Ο Χάρολντ Πίντερ έφυγε από τη ζωή σαν σήμερα, στις 24 Δεκεμβρίου 2008. Υπήρξε ένας από τους κορυφαίους δραματουργούς του 20ού αιώνα και το 2005 τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Γεννήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 1930 στο Χάκνεϊ του Ανατολικού Λονδίνου, στους κόλπους μιας εβραϊκής οικογένειας με ανατολικοευρωπαϊκές ρίζες. Ο πατέρας του Τζακ ήταν «ράφτης κυριών» και η μητέρα του Φράνσις «κρατούσε το σπίτι αμόλυντο και μαγείρευε υπέροχα».
Το 1948 ο νεαρός Χάρολντ γράφτηκε στη Βασιλική Ακαδημία Δραματικών Τεχνών, αλλά άντεξε μόλις ένα χρόνο και το 1949 τα παράτησε. Την ίδια χρονιά κλήθηκε να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία, αλλά ως αντιρρησίας συνείδησης τη γλύτωσε με ένα πρόστιμο.
Άρχισε να δουλεύει ως ηθοποιός σε περιοδεύοντες θιάσους, ενώ άρχισε να γράφει και τα πρώτα του ποιήματα. Το 1956 γνώρισε την πρώτη του σύζυγο, την ηθοποιό Βίβιεν Μέρτσαντ, με την οποία έζησε έως το 1977, οπότε κατέθεσε αίτηση διαζυγίου. Το 1980 παντρεύτηκε για δεύτερη φορά την ιστορικό Λαίδη Αντωνία Φρέιζερ. Η Μέρτσαντ δεν μπόρεσε να ξεπεράσει τον χωρισμό της από τον Πίντερ και το έριξε στο ποτό. Πέθανε δύο χρόνια αργότερα, σε ηλικία 52 ετών, παρά την υλική και ηθική υποστήριξη του πρώην συζύγου της.
Το 1957 ο Πίντερ παρουσίασε το πρώτο του θεατρικό έργο με τίτλο «Το Δωμάτιο» στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ. Τέσσερα χρόνια αργότερα ανέβηκε στη χώρα μας από τον Δημήτρη Κολλάτο, στην πρώτη γνωριμία του Πίντερ με το ελληνικό θεατρόφιλο κοινό.
Ακολούθησαν άλλα 28 θεατρικά έργα, που του χάρισαν μία επίζηλη θέση στους μεγάλους της δραματουργίας, με κορυφαία τα: «Πάρτι Γενεθλίων» (1957), «Ο Επιστάτης» (1959) και «Η Προδοσία» (1978). Το λιτό ύφος του, γεμάτο σιωπές, καθιέρωσε το επίθετο «πιντερικός» (Pinteresque) στη θεατρική φρασεολογία. Το έργο του συμπληρώνουν 15 δραματικά σκετς, 26 σενάρια για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, ένα μυθιστόρημα και μία σειρά από πεζά, ποιήματα και δοκίμια.
Στις 13 Οκτωβρίου 2005 τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας για την ικανότητά του «να αποκαλύπτει το βάραθρο μέσα από τη μωρολογία της καθημερινότητας και να παραβιάζει τις πύλες για να εισέλθει στους κλειστούς θαλάμους» ή πιο ελεύθερα «να αποκαλύπτει σκοτεινά στοιχεία και δυνάμεις της καθημερινότητας και να φτάνει στα άδυτα της ψυχής».
Με έντονη παρουσία στα μεγάλα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, ο Πίντερ έχει συχνά ενοχλήσει με τις απόψεις και τις πρωτοβουλίες του τους ισχυρούς της γης. Πολέμιος της Θάτσερ και του Ρίγκαν και σε διαρκή κόντρα με τον Τόνι Μπλερ, ύψωσε το ανάστημά του ενάντια στην αμερικανική εισβολή στο Ιράκ και τους βομβαρδισμούς στο Αφγανιστάν, μετά το χτύπημα της 11η Σεπτεμβρίου.
Το 1996 αρνήθηκε τον τίτλο του ιππότη που του πρόσφερε ο τότε Bρετανός πρωθυπουργός, Τζον Μέιτζορ, λέγοντας: «Αδυνατώ να δεχτώ μία τέτοια τιμή από μία συντηρητική κυβέρνηση». Στις 13 Οκτωβρίου 2005 τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας για την ικανότητά του «να αποκαλύπτει το βάραθρο μέσα από τη μωρολογία της καθημερινότητας και να παραβιάζει τις πύλες για να εισέλθει στους κλειστούς θαλάμους» ή πιο ελεύθερα «να αποκαλύπτει σκοτεινά στοιχεία και δυνάμεις της καθημερινότητας και να φτάνει στα άδυτα της ψυχής».
Ο Χάρολντ Πίντερ και η Ελλάδα
Ο Χάρολντ Πίντερ επισκέφτηκε επανειλημμένα τη χώρα μας και αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Είναι πολύ γνωστός στους Έλληνες θεατρόφιλους από τα διαρκή ανεβάσματα των έργων του και μία σταθερή επιλογή για τους θιασάρχες.
Πέθανε στις 24 Δεκεμβρίου 2008, καταβεβλημένος από τον καρκίνο, από τον οποίο έπασχε τα τελευταία χρόνια.
