Οι «Ιππείς» του Αριστοφάνη, το πρώτο έργο του ποιητή με ιδιαίτερα έντονες πολιτικές και σατιρικές αιχμές, που παρουσιάζει το Εθνικό Θέατρο σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ρήγου και μια διανομή εκλεκτών πρωταγωνιστών, ανοίγουν τα φετινά Επιδαύρια (25-27/6).
Με μία επιτυχημένη πορεία 30 χρόνων στις παραστατικές τέχνες και όχι μόνο, ο Κωνσταντίνος Ρήγος είναι ένας δημιουργός που του αρέσει να δοκιμάζει και να δοκιμάζεται σε διαφορετικούς κόσμους: από το χοροθέατρο Οκτάνα που ίδρυσε το 1990, τις σκηνοθεσίες παραστάσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό αλλά και βιντεοκλίπ της εγχώριας ποπ και λαϊκής μουσικής σκηνής, τη συνεργασία με κρατικούς φορείς, μέχρι την καλλιτεχνική διεύθυνση του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής που ανέλαβε το 2018.
Αυτή είναι μία σημαντική στιγμή για τον ίδιο, καθώς παρότι στο παρελθόν χορογράφησε έργα στην Επίδαυρο δίπλα σε μεγάλους σκηνοθέτες, είναι η πρώτη φορά που κατεβαίνει στο αργολικό θέατρο ως σκηνοθέτης μιας παράστασης. «Είμαι πολύ χαρούμενος γιατί οι άνθρωποι με τους οποίους έχω επιλέξει να δουλέψω σε αυτή την παραγωγή, είναι όλοι πολύ δοσμένοι σε αυτό που κάνουμε. Ήταν μια ανάγκη να βρεθούμε ξανά, έτσι και αυτή η συνεργασία έχει μία εκρηκτική δύναμη, η οποία έχει ενδιαφέρον» δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Κ. Ρήγος.
Λίγο πριν από την πρεμιέρα στην Επίδαυρο, ο καταξιωμένος δημιουργός μίλησε στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων για την παράσταση, αλλά και την επανεκκίνηση του θεάτρου μετά την πανδημία.
Πώς είναι να επιστρέφετε στην Επίδαυρο για πρώτη φορά ως σκηνοθέτης;
Είναι κάτι που το ήθελα και το ονειρευόμουν και μπορώ να πω ότι ίσως και δεν το περίμενα με έναν τρόπο. Για μένα, είναι μια πολύ συγκινητική στιγμή γιατί η παράστασή μας ανοίγει τα φετινά Επιδαύρια, αλλά ταυτόχρονα είναι και μία επιστροφή στο θέατρο μετά από αυτή τη δύσκολη περίοδο που περάσαμε με την αναγκαστική αποχή από τις ζωντανές παραστατικές τέχνες και όλη αυτή τη συνθήκη του εγκλεισμού. Είμαι φορτισμένος με μία θετική ενέργεια αυτή τη στιγμή.
Είχατε δηλώσει στη συνέντευξη Τύπου του Εθνικού Θεάτρου ότι ελπίζετε να προσφέρετε έναν Αριστοφάνη ο οποίος να είναι ουσιαστικός. Τι σημαίνει αυτό για εσάς;
Ουσιαστικός Αριστοφάνης σημαίνει για μένα να μπορέσεις να πεις αυτό που είναι να ειπωθεί. Όλα αυτά δηλαδή για τα οποία μιλάει ο ποιητής, για την δημαγωγία, την αλαζονεία, τον λαϊκισμό, την δύναμη της χειραγώγησης και τη διαφθορά της εξουσίας, για τον τρόπο με τον οποίο ακόμα και ο Χορός αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα και επιλέγει να δει μόνο την μία πλευρά. Ταυτόχρονα θα ήθελα η παράσταση, να μας δημιουργήσει και κάποιες σκέψεις, χωρίς όμως να ξεφύγει από την «ελαφρότητα» που της δίνει η κωμωδία. Γιατί η κωμωδία είναι ένα είδος που μπορείς να πεις πολύ σοβαρά πράγματα με ενδιαφέροντα και πλάγιο τρόπο. Ο Αριστοφάνης δεν στήνει μία κωμωδία μόνο για την εποχή του, αλλά παραδίδει μια συνωμοσία ήδη εφαρμοσμένη στο μέλλον. Οπότε αυτό που ο Αριστοφάνης καταφέρνει με το κατασκεύασμα του, ελπίζω να καταφέρουμε να το κάνουμε και εμείς χωρίς να γίνουμε διδακτικοί. Θα ήθελα να αφήσω το περιθώριο στον θεατή να «διαβάσει» αυτό που εκείνος επιθυμεί. Νομίζω ότι θα παραδώσουμε έναν Αριστοφάνη ανοιχτό σε «αναγνώσεις».
