Συνέντευξη στη Σπυριδωνία Κρανιώτη
Η ταλαντούχα Χριστίνα Χριστοφή, η οποία παρουσιάζει στην αυλή του Θεάτρου Χυτήριο την παράσταση «Πλους», ένα έργο εμπνευσμένο από όλα όσα ζήσαμε τους τελευταίους μήνες, με μια ομάδα αξιόλογων ηθοποιών, δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Τη γνωρίσαμε ως σκηνοθέτιδα, ηθοποιό, συγγραφέα αλλά και ως διαχειρίστρια του Θεάτρου Μπιπ. Σε όλες τις ιδιότητές της το βασικό χαρακτηριστικό της και η μεγαλύτερη ώθησή της για δημιουργία ήταν η αγάπη της για το θέατρο.
Σήμερα, έπειτα από ένα παρατεταμένο lockdown με κλειστά θέατρα, η Χριστίνα Χριστοφή, υπερβαίνοντας τις καταστάσεις που φαίνονται δυσοίωνες και δυστοπικές, παρουσιάζει μια ενδιαφέρουσα παράσταση την οποία έγραψε και σκηνοθέτησε η ίδια.
«Ο καλλιτέχνης καλείται από την κοινωνία να “συνέλθει”, να “δει την πραγματικότητα”, “εδώ ο κόσμος χάνεται και εσείς ασχολείστε με την τέχνη σας”. Με άλλα λόγια, έχει να αντιμετωπίσει και την απαξίωση» αναφέρει μεταξύ άλλων στο zougla.gr η Χριστίνα Χριστοφή με αφορμή την καινούρια της παράσταση, η οποία θα κάνει πρεμιέρα στις 31 Μαΐου, ενώ θα πραγματοποιηθούν συνολικά τέσσερις παραστάσεις στην αυλή του Θεάτρου Χυτήριο.
Η αξιόλογη καλλιτέχνιδα εξηγεί ποιες προκλήσεις έχει να αντιμετωπίσει ένας καλλιτέχνης μέσα στην πανδημία και αποκαλύπτει πώς νιώθει για το νέο της θεατρικό εγχείρημα, καθώς και ποια είναι τα μελλοντικά της σχέδια.
Πώς αντιμετωπίσατε την περίοδο της πανδημίας και την υποχρεωτική αποχή από το θέατρο;
Την αντιμετώπισα και συνεχίζω να την αντιμετωπίζω όσο καλύτερα μπορώ. Κάνω, δηλαδή, ό,τι και ο υπόλοιπος κόσμος. Προσπαθώ να επεξεργαστώ τις αλλαγές, να είμαι σε συναισθηματική εγρήγορση, να μην κυλήσω στον θυμό, τον κυνισμό και την απελπισία. Προσπαθώ να αποδεχτώ τη ματαιότητα, τη θνητότητα, το ανεξέλεγκτο που νιώθουμε όλοι σχετικά με το πόσο ορίζουμε τη ζωή μας και να βρω τρόπους να υπερβώ καταστάσεις που φαίνονται δυσοίωνες και δυστοπικές.
Η παράσταση «Πλους» πώς ακριβώς προέκυψε;
Προέκυψε την άνοιξη του 2020, λίγο μετά από το κλείσιμο των θεάτρων. Τότε υπήρχε μια διάθεση των ανθρώπων να μοιράζονται πράγματα βγαίνοντας στα μπαλκόνια. Μουσικές, χειροκροτήματα… Η κοινωνική συνύπαρξη μετατοπίστηκε από τον εξωτερικό χώρο στα μπαλκόνια των πολυκατοικιών μας. Αυτή ήταν η έμπνευση, το «Πλους» είναι ένα έργο που διαδραματίζεται σε 6 μπαλκόνια της Κυψέλης.
Τελικά τι μπορεί να ρέει σε μια εποχή στασιμότητας;
Οι ιδέες, οι ανθρώπινες σχέσεις, η φαντασία… Όσο συνεχίζουμε να φανταζόμαστε, όσο δεν παραδινόμαστε, όσο διαλέγουμε τις μάχες μας και συνεχίζουμε να τις δίνουμε, όσο επικοινωνούμε και πηγαίνει ο ένας τη σκέψη του άλλου παρακάτω, τότε μια περίοδος στασιμότητας μπορεί να γίνει περίοδος χειμερίας νάρκης και μετά από μια τέτοια περίοδο να συνεχίσουμε όλοι λίγο πιο ξυπνητοί από πριν.
Μιλήστε μας για τη δική σας συμμετοχή στην παράσταση;
Το έργο «Πλους» το έγραψα και το σκηνοθετώ με την πολύτιμη βοήθεια των συνεργατών μου. Ακούω τις ιδέες τους, δοκιμάζουμε πράγματα, απορρίπτουμε, ξαναδοκιμάζουμε αλλιώς… Χωρίς την ομαδική δουλειά που έχει γίνει για αυτή τη δουλειά, το «Πλους» θα ήταν μια εντελώς διαφορετική παράσταση. Όλοι οι συντελεστές υποδέχτηκαν το έργο και το συνολικό εγχείρημα με ανοιχτό μυαλό και ανοιχτή καρδιά και πιστεύω ότι έχουμε συνθέσει μια παράσταση χειροποίητη και ειλικρινή.
Πολλά θέατρα ανέβασαν τις παραστάσεις τους online. Μπορεί το θέατρο να έχει θέση στον κυβερνοχώρο και υπό ποιες προϋποθέσεις;
Υπάρχει μεγάλη συζήτηση γύρω από το online θέατρο. Οι εποχές αλλάζουν, αλλάζει και ο τρόπος που «βρίσκουμε» τον θεατή. Παρ’ όλα αυτά, έχω την εντύπωση ότι δημιουργείται ένα νέο είδος παρουσίασης μέσα από το ίντερνετ και την οθόνη του υπολογιστή. Δεν θα το ονόμαζα θέατρο, ούτε παράσταση. Δεν είμαι θεωρητικός του θεάτρου, αλλά πιστεύω ότι σε λίγα χρόνια θα έχει βρεθεί και ένας όρος για να περιγράψει αυτή τη νέα μορφή παρουσίασης. Το θέατρο, η παράσταση χρειάζονται ζωντανή παρουσία καλλιτέχνη και θεατή. Από την άλλη, ο κινηματογράφος έχει τους δικούς του κανόνες και κώδικες που έχουν μεγάλες διαφορές από τη θεατρική πράξη. Το νέο είδος που δημιουργείται τώρα συγγενεύει και με τις δύο μορφές τέχνης αλλά είναι κάτι που θα εξελιχθεί αυτόνομα, θα δημιουργήσει τη δική του γλώσσα και θα εμπλουτίσει ακόμα περισσότερο τους τρόπους έκφρασης, δημιουργίας και επικοινωνίας.
Ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει ένας καλλιτέχνης μέσα στην πανδημία;
Από πού να αρχίσω… Έχει να αντιμετωπίσει την ανεργία, την απώλεια της επαφής με τον κόσμο και το κοινό, την υπαρξιακή αμφισβήτηση, την αβεβαιότητα, την ανασφάλεια, την αίσθηση ότι παλεύει μόνος του ενάντια σε καταστάσεις που τον/την υπερβαίνουν. Και σε τέτοιες περιόδους, ενώ η πραγματικότητα είναι το ακριβώς αντίθετο, κυριαρχεί μια διάθεση επείγοντος, επιβίωσης, η τέχνη θεωρείται περιττή και ένα είδος πολυτελείας. Ο καλλιτέχνης καλείται από την κοινωνία να «συνέλθει», να «δει την πραγματικότητα», «εδώ ο κόσμος χάνεται και εσείς ασχολείστε με την τέχνη σας». Με άλλα λόγια, έχει να αντιμετωπίσει και την απαξίωση.
Κατά τη διάρκεια της περιόδου του lockdown αναγκαστήκαμε να «επαναπροσδιορίσουμε» τη σχέση σας με το θέατρο και τον πολιτισμό γενικά. Πιστεύετε ότι αυτό είναι κάτι προσωρινό ή ότι η πανδημία θα επηρεάσει μακροπρόθεσμα τη σχέση μας με τις τέχνες;
Η πανδημία έφερε, φέρνει και θα φέρνει πολλές και βαθιές αλλαγές. Νομίζω ότι είναι κάτι σαν ένα ατύχημα που ακόμη συμβαίνει. Όταν σου συμβαίνει ένα ατύχημα, όταν τρακάρεις ας πούμε, ο χρόνος διαστέλλεται, εκείνη την ώρα είσαι στην τσίτα και μπορεί για τις επόμενες μέρες να μην έχεις καταλάβει τι έχει συμβεί, να είσαι σε κατάσταση σοκ, να έχεις μπει στον αυτόματο. Αλλά κάποια στιγμή καταλαβαίνεις. Καταλαβαίνεις το τράκο που έπαθες, την αλλαγή, την καταστροφή, τη βία του γεγονότος. Εμείς ακόμη είμαστε μέσα στο τράκο. Το τράκο συνεχίζει να συμβαίνει. Και μετά από καιρό, από πολύ καιρό, δεν ξέρω πόσο, θα καταλάβουμε όλοι τι μας έχει συμβεί. Ένα συλλογικό ατύχημα, ένα συλλογικό τραύμα, νομίζω ότι αυτό που ζούμε είναι ό,τι πιο κοντά σε πόλεμο για τη γενιά μου. Ένας πόλεμος που ξεκίνησε πριν περίπου 10 χρόνια και κορυφώθηκε με την πανδημία.
Πώς νιώθετε που σε λίγες μέρες στις 29 Μαΐου θα βρίσκεστε και πάλι στον χώρο του θεάτρου και θα παρουσιάζετε εσείς και οι συνεργάτες σας μια νέα παράσταση; Πόσο σας έλειψαν το θέατρο και η επαφή με το κοινό;
Έχω άγχος, το άγχος του πρώτου ραντεβού. Πολλά μου έλειψαν και μου λείπουν, πολλά χάνονται, αλλά βρίσκεις άλλα. Η επαφή με τον εαυτό σου είναι πιο σημαντική σε τέτοιες εποχές. Και αν τα καταφέρεις να έχεις μια ειλικρινή επαφή με τον εαυτό σου, έχεις περισσότερες πιθανότητες να έχεις και μια ειλικρινή επαφή με τον κόσμο. Δεν είναι η επαφή με το κοινό αυτοσκοπός. Συμβαίνει όταν υπάρχει λόγος να συμβεί. Σε λίγες μέρες ανεβαίνουμε και έχω ενθουσιασμό και ταυτόχρονα νιώθω και μια μεγάλη ευθύνη απέναντι στον θεατή, απέναντι στους συνεργάτες μου, απέναντι σε όλους όσους βοήθησαν για να γίνει αυτή η παράσταση.
Ετοιμάζετε κάτι άλλο;
Όλο και κάτι σκέφτομαι αλλά τα δεδομένα αλλάζουν γρήγορα, οπότε έχω ιδέες και μένω σε εγρήγορση… Θα δούμε!
Διαβάστε επίσης: «Πλους»: Για 4 παραστάσεις στην αυλή του Θεάτρου Χυτήριο
