Στο Ανοιχτό Θέατρο Παλαιού Ελαιουργείου το Σάββατο 23 και Κυριακή 24 Ιουλίου η καταξιωμένη φλαμανδική ομάδα tg Stan παρουσιάζει σε παγκόσμια πρεμιέρα την παράσταση «Κλυταιμνήστρα», βασισμένη στον «Αγαμέμνονα» του Αισχύλου και στο πλαίσιο του Μυστηρίου 35_Αισχύλου Project.
Μία σύγχρονη, τολμηρή προσαρμογή μιας αιωνόβιας ιστορίας για την τιμή και την εκδίκηση, βασισμένη σε μια ιδέα της Jolente De Keersmaeker, ιδρυτικό μέλος της ομάδας και από τα «τρομερά κορίτσια» των ευρωπαϊκών παραστατικών τεχνών.
Μαζί της επί σκηνής εμφανίζονται και τρεις Έλληνες ηθοποιοί: η Μαρία Σκουλά, ο Αντώνης Αντωνόπουλος και η Ελένη Μολέσκη.
Η παράσταση προσεγγίζει τις τρεις διαφορετικές εκδοχές του πρώτου μέρους της Ορέστειας με έναν απροσδόκητο τρόπο: συνδέει το πρωτότυπο έργο του Αισχύλου με την επιδέξια μετάφρασή του στα αγγλικά από τον Ted Hughes, και το εμβολιάζει με το «Λουτρό Αίματος» του Αυστριακού συγγραφέα Gustav Ernst, ένα έργο ωμής και διαμελισμένης ποίησης, που ακολούθησε την οπτική της Κλυταιμνήστρας και όχι του Αγαμέμνονα.
Το πρώτο μέρος της τριλογίας Ορέστεια του Αισχύλου επικεντρώνεται στην ιστορία του βασιλιά Αγαμέμνονα και της συζύγου του Κλυταιμνήστρας. Ο βασιλιάς αποφασίζει να θυσιάσει την κόρη του Ιφιγένεια, για να εξασφαλίσει ευνοϊκό άνεμο για τα πλοία του στην Τροία. Όταν ο Αγαμέμνονας επιστρέφει, έχοντας κερδίσει τον Τρωικό Πόλεμο, η σύγκρουση με την Κλυταιμνήστρα θα είναι σφοδρή.
Το σημείωμα της παράστασης αναφέρει χαρακτηριστικά: «Σε μια ιστορία, όπου ο βιασμός και ο φόνος είναι πανταχού παρόντες, αν και φαινομενικά χωρίς σημασία, η Κλυταιμνήστρα δεν είναι απλά ένας χαρακτήρας που εκδικείται για την κόρη της. Είναι η μητέρα όλων των μητέρων, και ταυτόχρονα ένας αποδιοπομπαίος τράγος που ενσαρκώνει τη γυναικεία διαίσθηση αλλά και τη μη λογική. Υπηρετώντας μια κρίσιμη λειτουργία τόσο ως γυναίκα όσο και ως αουτσάιντερ -δεν κατάγεται καν από τις Μυκήνες- αρνείται να αποδεχθεί τα επιβεβλημένα στερεότυπα, επιλέγοντας σκόπιμα να καταπολεμήσει τη βία με βία. Όχι από ευχαρίστηση, όπως συμβαίνει στην περίπτωση του Αγαμέμνονα, αλλά επειδή πιστεύει ότι είναι ο μόνος τρόπος να αμφισβητηθεί η αδικία κατά των γυναικών και των αθώων πολιτών. Πώς μπορεί η σύγχρονη κοινωνία, χιλιάδες χρόνια μετά τη συγγραφή του αισχύλειου έργου, να μένει απαθής απέναντι στη βαρβαρότητα; Πώς μπορεί ο μισογυνισμός να παραμένει αποδεκτός στη σύγχρονη εποχή; Πότε η διαίσθηση υπερισχύει του ορθολογισμού; Και τι είδους ενώσεις προκαλεί στο σώμα μας σήμερα αυτή η αιωνόβια ιστορία τιμής κι εκδίκησης;»
Λίγα λόγια για την ομάδα tg Stan
Η ομάδα tg STAN, τα αρχικά της οποίας λέγεται ότι σημαίνουν «Stop Thinking About Names» (Σταματήστε να Σκέφτεστε τα Ονόματα), είναι μία θεατρική κολεκτίβα που αποτελείται από τους Jolente De Keersmaeker, Damiaan De Schrijver και Frank Vercruyssen. Γνωρίστηκαν στο Ωδείο της Αμβέρσας στα τέλη της δεκαετίας του 1980, όπου ο καθηγητής Matthias de Koning από το Maatschappij Discordia τους εισήγαγε σε μία διαφορετική προσέγγιση του θεάτρου, σύμφωνα με την οποία όλα τα μέλη της ομάδας συμμετέχουν στις αποφάσεις, από την επιλογή του κειμένου, τα σκηνικά και τον φωτισμό, μέχρι τα κοστούμια και τις αφίσες.
Η ομάδα tg STAN θέτει τον περφόρμερ στο επίκεντρο και πιστεύει ακράδαντα στην αρχή του κυρίαρχου ηθοποιού (sovereign actor), δηλαδή ότι ο ηθοποιός είναι ταυτόχρονα ερμηνευτής και δημιουργός. Τίποτα δεν δοκιμάζεται στην πρόβα με τη συμβατική έννοια του όρου. Το μεγαλύτερο μέρος της διαδικασίας της πρόβας λαμβάνει χώρα γύρω από το τραπέζι. Αφότου επιλεγεί το έργο, το κείμενο γίνεται αντικείμενο επεξεργασίας και μεταφράζεται εκ νέου, ώστε να προκύψει ένα νέο σενάριο. Οι ηθοποιοί ανεβαίνουν στη σκηνή για πρώτη φορά μόλις λίγες μέρες πριν από την πρεμιέρα και η παραγωγή ζωντανεύει πραγματικά, μόνο όταν οι θεατές καθήσουν κι αυτοί στην αίθουσα.
Με αυτόν τον τρόπο, μία παράσταση της ομάδας tg STAN δεν είναι ένα τελικό προϊόν, αλλά περισσότερο μία πρόσκληση σε διάλογο. Η ομάδα είναι συνώνυμη με το θέατρο που βασίζεται στο κείμενο (text-based theatre) και διαθέτει ένα εκτεταμένο και ποικιλόμορφο ρεπερτόριο. Υψηλή θέση κατέχουν τα έργα κλασικών θεατρικών συγγραφέων όπως ο Τσέχοφ, ο Γκόρκι, ο Σνίτσλερ, ο Ίψεν, ο Μπέρνχαρντ και ο Πίντερ. Κείμενα από την ιστορία του θεάτρου ξαναδιαβάζονται και μεταφέρονται στο εδώ και τώρα. Εκτός από τους κλασικούς, η ομάδα ασχολείται επίσης με το έργο σύγχρονων συγγραφέων, όπως πιο πρόσφατα, η Yasmina Reza και ο Jon Fosse.
