Στην καρδιά της Νέας Υόρκης, μία θεατρική ομάδα μυεί το αμερικανικό κοινό στο αρχαίο δράμα και στη σύγχρονη ελληνική δραματουργία τα τελευταία 8 χρόνια. Ο λόγος για την «Eclipses Group Theater New York» που αφήνει το δικό της δημιουργικό αποτύπωμα στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, στήνοντας γέφυρες διαπολιτισμικού διαλόγου μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ, μέσα από παραστάσεις και δράσεις που συστήνουν το ελληνικό θέατρο και τους Έλληνες συγγραφείς στο κοινό της Αμερικής.
Μέχρι σήμερα η ομάδα έχει συνεργαστεί με πολλούς σημαντικούς αμερικάνικους και ελληνικούς καλλιτεχνικούς οργανισμούς όπως το La MaMa, το La Guardia Performing Arts Center, το Abrons Arts Center, το National Hellenic Museum στο Σικάγο, το Alexander S. Onassis Program in Hellenic Studies in NYU, το In Sciena Italian festival και το Greek Cultural Center, ενώ έχει κερδίσει την υποστήριξη και την αιγίδα οργανισμών όπως του υπουργείου Πολιτισμού της Ελλάδας, του Προξενείου της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη, του Εθνικού Θεάτρου και άλλων.
Ο πυρήνας της ομάδας αποτελείται από Έλληνες καλλιτέχνες που αποφάσισαν να φύγουν από την Ελλάδα και να δραστηριοποιηθούν καλλιτεχνικά στην Αμερική.
Οι βασικοί συντελεστές της EGTNY, Ιωάννα Κατσαρού, Δημήτρη Μπονάρος, Κατερίνα Αλεξάκη και Αλεξάνδρα Σκένδρου μίλησαν στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων για την αποστολή της ομάδας στην Αμερική και την εξέλιξη της μέσα στα χρόνια.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα του Eclipses Group Theater και πώς εξελίχθηκε μέσα στα χρόνια;
Ιωάννα Κατσαρού: Το Eclipses Group Theater NY δημιουργήθηκε το 2011 ύστερα από πρωτοβουλία δική μου και του ηθοποιού Δημήτρη Μποζίνη προκειμένου να υλοποιήσουμε την παράσταση «π- Roject» βασισμένη στους «Πέρσες» του Αισχύλου στο φεστιβάλ St Ambroise του Μοντρεάλ και στο Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού στη Νέα Υόρκη. Η παράσταση πήγε πολύ καλά και μας έγινε πρόταση από τη σκηνοθέτη Zishan Ugurlu (μόνιμο μέλος του La MaMa theater) να συνεργαστούμε μαζί της και να ξαναπαρουσιάσουμε την παράσταση στο La MaMa Experimental Theatre Club. Η επιτυχία του εγχειρήματος μας έκανε να συνειδητοποιήσουμε πως δεν υπήρχε κάποια σημαντική ελληνική θεατρική ομάδα στη Νέα Υόρκη η οποία να δρα και να παρουσιάζει τη δουλειά της έξω από το αυστηρό πλαίσιο της ελληνικής ομογένειας. Έτσι λοιπόν το Eclipses Group Theater NY (EGTNY) απέκτησε νομικό πρόσωπο το 2013 και εξελίχθηκε σε μια εταιρεία θεάτρου που σκοπό έχει να λειτουργεί ως μια καλλιτεχνική πλατφόρμα συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Η.Π.Α.
Πόσες παραστάσεις έχετε ανεβάσει μέχρι τώρα και ποια ήταν η απήχησή τους στο αμερικάνικό κοινό;
Ιωάννα Κατσαρού: Έχουμε ανεβάσει γύρω στις 10 ολοκληρωμένες παραγωγές έργων. Επίσης έχουμε οργανώσει εκπαιδευτικά σεμινάρια και άλλες δράσεις. Δυο από τις πιο σημαντικές μας παραγωγές, ήταν συνεργασίες με το La MaMa Theater. Πρόκειται για τα έργα «π-Roject» το 2012 και «Αγαμέμνων» του Αισχύλου το 2016, το οποίο παρουσιάστηκε στην κεντρική σκηνή Ellen Stewart σε σκηνοθεσία της Zishan Ugurlu. Επίσης, η παράσταση «Hercules: In Search of a Hero» που ολοκληρώθηκε πρόσφατα, ήταν μια πολύ σημαντική στιγμή στην πορεία της ομάδας μας. Ήταν εμπνευσμένη από την «Άλκηστη» και τον «Ηρακλή Μαινόμενο» του Ευριπίδη, σε σύλληψη και σκηνοθεσία δική μου. Η συγκεκριμένη παράσταση βραβεύτηκε από το Queens Council on The Arts με διπλή χρηματική επιχορήγηση και παρουσιάστηκε στο La Guardia Performing Arts Center τον Νοέμβριο του 2018 και στο Abrons Arts Center στο Μανχάταν τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο του 2019. Μια ακόμη σημαντική πρωτοβουλία του οργανισμού μας ήταν και η δημιουργία του «Greek Play Project NY» το 2018.