Την ίδια ώρα δεν περιμένουμε αναμενόμενα πράγματα από εσάς.
Η αλήθεια είναι πως και εγώ δεν μπορώ να πω τι περιμένω από εμένα, αλλά σίγουρα αυτό που θέλω να πετύχω είναι να δημιουργηθεί ένας κόσμος καινούριος. Η δική μου σχέση με την τέχνη και τον χορό έχει να κάνει πάρα πολύ με τον πειραματισμό και με την δημιουργία ενός έργου από την αρχή. Οπότε όταν βρίσκομαι σε μία συνθήκη, όπως αυτή, να έχω ένα έτοιμο έργο μπροστά μου, θέλω πρώτα να κοιτάξω το έργο και μετά να φέρω τον κόσμο μου μέσα σε αυτό. Θέλω να μείνω δηλαδή πιο κοντά στο έργο. Είναι μάλλον μια ανάγκη λόγω της προηγούμενης εμπειρίας μου.
Τους «Ιππείς» τους επιλέξατε εσείς ή ήταν ανάθεση του Εθνικού;
Είναι ένα έργο το οποίο δεν το γνώριζα και γι’ αυτό το επέλεξα. Επειδή στο παρελθόν είχα χορογραφήσει κάποια αριστοφανικά έργα, ήθελα να μπω κατευθείαν σε ένα πεδίο το οποίο να είναι εντελώς άγνωστο σε μένα και να το εξερευνήσω από την αρχή. Δεν ήθελα να καταπιαστώ με ένα κείμενο που είχα ήδη διαμορφώσει κάποιες ιδέες από προηγούμενες δουλειές. Γιατί ως χορογράφος μένεις πάντα στην ιδέα του σκηνοθέτη. Αυτό που μου φάνηκε ενδιαφέρον στους «Ιππείς» είναι ότι απουσιάζει η ουτοπία που είναι χαρακτηριστικό άλλων έργων του Αριστοφάνη. Με ενδιαφέρει σε ένα έργο που είναι τόσο πραγματιστικό και πολιτικό, να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μία ουτοπία ή μία ελπίδα.. Είναι ένα από τα ζητούμενα αυτό. Ένα άλλο ζητούμενο είναι να κρατήσω την ποίηση του Αριστοφάνη και παράλληλα να διατηρήσω τη σατιρική του διάθεση.
Ο Χορός αποτελείται από 15 άνδρες και μια γυναίκα. Η παρουσία της Στεφανίας Γουλιώτη ήταν μία συνειδητή επιλογή;
Όταν πρωτοδιάβασα το έργο, μου έκανε εντύπωση που δεν υπάρχει πουθενά καμία γυναίκα, παρά μόνο στο τέλος που εμφανίζονται οι Σπονδές, οι οποίες είναι βουβός ρόλος. Ήθελα με αυτό τον τρόπο να καταδείξω συμβολικά την θέση της γυναίκας μέσα στην κοινωνία και εκείνης της εποχής, αλλά και της σημερινής. Η παρουσία μίας μοναδικής γυναίκας στο Χορό υπογραμμίζει την απουσία των γυναικών από αξιώματα, θέσεις και κέντρα αποφάσεων. Ουσιαστικά, μια γυναίκα στους 15 άνδρες είναι μια ποσόστωση που ακόμα και σήμερα δυστυχώς ισχύει.
Ο χώρος του πολιτισμού τον τελευταίο χρόνο έχει βιώσει πολύ δύσκολες στιγμές και εξαιτίας της πανδημίας και με τις εξελίξεις του #Metoo. Πόσο κρίσιμη θεωρείτε ότι είναι αυτή η στιγμή για το ελληνικό θέατρο;
Πιστεύω ότι είναι μία ουσιαστική στιγμή για το ελληνικό θέατρο για να μπορέσει να δημιουργήσει νέες βάσεις και να καταφέρει να βγει κερδισμένο από όλο αυτό και να προχωρήσει μπροστά σε μία νέα εποχή. Οι αλλαγές δεν είναι ποτέ εύκολες, όμως αν αποτύχουμε να αλλάξουμε τα πράγματα θα είμαστε εμείς υπεύθυνοι γι’ αυτό.
Πιστεύετε ότι η επανασύνδεση του θεάτρου με το κοινό φέρει ένα μεγαλύτερο βάρος σε σχέση με πέρυσι;
Νομίζω πως ναι. Μετά από αυτή τη μακρά περίοδο του εγκλεισμού, θέλω να ελπίζω ότι το κοινό έχει την ανάγκη να επιστρέψει στο θέατρο. Ωστόσο, δεν θεωρώ ότι θα επιστρέψουμε εύκολα στην προηγούμενη συνθήκη. Θα χρειαστεί λίγος χρόνος, διότι και το διάστημα κατά το οποίο μείναμε κλεισμένοι, ήταν πάρα πολύ μεγάλο για την αποχή από τις ανθρώπινες σχέσεις και το θέατρο είναι μία ανθρώπινη σχέση. Αυτή τη στιγμή, νομίζω πρωταρχική ανάγκη του κοινού είναι να νιώσει ασφαλές. Πιστεύω ότι η επαναφορά δεν θα γίνει αυτόματα αλλά σταδιακά.
Κλείσατε τρία χρόνια στην καλλιτεχνική διεύθυνση του Μπαλέτου της ΕΛΣ. Τι κρατάτε από τη μέχρι τώρα εμπειρία και ποιες είναι οι φιλοδοξίες σας για το μέλλον;
Κρατάω κυρίως το ότι δοκιμάσαμε διαφορετικά πράγματα τα οποία είχαν ανταπόκριση. Όπως επίσης και το γεγονός ότι ανοίξαμε τις πόρτες του Μπαλέτου σε μία πληθώρα ανθρώπων, σε νέους Έλληνες και ξένους χορογράφους. Γενικά θα έβαζα ένα θετικό πρόσημο στο ότι και εγώ αλλά και οι χορευτές αφεθήκαμε στο να δοκιμάσουμε μία καινούρια συνθήκη. Αλλά για μένα το πιο σημαντικό είναι ότι κατάφερα οι κλειστές, έως τώρα για τους Έλληνες χορογράφους, πόρτες του μπαλέτου της ΕΛΣ ν’ ανοίξουν ακόμα και με μικρά δειλά έργα αλλά και με μεγαλύτερα. Για το μέλλον, θα ήθελα να προχωρήσουμε και να πετύχουμε ακόμα περισσότερα πράγματα. Να ταξιδέψει η ομάδα στο εξωτερικό, κάτι που ήταν σχεδόν ολοκληρωμένο να συμβεί και δεν πραγματοποιήθηκε εξαιτίας των συνθηκών.
Είστε ένας δημιουργός που του αρέσει να δοκιμάζει διαφορετικά πράγματα, καμιά φορά και αντιφατικά μεταξύ τους. Τι σας έχει οδηγήσει σε αυτή την «πολυσυλλεκτική» δράση;
Μάλλον η ανάγκη μου να πειραματίζομαι και να δημιουργώ διαφορετικούς κόσμους. Καθετί που κάνω θέλω να το βλέπω απενοχοποιημένα και να βιώνω το αίσθημα της «πρώτης φοράς». Αντιμετωπίζω κάθε νέο ξεκίνημα με την ίδια αθωότητα, την ίδια ευχαρίστηση, την ίδια απορία, αγωνία και αδημονία.
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ
