Σπυριδωνία Κρανιώτη
Ο ταλαντούχος ηθοποιός Γιώργης Κοντοπόδης ερμηνεύει φέτος μοναδικά, έναν μονόλογο για τον σπουδαίο Έλληνα γλύπτη, Γιαννούλη Χαλεπά στο θέατρο Αλκμήνη. Πρόκειται για το έργο «Κοιμώμενος Χαλεπάς…ο σαλός άγιος» του Άγγελου Ανδρεόπουλου σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Λιακόπουλου.
Ο αξιόλογος ηθοποιός, μίλησε στο zougla.gr και εξήγησε τους λόγους επιτυχίας της παράστασης καθώς και τις ιδιαιτερότητες του ρόλου του. Ακόμη αποκάλυψε τα μελλοντικά του σχέδια καθώς και τι ονειρεύεται για την καλλιτεχνική του διαδρομή.
«Μετά από μία τεράστια βουτιά που έκανα κατά την περίοδο της διετούς καραντίνας που ζήσαμε και η οποία στάθηκε αφορμή να περάσουν πολλές μαύρες σκέψεις από το μυαλό μου, ένα ωραίο πρωί ξύπνησα και αποφάσισα να ψάχνω πλέον στα πάντα το καλό και το θετικό. Από ένα σημείο και πέρα νομίζω είναι μονόδρομος, αν θέλουμε να επιβιώσουμε και να βιώνουμε την καθημερινότητά μας με χαρά, να ψάχνουμε το θετικό ακόμα και εκεί που, σε πρώτο πλάνο, δεν φαίνεται. Αυτό είναι κάτι που εφαρμόζω πλέον, παρά το ότι μερικές φορές δεν είναι ιδιαίτερα εύκολο, αλλά ως επί το πλείστον το καταφέρνω. Και προσπαθώ κάθε πρωί που ξυπνάω να κοιτάω το όμορφο, το θετικό το οποίο ξημέρωσε και να έχω ευγνωμοσύνη για αυτό» αναφέρει ο Γιώργης Κοντοπόδης και συμπληρώνει: «Πάρα πολύ βασική παράμετρος της ζωής μας είναι πλέον η ευγνωμοσύνη για απλά πράγματα, τα οποία στερηθήκαμε όλοι και που δεν βρίσκω κανέναν λόγο και καμιά δικαιολογία να μην λέμε “ευχαριστώ” που τα έχουμε ξανά».
Γιατί επιλέξατε το έργο του Άγγελου Ανδρεόπουλου «Κοιμώμενος Χαλεπάς»; Τι σας γοήτευσε στο συγκεκριμένο κείμενο;
Το έργο «Κοιμώμενος Χαλεπάς…ο σαλός άγιος», έχω τη χαρά να πω ότι δεν το επέλεξα ανάμεσα σε άλλα τα οποία διάβασα, αλλά γράφτηκε προκειμένου να παρουσιαστεί. Είναι αποτέλεσμα μιας συζήτησης με τον συγγραφέα, η οποία ξεκίνησε στις αρχές του καλοκαιριού του 2022, όταν εξέφρασα την επιθυμία μου -για τη σεζόν που ξεκινούσε- να παίξω έναν μονόλογο και το πρόσωπο του Γιαννούλη Χαλεπά ήταν το πρώτο που αναφέρθηκε και για κάποιο μαγικό λόγο έγινε ένα κλικ, τόσο σε μένα όσο και στον Άγγελο Ανδρεόπουλο, και δεν χρειάστηκε να αναφερθούν άλλα ονόματα. Από κει και πέρα, όταν έλαβα το κείμενο στα χέρια μου, αυτό που με γοήτευσε και με έκανε να το ερωτευτώ ήταν καταρχάς οι λεπτομέρειες της ζωής του ανθρώπου αυτού, τις οποίες ως επί το πλείστον δεν γνωρίζουμε και δεύτερον η υπέροχη ροή λόγου. Είναι ένα κείμενο υψηλών προδιαγραφών, από τα ωραιότερα που έχει γράψει ο Άγγελος και από τα ωραιότερα που έχω διαβάσει εγώ, οπότε ήταν αναπόφευκτο το να το αγαπήσω.