Με ποια κριτήρια επιλέγετε τα έργα που ανεβάζετε ;
Δημήτρης Μπονάρος: Τα κριτήρια είναι πολλά, αλλά το κύριο είναι η καλλιτεχνική αξία του έργου και η ισχυρή επιθυμία μας ως ομάδα να ασχοληθούμε με το συγκεκριμένο. Η επιλογή γίνεται μέσα από συλλογικές διαδικασίες και ζυμώσεις ώστε το έργο που θα επιλεχθεί να εκφράζει καλλιτεχνικά και ιδεολογικά την ομάδα. Ανεβάζουμε κυρίως έργα αρχαίου δράματος αλλά και σύγχρονα ελληνικά θεατρικά έργα, καλύπτοντας έτσι σχεδόν όλη την γκάμα της ελληνικής δραματουργίας — κάτι που συνάδει και με την αποστολή της ομάδας μας να λειτουργεί ως καλλιτεχνική γέφυρα μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ. Έχουμε όμως ανεβάσει κατά καιρούς και έργα κάποιων σπουδαίων ξένων συγγραφέων, όπως ο Ντάριο Φο, ο Πιραντέλο και ο Τσέχωφ. Επιλέγουμε έργα που εξετάζουν διαχρονικά θέματα (εξουσία, πόλεμος, δικαιοσύνη, οι σχέσεις των φύλων, οικογένεια, αγάπη, κλπ.), αλλά και έργα που συνδιαλέγονται με κάποια φλέγοντα θέματα της πολιτικής και κοινωνικής επικαιρότητας.
Τον περασμένο Μάιο διοργανώσατε το Greek Project Play NY στους χώρους του New York University. Πώς προέκυψε η ιδέα και ποια ήταν η εμπειρία σας από τη διοργάνωση αυτή;
Κατερίνα Αλεξάκη: Η προώθηση της σύγχρονης ελληνικής δραματουργίας αποτελούσε πάντα προτεραιότητα για το EGTNY. Η συνάντηση με την υπεύθυνη δραματολογίου και διεθνών σχέσεων του Εθνικού Θεάτρου Ειρήνη Μουντράκη, που έχει ιδρύσει την πλατφόρμα του Greek Play Project στην Ελλάδα, στάθηκε η ευτυχής συγκυρία να ξεκινήσουμε πέρυσι την πρωτοβουλία του Greek Play Project New York με μεγάλη επιτυχία. Σε αυτήν μας την προσπάθεια είχαμε την οικονομική αρωγή του υπουργείου Πολιτισμού και την αιγίδα του προγράμματος Ελληνικών Σπουδών του Ιδρύματος Α. Ωνάση του πανεπιστημίου της Νέας Υορκης – το οποίο μας παραχώρησε τον χώρο – καθώς και την αιγίδα και συμπαράσταση και άλλων σημαντικών ελληνικών φορέων. Το κοινό ανταποκρίθηκε στο κάλεσμά μας και παρακολούθησε με ενδιαφέρον τα έργα των Δημήτρη Δημητριάδη («Εν Χορώ»), Άκη Δήμου(«Ανδρομάχη»), Γιάννη Μαυριτσάκη («Τυφλό σημείο») και Πένυς Φυλακτάκη («Φύκι στο Βυθό»), δημιουργώντας έναν πρώτο σταθμό στο μακρύ ταξίδι της θεατρικής γραφής από την Ελλάδα του σήμερα, που φιλοδοξούμε να καταστήσουμε θεσμό στη Νέα Υόρκη.
Θα το επαναλάβετε και εφέτος με άλλους Έλληνες συγγραφείς;
Αλεξάνδρα Σκένδρου: Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που το «Greek Play Project NY- Greek Theater travels to USA» συνεχίζει το ταξίδι του για δεύτερη χρονιά στη Νέα Υόρκη πάλι σε συνεργασία με την Ειρήνη Μουντράκη και με την αρωγή του Προγράμματος Ελληνικών Σπουδών του Ιδρύματος Α. Ωνάση του πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης και της διευθύντριας τού προγράμματος, Λιάνας Θεοδωράτου, που υποστήριξε την προσπάθειά μας αυτή από την πρώτη στιγμή. Το «Greek Play Project NY» θα πραγματοποιηθεί στο King Juan Carlos Cultural Center στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης στις 4 και 5 Μαΐου 2019. Θα φιλοξενήσουμε τέσσερις συγγραφείς: τον Θανάση Τριαρίδη με το «Lebensraum», την Άρτεμις Μουστακλίδου με την «Απειλή» και τους Μιχάλη Ρέππα – Θανάση Παπαθανασίου με «Τα μωρά τα φέρνει ο πελαργός». Τα έργα θα παρουσιαστούν σε αγγλική μετάφραση, ενώ η δρ Ειρήνη Μουντράκη θα δώσει διαλέξεις-παρουσιάσεις με θέμα «Greece, home of drama, in real time». Την προσπάθειά μας αυτή έχουν αγκαλιάσει επίσης ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη Κωνσταντίνος Κούτρας, το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελλάδος, καθώς και πολλοί ομογενειακοί φορείς.
Γεννηθήκατε και μεγαλώσατε στην Ελλάδα. Γιατί επιλέξατε να φύγετε και να δραστηριοποιηθείτε καλλιτεχνικά στην Αμερική;
Ιωάννα Κατσαρού: Εργάστηκα για περίπου 12 χρόνια στην Ελλάδα πριν φύγω για τη Νέα Υόρκη. Οι λόγοι που ήρθα εδώ ήταν προσωπικοί και καλλιτεχνικοί. Είχα νιώσει πως είχα ολοκληρώσει έναν κύκλο πλούσιας καλλιτεχνικής δημιουργίας με την τότε θεατρική μου ομάδα, το Θέατρο Τέχνης «Ακτίς Αελίου», και είχε γεννηθεί μέσα μου έντονα η ανάγκη μιας ριζικής ανανέωσης και αλλαγής. Είχα επισκεφτεί τη Νέα Υόρκη πρώτη φορά το 2008 και το 2009 ξαναήρθα έπειτα από πρόσκληση να σκηνοθετήσω στο Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού. Επέστρεψα το 2010 στην Ελλάδα της κρίσης, αλλά δεν ήταν αυτός ο κύριος λόγος που με έκανε να αποφασίσω να φύγω μόνιμα στη Νέα Υόρκη το 2011, παρά η πραγματική μου ανάγκη να ζήσω για ένα διάστημα μακριά από τη χώρα μου. Από πολύ νέα είχα καταλάβει πως δυσκολευόμουν να συμβιβαστώ με τον τρόπο που λειτουργεί η θεατρική πραγματικότητα στην Ελλάδα. Η εμπειρία τού να ζήσω σε μια πόλη όπου το γυναικείο κίνημα είναι ισχυρό και διεκδικητικό με έχει βοηθήσει να δω πολλά πράγματα από διαφορετική οπτική γωνία και να ξανανακαλύψω την ταυτότητά μου ως γυναίκας και δημιουργού.
Πώς είναι η καθημερινότητα σας εκεί και ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσατε τον πρώτο καιρό;
Ιωάννα Κατσαρού: Ήταν πολύ σημαντικό, ειδικά στην αρχή, που είχα βοήθεια από δικούς μου ανθρώπους και ένα μέρος να μείνω μέχρι να στηριχτώ στις δικές μου δυνάμεις. Πραγματικά δεν ξέρω αν θα τα κατάφερνα να μείνω αν δεν είχα τη στήριξή τους. Η Νέα Υόρκη είναι μια πολύ ακριβή πόλη με φοβερά γρήγορους ρυθμούς και απαιτεί να έχεις τρομερή ενέργεια και γρήγορα αντανακλαστικά για να μπορέσεις να προσαρμοστείς σε αυτούς. Από την άλλη μεριά όμως, σου δίνει την αίσθηση ή την «ψευδαίσθηση» πως όλα είναι εφικτά εδώ αρκεί να προσπαθήσεις αρκετά και να κυνηγήσεις τις ευκαιρίες.
Σας λείπει η Ελλάδα; Σκέφτεστε κάποια στιγμή να επιστρέψετε ή να έρθετε να παρουσιάσετε κάποιες από τις παραστάσεις σας;
Ιωάννα Κατσαρού: Τα τελευταία χρόνια «πάσχω» από το σύνδρομο της Περσεφόνης. Όταν είμαι στη Νέα Υόρκη υπάρχουν πολλές στιγμές που νοσταλγώ και ονειρεύομαι την Ελλάδα και όταν έρχομαι για διακοπές στην Ελλάδα το καλοκαίρι, το μυαλό μου βρίσκεται πίσω στη Νέα Υόρκη. Η αλήθεια είναι πως θα με ενδιέφερε να δουλέψω κάποια στιγμή ξανά στην Ελλάδα ή να παρουσιάσουμε κάποια δουλειά του EGTNY εδώ. Αυτό άλλωστε είναι μέσα στους επόμενους στόχους μας. Ιδανικά στο μέλλον θα ήθελα να μοιράζω το χρόνο μου και στις δυο χώρες.
Τι προσδοκάτε για το μέλλον του Eclipses Group Theater New York;
Ιωάννα Κατσαρού: Η ομάδα έχει πετύχει αρκετά πράγματα μέσα στα 8 χρόνια λειτουργίας της. Κύριος σκοπός μας είναι να επεκτείνουμε τις συνεργασίες μας με περισσότερους καλλιτεχνικούς οργανισμούς στην Ελλάδα και στην Αμερική και να ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο τον ρόλο μας ως πολιτιστική γέφυρα μεταξύ των δύο χωρών.
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ
