεία η ιστορία διδάσκεται για να Μην διδάσκεται. Για να μπουρδουκλώνει και να κουκουλώνει… Η Δέλτα ήθελε να γκρεμίσει τον κόσμο και να τον φτιάξει από την Αρχή. Μαζί της. Και ποιος δεν το θέλει άλλωστε; Οι αυταπάτες κάνουν καλό στην υγεία.
Ποιας γυναίκας η ζωή αποτελεί έμπνευση για εσάς;
Δεν τις ξέρετε. Είναι Σημαντικές αλλά Ανώνυμες.
Θεωρείτε ότι με το ελληνικό #metoo θα μπουν όρια και θα είναι καλύτερες οι συνθήκες εργασίας στο θέατρο αλλά και σε όλους γενικά τους εργασιακούς χώρους;
Αυτές οι ταμπέλες … #metoo και κουραφέξαλα… Είναι για τα μπάζα. Η ζωή μας ανήκει. Ας την τιμήσουμε.
Ποια επιτεύγματά σας σας κάνουν περήφανη;
Τα τελευταία χρόνια, στήνω ολομόναχη θεατρικές παραγωγές που γράφουν, συγκινούν το κοινό. Νιώθω πολύ περήφανη που δεν έχω κανέναν ανάγκη αφού ποτέ δεν έκανα τα χατίρια κανενός, οπότε με παρακάμπτουν. Ακόμα και την Πηνελόπη Δέλτα. Νιώθω πολύ περήφανη που μεγάλωσα όπως μεγάλωσα την κόρη μου και μπορεί να αντιμετωπίσει ‘τα σκυλια’ με ψυχραιμία, κάτι που εγώ δεν διαθέτω. Νιώθω πολύ περήφανη που έχω δίπλα μου τριάντα τρία χρόνια έναν Άντρα Ανθρώπινο.
Τι μήνυμα θα θέλατε να στείλετε στις αναγνώστριες της Ζούγκλας;
Θέλω να πω στις αναγνώστριες … ‘Κυρίες μου επειδή η ζωή είναι μικρή, οι άνθρωποι γίνονται μεγάλα ψώνια. ‘ Συνεχίστε να ψάχνετε ψύλλους στα άχυρα .. έχει ενδιαφέρον … Και σας κρατά σε εγρήγορση … Ευχαριστώ.