Μιλήστε μας για τον ρόλο σας. Tι σας συγκινεί περισσότερο στην προσωπικότητα του Γιαννούλη Χαλεπά;
Ο Γιαννούλης Χαλεπάς, όπως προείπα, είναι ένας καλλιτέχνης, του οποίου την ύπαρξη γνωρίζουμε όλοι, αλλά ελάχιστοι ξέρουμε τη ζωή του. Πρόκειται για μία μυθιστορηματική, όπως την έχουν χαρακτηρίσει κάποιοι θεατές, ζωή και δικαιολογώ αυτό το επίθετο, αν σκεφτώ όσα πέρασε αυτός ο άνθρωπος. Πραγματικά πρόκειται για έναν βίο, ο οποίος θα μπορούσε να αποτελεί χαρακτήρα ενός έργου που θα χαρακτηρίζαμε απόλυτο δράμα, φτάνοντας σε επίπεδα τραγωδίας τολμώ να πω, αλλά πάντα, ευτυχώς, στις τραγωδίες έρχεται η κάθαρση… Έτσι ακριβώς συνέβη και στη ζωή του Γιαννούλη Χαλεπά. Το γεγονός ότι αυτός ο άνθρωπος ταλαιπωρήθηκε απίστευτα στη ζωή του από τη μητέρα του, από τον περίγυρο, από τις κοινωνικές συνθήκες, από τις νόρμες της εποχής, από τους ανθρώπους οι οποίοι δεν μπορούσαν να καταλάβουν ποιος είναι και τι είχε να προσφέρει και το γεγονός ότι μετά από όλη αυτή την ταλαιπωρία κατόρθωσε, όχι μόνο να σταθεί στα πόδια του αλλά και να περάσει τα τελευταία χρόνια της ζωής του μέσα στην αίγλη που του άξιζε, θεωρώ ότι με οδήγησαν στο να πω ότι πρέπει οπωσδήποτε η ζωή αυτού του ανθρώπου να παρουσιαστεί στη σκηνή, ώστε να τη μάθουν όσο περισσότεροι άνθρωποι γίνεται.
Ενσαρκώνετε τον Γιαννούλη Χαλεπά την περίοδο που είναι εσώκλειστος στο ψυχιατρείο της Κέρκυρας. Με βάση αυτή τη συνθήκη τι δυσκολίες αντιμετωπίσατε;
Όπως πολύ σωστά λέτε, το έργο ξεκινάει με τον Γιαννούλη Χαλεπά να βρίσκεται σε προχωρημένη στιγμή του εγκλεισμού του στο ψυχιατρείο της Κέρκυρας. Δεν πρέπει βέβαια να παραλείψουμε και να ξεχνάμε το γεγονός ότι το ψυχιατρείο της Κέρκυρας αποτελεί μόνο το εφαλτήριο για να δούμε όλη τη ζωή του Γιαννούλη Χαλεπά. Πάντα υπάρχει μία βάση και ένας κομβικός άξονας, γύρω από τον οποίο κινούνται τα πάντα. Επιλέξαμε λοιπόν το ψυχιατρείο και τον 14ετή εγκλεισμό του εκεί μέσα ως αυτή την αφορμή, αλλά αν παρατηρήσει κάποιος το έργο θα δει ότι οι στιγμές του ψυχιατρείου είναι ελάχιστες. Από τα 80 λεπτά της παράστασης το ψυχιατρείο κρατάει 10 με 15 περίπου λεπτά. Όλη την υπόλοιπη ώρα βρισκόμαστε και ταξιδεύουμε στην Τήνο, στο Μόναχο, στην Αθήνα του 1870, στην εποχή της Σοφίας Αφεντάκη, στην αγαπημένη του Μαριγώ, σε όλους τους σημαντικούς σταθμούς της ζωής του. Πάντα βέβαια έχοντας ως υπόβαθρο το γεγονός ότι βρισκόμαστε έγκλειστοι μέσα σε ένα δωμάτιο. Αλλά αυτό αποτελεί απλά πλέον το χαλί της αφήγησής μας. Ως εκ τούτου έχω να σας πω ότι πιο πολύ με απασχόλησαν οι εναλλαγές των εποχών, των συναισθημάτων και των ηλικιών παρά το χαλί της ψυχασθένειας που χρησιμοποιείται στο κείμενο και αυτό έγινε απόλυτα συνειδητά δεδομένου ότι εγώ πιστεύω ότι ο Γιαννούλης Χαλεπάς δεν ήταν σαλεμένος όπως πίστευαν… Οπότε το ψυχιατρείο ήταν μία απαραίτητη απλά συνθήκη για να αφηγηθούμε και αυτά τα δύσκολα χρόνια της ζωής του.
Πείτε μας λίγα λόγια για τη συνεργασία σας με Αλέξανδρο Λιακόπουλο
Κρατάει χρόνια αυτή η κολώνια όπως λέει και το τραγούδι. Με τον Αλέξανδρο γνωριστήκαμε σχετικά πολύ νωρίς, από τα πρώτα βήματά μου στον χώρο του θεάτρου και για έναν παράξενο λόγο καταφέραμε αμέσως να συνεννοηθούμε καλλιτεχνικά, κάτι το οποίο δεν είναι απαραίτητο να συμβαίνει με όλους τους ανθρώπους που συνεργάζεσαι. Αυτό το γεγονός αποτελεί έναν από τους βασικότερους λόγους που τα περισσότερα έργα στα οποία εγώ έχω παίξει, είναι σε σκηνοθεσία του Αλέξανδρου και ότι ο Αλέξανδρος στις περισσότερες παραστάσεις που κάνει, επιλέγει να είμαι μέρος της διανομής, αν υπάρχει ρόλος για μένα. Θεωρώ ότι το να συνεννοείσαι με κάποιον άνθρωπο, το μόνο που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα είναι καλύτερη επικοινωνία και γρηγορότερη επίτευξη του στόχου μας, του καλλιτεχνικού εν προκειμένω στόχου μας, που είναι πάρα πολύ σημαντικό και φυσικά αναπόφευκτο, όταν γνωρίζεις κάποιον τόσα πολλά χρόνια. Σαφέστατα, όπως όλες οι συνεργασίες που έχουν περάσει διά πυρός και σιδήρου, αναπόφευκτα έχει συμβεί το ίδιο και με αυτήν. Το γεγονός όμως ότι, αρκετά χρόνια μετά την πρώτη μας συνεργασία, συνεχίζουμε να επιθυμούμε να δουλεύει ο ένας με τον άλλον, μάλλον δείχνει ότι μιλάμε την ίδια γλώσσα καλλιτεχνικά, κάτι το οποίο αν βρεις το κρατάς γιατί είναι πολύ σπάνιο.
Πού οφείλεται η επιτυχία της παράστασης; Ποια είναι τα στοιχεία του έργου που έγιναν αιτία να ακολουθήσει ο κόσμος και να αγαπήσει τον «Κοιμώμενο Χαλεπά»;
Να σας ενημερώσω ξεκινώντας, παρότι θα ήθελα πάρα πολύ να πω το αντίθετο, ότι η παράσταση ναι μεν καλλιτεχνικά είχε αποδοχή από την πρώτη της ημέρα αλλά εισπρακτικά και οικονομικά φυσικά δεν συνέβαινε το ίδιο. Όταν, αρχές Οκτωβρίου, ξεκινήσαμε να παρουσιάζουμε το έργο στο secret room του θεάτρου Αλκμήνη, η προσέλευση του κόσμου ήταν ελάχιστη… σιγά-σιγά έγινε μικρή… μετά μεγαλύτερη… μετά μεγάλη… και φτάσαμε, πλέον, στο σημείο όπου το έργο και η αίθουσα γεμίζουν!
Αυτό, το οποίο είναι ίδιο από την πρώτη μας παράσταση μέχρι και τώρα και ελπίζω να συνεχιστεί για όσο καιρό παίζεται το έργο, είναι το πάθος με το οποίο προασπίζομαι τον ρόλο. Κάθε φορά που ξεκινάει η παράσταση, ασχέτως του πόσοι θεατές μπορεί να είναι από κάτω, κυριαρχεί η θέληση τόσο η δική μου όσο και των υπολοίπων συντελεστών να προσφέρουμε, σε όσους θεατές επέλεξαν να μας παρακολουθήσουν, το 100% αυτού που έχουμε δημιουργήσει. Για να μην παρεξηγηθώ δε, αυτό είναι κάτι το οποίο τόσο εγώ όσο και ο Αλέξανδρος Λιακόπουλος που σκηνοθέτησε αλλά και ο Άγγελος Ανδρεόπουλος που έγραψε το έργο, έχουμε κατά νου κάθε φορά που πραγματοποιείται παράσταση, αλλά αναπόφευκτα από ένα σημείο και πέρα η παράσταση, θεωρώ, περνάει στα χέρια του ηθοποιού (και κάθε έξυπνος σκηνοθέτης και συγγραφέας το γνωρίζει) οπότε αυτό το οποίο κάνουν οι υπόλοιποι είναι, ουσιαστικά, να εμψυχώνουν τον άνθρωπο ο οποίος ανεβαίνει στη σκηνή να παίξει και στον οποίο έχουν πλέον εμπιστοσύνη ότι θα κάνει αυτό το οποίο τον δίδαξαν.
Τα σχόλια των θεατών μετά την παράσταση είναι συγκινητικά. Η παράσταση καταφέρνει να τους δημιουργήσει έντονα συναισθήματα και να μην τους αφήσει λεπτό, όπως οι ίδιοι λένε, να βαρεθούν. Συγκεκριμένα υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι μου έχουν πει: «Πέρασαν 80 λεπτά και νομίζαμε ότι ήμασταν μέσα στην αίθουσα ένα τέταρτο». Όλο αυτό, λοιπόν, θεωρώ ότι αποτελεί τη συνταγή που έχει καταφέρει να φέρνει τον κόσμο στο θέατρο και ελπίζω να συνεχίσει να τον φέρνει, γιατί η ζωή του Γιαννούλη Χαλεπά, όπως την αφηγούμαστε στη συγκεκριμένη παράσταση, είναι κάτι που θέλω να κοινωνηθεί σε πολλούς θεατές.
Υπάρχει κάποια φράση του έργου ή του ρόλου σας που σας συγκινεί ιδιαίτερα;
Λίγο πριν το φινάλε του έργου, όταν επιστρέφουμε στο ψυχιατρείο για τελευταία φορά για κλείσιμο, υπάρχει μία φράση που πάντα με κάνει να σπαράζω. Πολύ απλή, πολύ λιτή: «Έξω όλοι με έχουν ξεχάσει…». Είναι μία φράση, που, όποτε τη λέω, νιώθω να ματώνει το μέσα μου, καθώς μου φαίνεται αδιανόητο ότι αυτόν τον άνθρωπο, αυτόν τον σημαντικό καλλιτέχνη που είχε προσφέρει τόσα πολλά στην ανθρωπότητα, πριν κλειστεί στο ψυχιατρείο, έφτασε κάποια στιγμή που τον θεωρούσαν πεθαμένο, που δεν ήξεραν αν ζει, αν υπάρχει, πού ζει, πώς υπάρχει… Μου φαίνεται τρομακτική αυτή η φράση και παράλληλα τόσο οξύμωρη με αυτό που ξέρω πλέον, ό,τι δηλαδή ακολούθησε μετά από μερικά χρόνια στη ζωή του Γιαννούλη Χαλεπά: η Ανάσταση! Η Λάμψη!
Πόσο ψυχοφθόρο ή απελευθερωτικό είναι για εσάς να βρίσκεστε 80′ μόνος στη σκηνή;
Δεδομένου ότι είναι ο τρίτος μονόλογος που παίζω, έχω να σας πω ότι υπάρχουν στιγμές που λατρεύω τη μοναξιά της σκηνής και άλλες στιγμές που με κουράζει το ότι δεν έχω να επικοινωνήσω με κάποιον, τόσο στα καμαρίνια όσο και εν ώρα παράστασης. Είναι υπέροχο από τη μία να έχεις την αποκλειστική ευθύνη, Άρα να παίρνεις και τα εύσημα σε περίπτωση επιτυχίας ή να είσαι ο μόνος που πρέπει να κατηγορήσεις σε περίπτωση αποτυχίας, αλλά είναι παράλληλα και μερικές φορές τόσο κουραστικά μοναχικό, είτε γιατί θέλεις να μοιραστείς την επιτυχία με κάποιον άλλον ή και γιατί θέλεις να μοιραστείς την ευθύνη, είτε γιατί απλά θέλεις να μην είσαι μόνος σου. Άλλωστε η μοναξιά τόσο στο θέατρο όσο και στη ζωή είναι κάτι που πολλές φορές επιδιώκουμε αλλά και πολλές φορές μάς τρομάζει… Οξύμωρο μα αληθινό!
Σε μια εποχή κατά την οποία οι μαύρες σκέψεις πληθαίνουν εσείς επηρεάζεστε αρνητικά ή προσεγγίζετε τη ζωή με αισιοδοξία;
Μετά από μία τεράστια βουτιά που έκανα κατά την περίοδο της διετούς καραντίνας που ζήσαμε και η οποία στάθηκε αφορμή να περάσουν πολλές μαύρες, όπως πολύ σωστά λέτε, σκέψεις από το μυαλό μου, ένα ωραίο πρωί ξύπνησα και αποφάσισα να ψάχνω πλέον στα πάντα το καλό και το θετικό. Από ένα σημείο και πέρα νομίζω είναι μονόδρομος, αν θέλουμε να επιβιώσουμε και να βιώνουμε την καθημερινότητά μας με χαρά, να ψάχνουμε το θετικό ακόμα και εκεί που, σε πρώτο πλάνο, δεν φαίνεται. Αυτό είναι κάτι που εφαρμόζω πλέον, παρά το ότι μερικές φορές δεν είναι ιδιαίτερα εύκολο, αλλά ως επί το πλείστον το καταφέρνω. Και προσπαθώ κάθε πρωί που ξυπνάω να κοιτάω το όμορφο, το θετικό το οποίο ξημέρωσε και να έχω ευγνωμοσύνη για αυτό. Πάρα πολύ βασική παράμετρος της ζωής μας είναι πλέον η ευγνωμοσύνη για απλά πράγματα, τα οποία στερηθήκαμε όλοι και που δεν βρίσκω κανέναν λόγο και καμιά δικαιολογία να μην λέμε «ευχαριστώ» που τα έχουμε ξανά.
Πώς θα περιγράφατε τον εαυτό σας με λίγες λέξεις;
Να μία ερώτηση στην οποία ποτέ δεν βρίσκω την απάντηση, ειδικά όταν μου ζητάτε να το κάνω με λίγες λέξεις καθώς είμαι πολυλογάς. Αυτή είναι και η πρώτη λέξη που θα σας πω και μάλλον η τελευταία. Προτιμώ τα όποια χαρακτηριστικά έχω, να τα εντοπίζουν και να τα επισημαίνουν οι άνθρωποι με τους οποίους συνδιαλέγομαι ή συνυπάρχω, ούτως ώστε να δω και εγώ, μέσα από τα δικά τους μάτια, αν αυτά που πιστεύω για τον εαυτό μου ισχύουν ή είναι απλά χίμαιρες του δικού μου μυαλού.
Υπάρχει κάποιος ρόλος που επιθυμείτε να ερμηνεύσετε και κάποιο έργο να σκηνοθετήσετε;
Δεκάδες ρόλοι υπήρχαν, δεκάδες ρόλοι υπάρχουν και δεκάδες ρόλοι θα υπάρξουν αύριο που θα διαβάσω μερικά ακόμα θεατρικά κείμενα, τους οποίους θα ήθελα να ερμηνεύσω. Στα πλαίσια όμως της ευγνωμοσύνης του παρόντος, που ανέφερα προηγουμένως, επιλέγω πια να μην σκέφτομαι το μεθαύριο αλλά να είμαι στο τώρα, να το απολαμβάνω, να περνάω όμορφα με αυτό και να σκέφτομαι ίσως… το αύριο… όχι παραπέρα, ξέροντας πως αν το κάνω αυτό, οι ρόλοι που θα έρθουν θα είναι οι καλύτεροι δυνατοί και αυτοί που χρειάζομαι τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή για να πάω παραπέρα.
Τι ονειρεύεστε για την καλλιτεχνική σας διαδρομή;
Αν πάω κάποια χρόνια πίσω, όταν πέρασα την πόρτα της δραματικής σχολής κρατώντας στα χέρια μου πλέον το πτυχίο μου, θα σας έλεγα ότι θα περίμενα όλα αυτά που περιμένουν όλοι οι απόφοιτοι δραματικών σχολών: φώτα, κάμερες, εξώφυλλα… Αυτή τη στιγμή αυτό που θέλω σίγουρα να σας πω και αυτό που νιώθω είναι ότι, αν υποθέσουμε ότι διανύω μία διαδρομή η οποία πέραν της σημαντικότητας που έχει για μένα, έχει σημαντικότητα και για το καλλιτεχνικό γίγνεσθαι γενικότερα, θα ήθελα το όνομά μου στο τέλος αυτής της διαδρομής να είναι συνυφασμένο με όμορφες δουλειές, όμορφους ρόλους και, βασικότατο, με όμορφους συνεργάτες. Ξέρετε δεν είναι ανάγκη να δούμε κάτι απόλυτα μακροπρόθεσμα… και το βραχυπρόθεσμο έχει πολλές φορές τη γοητεία του. Η καλλιτεχνική μας διαδρομή μπορεί να οριστεί σε σχέση με το τώρα, οπότε όπως τώρα επιθυμώ να περνάω όμορφα, νομίζω ότι το ίδιο θα σας πω και σε 20 χρόνια, σε 30, αν συνεχίζω να υπάρχω στον χώρο του θεάτρου. Όμορφες συνεργασίες λοιπόν χωρίς κιτρινισμό και ίντριγκες, κάτι το οποίο τείνει να γίνει μάστιγα στην εποχή μας δυστυχώς.
Ετοιμάζετε κάτι άλλο;
Προς το παρόν, όντας απόλυτα εστιασμένος στον «Κοιμώμενο Χαλεπά», ετοιμάζουμε τις τελευταίες παραστάσεις της χειμερινής μας «μίνι» περιοδείας. Έχουμε ακόμα δύο σταθμούς μέχρι το Πάσχα, την Πάτρα, στην οποία πηγαίνουμε για τρίτη φορά και την λατρεμένη μου Θεσσαλονίκη. Παράλληλα βέβαια συνεχίζουμε κάθε Κυριακή και στο θέατρο Αλκμήνη έως και τον Μάιο. Και μετά αρχίζει μία περίοδος που, για μένα, νομίζω θα είναι ιδιαίτερα ευτυχής καθώς η Κατερίνα Χάσκα, μία πολυπράγμων θεατρική παραγωγός η οποία αγάπησε τον Χαλεπά από την πρώτη μέρα που τον είδε στη σκηνή του θεάτρου Αλκμήνη, πρότεινε να αναλάβει την περιοδεία του έργου σε αρκετές πόλεις της Ελλάδος το καλοκαίρι.. Ανυπομονώ πραγματικά…
Δείτε επίσης: Παράταση παραστάσεων για τον «Κοιμώμενο Χαλεπά» στο θέατρο Αλκμήνη
