Στα τέλη του 19ου αιώνα, στην Κίνα, Ρώσοι μηχανικοί και εργάτες δημιούργησαν στην άγρια στέπα της Μαντζουρίας την πόλη Χαρμπίν ώστε να διαμείνουν έως ότου ολοκληρωθεί η κατασκευή του σινικού σιδηρόδρομου. Βαθιά θρησκευόμενοι δεν μπορούσαν παρά να φτιάξουν και μια εκκλησία, την οποία ονόμασαν Αγία Σοφία. Η εκκλησία αυτή, στον ρου της Ιστορίας γνώρισε αρχικά την ερήμωση, μετέπειτα την άγρια βεβήλωση στα χρόνια της «Πολιτιστικής Επανάστασης» του Μάο, προτού τελικά ανακτήσει την παλιά της αίγλη τη δεκαετία του 1980, επί Ντεγκ Ξιαοπίνγκ, όταν τέθηκε υπό την προστασία του κινεζικού κράτους και εντάχθηκε στον κατάλογο μνημείων πρώτης κατηγορίας της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.
Στην ίδια τη Ρωσία, μια άλλη Αγία Σοφία, αυτή του Πουσέτσνι Ντβορ της Μόσχας, που υπήρχε από το 1480 μ.Χ. πέρασε τα δικά της δεινά -μεταξύ άλλων, στις αρχές του 1930, όταν πέρασε στη δικαιοδοσία της Τσεκά του Λαβρέντι Μπέρια και του Στάλιν και μετασκευάστηκε σε πειραματικό εργοστάσιο αθλητικών στολών της ομάδας Ντιναμό- ώσπου να φτάσει στη λύτρωση το 2000, οπότε ο ναός αποκαταστάθηκε και παραδόθηκε στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, που τον μεταβίβασε στη σημερινή ομοσπονδιακή υπηρεσία ασφαλείας FSB και είναι λειτουργήσιμος.
Η ιστορία των δύο ναών, μαζί με την ιστορία άλλων 35 ιστορικών εμβληματικών ναών αφιερωμένων στη Σοφία του Θεού, οι οποίοι βρίσκονται σε 11 χώρες από τη Σκωτία μέχρι τα βάθη της Κίνας και από την Κύπρο ως την Αγία Πετρούπολη, περικλείονται στον τόμο «Αγία Σοφία: Οι Ναοί της του Θεού Σοφίας ανά τον Κόσμο», που παρουσιάζεται μεθαύριο, Παρασκευή 21 Οκτωβρίου 2022 και ώρα 18:30 στον αίθριο χώρο του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού (δ/νση: Λεωφόρος Στρατού 2), Θεσσαλονίκη.
Ο τόμος, όπως αναφέρεται, «είναι μια πρωτοβουλία της Διεθνούς Γραμματείας της Δ.Σ.Ο. από τον Σεπτέμβριο του 2020, μετά την αυθαίρετη απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης και της Μονής της Χώρας σε μουσουλμανικά τεμένη. Μια απόφαση που προσβάλλει συνολικά τον Χριστιανισμό και θέτει σε κίνδυνο τη διαφύλαξη μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, αναγνωρισμένων από την UNESCO».
Το εν λόγω επιστημονικό πόνημα – καρπός της συνεργασίας της Δ.Σ.Ο. και του Κέντρου Αριστείας «Αξιοποίηση Ορθόδοξης Κληρονομιάς και Διαθρησκευτικός Διάλογος» του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ)έχει μεταφραστεί σε 9 γλώσσες (Αγγλικά, Αραβικά, Βουλγαρικά, Ιταλικά, Ουκρανικά, Ρουμανικά, Ρωσικά, Σερβικά) και μεταφράζεται σε άλλες 4 (Αρμενικά, Γαλλικά, Γερμανικά και Φινλανδικά), ενώ αναμένεται να μεταφραστεί και σε άλλες. Σκοπός είναι να διανεμηθεί σε όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες για να ευαισθητοποιήσει τη διεθνή κοινή γνώμη και την ανάδειξη του πνευματικού, ιστορικού και πολιτισμικού αποθέματος που περικλείουν οι περικαλλείς ναοί της Σοφίας του Θεού.
Η παρουσίαση του Τόμου θα γίνει από τον Γενικό Γραμματέα της Δ.Σ.Ο., Μέλος της Βουλής των Ελλήνων, δρ. Μάξιμο Χαρακόπουλο, την Διευθύντρια του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης δρ. Αγαθονίκη Τσιλιπάκου, ενώ ειδική θεματική θα αναπτύξουν η δρ. Στέλλα Βασιλειάδου, αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης με θέμα: «Ναοί της του Θεού Σοφίας ανά τον Κόσμο: Η Αγία Σοφία της Θεσσαλονίκης» και ο δρ Θεοδόσης Κυριακίδης, κάτοχος της Έδρας Ποντιακών Σπουδών της Σχολής Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ με θέμα: «Αγία Σοφία Τραπεζούντος. Πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις του Ναού».
Κατά την έναρξη της εκδήλωσης, ο Αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων Αθανάσιος Μπούρας θα απευθύνει χαιρετισμό εκ μέρους του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων Κωνσταντίνου Τασούλα. Ακολούθως, θα απευθύνουν χαιρετισμό εκπρόσωποι των αρχών της πόλης, ενώ συντονιστής της εκδήλωσης θα είναι ο Σύμβουλος της Δ.Σ.Ο., Δρ. Κώστας Μυγδάλης.
Κατά τη λήξη της παρουσίασης της πολυτελούς έκδοσης θα πραγματοποιηθεί η παράδοση πίνακα ζωγραφικής αφιερωμένου στον Ναό της του Θεού Σοφίας Θεσσαλονίκης στη Γραμματεία της Δ.Σ.Ο. από τη ζωγράφο Τάσσα Μπιτσάνη-Πέτρου.
Στην παρουσίαση έχουν προσκληθεί να παραστούν εκπρόσωποι της πολιτικής, ακαδημαϊκής και θρησκευτικής κοινότητας της περιοχής. Οι συμμετέχοντες θα έχουν, επίσης, την ευκαιρία να περιηγηθούν και σε έκθεση φωτογραφίας, με φωτογραφικό υλικό, που προέκυψε από τον Διεθνή Διαγωνισμό Φωτογραφίας, που διοργάνωσε η Δ.Σ.Ο. το περασμένο έτος με θέμα: «Αγία Σοφία. Οι ναοί της του Θεού Σοφίας ανά τον κόσμο».
