Ο Δημήτρης Τάρλοου επιστρέφει έπειτα από οκτώ χρόνια στην «Ευρυδίκη» της Σάρα Ρουλ, μία από τις σημαντικότερες παραστάσεις της τελευταίας δεκαετίας για το θέατρο Πορεία, με πολλά βραβεία και εξαιρετικές κριτικές, η οποία κάνει πρεμιέρα σε real time live stream μετάδοση την Κυριακή 22 Νοεμβρίου.
Πρόκειται για ένα σύγχρονο έργο που μιλάει με χιούμορ και ευαισθησία για την παντοτινή αγάπη και τα λεπτά όρια που χωρίζουν τη ζωή από τον θάνατο, σκηνοθετημένο ως underground μιούζικαλ, με την πρωτότυπη μουσική της Κατερίνας Πολέμη να ερμηνεύεται ζωντανά επί σκηνής από ένα εμπνευσμένο σύνολο ηθοποιών και μουσικών.
«Για μένα είναι μια επιστροφή στην αρχή των πραγμάτων και σε μία παράσταση που είναι καθαρό θέατρο» δηλώνει στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου Πορεία Δημήτρης Τάρλοου . Ο ίδιος δεν θεωρεί ότι η πανδημία θα βάλει «φρένο» στον πολιτισμό. «Πρέπει να παλέψουμε και να αντιμετωπίσουμε αυτήν τη συνθήκη με σύμπνοια και ενότητα… Είναι πάρα πολύ οδυνηρό το να μην μπορούμε να έχουμε επαφή με τον κόσμο.. Εγώ δεν θα μπορούσα ν’ αντέξω ψυχικά να ξέρω ότι κάποιος μπορεί ν’ αρρωστήσει στο θέατρο μου».
Η «Ευρυδίκη» πρωτοπαρουσιάστηκε στο θέατρο Πορεία το 2012 για δύο σεζόν, με πρωταγωνιστές τους Κόρα Καρβούνη και Ορέστη Μαλκότση, ενώ ετοιμαζόταν να ξανασυστηθεί στο κοινό εφέτος με προγραμματισμένη πρεμιέρα στις 11 Νοεμβρίου, η οποία λόγω των νέων μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας και το κλείσιμο των θεάτρων, θα γίνει εντέλει διαδικτυακά. Μάλιστα, εκτός από την «Ευρυδίκη» για όλο τον Νοέμβριο, το θέατρο Πορεία φιλοξενεί ένα ενδιαφέρον πρόγραμμα ζωντανών κινηματογραφούμενων παραστάσεων, με την ελπίδα ότι στη συνέχεια θα επιστρέψει στη διά ζώσης επαφή με τους θεατές.
Ποια ήταν η ανάγκη που σας έκανε να επιστρέψετε στην «Ευρυδίκη»;
Προσωπικά θεωρώ ότι στόχος ενός θεάτρου ρεπερτορίου, πέρα από το να εναλλάσσει παραστάσεις σε κάθε περίοδο που και αυτό είναι σημαντικό, είναι και το να επιστρέφει σε επιτυχημένες και καλές σκηνοθεσίες. Όταν αποφασίστηκε να επαναλάβουμε την Ευρυδίκη δεν γνωρίζαμε τίποτα περί πανδημίας. Ωστόσο είχα την αίσθηση ότι αυτή η παράσταση μπορεί να αφορά ξανά και ήθελα να δώσουμε την ευκαιρία σε νέες γενιές θεατών να επικοινωνήσουν με τις καλές παραστάσεις του Πορεία. Το μεταμοντέρνο αυτό έργο της Ρουλ νομίζω πως θίγει με πολύ ενδιαφέροντα τρόπο θέματα όπως είναι η σχέση των ζωντανών με τους νεκρούς, η απώλεια, το πένθος, η σχέσης μας με την τέχνη, το πώς συνδιαλέγεται η τέχνη με τη ζωή, η σχέση γονέων και τέκνων..
Είναι ένα ιδιότυπο μιούζικαλ, στο οποίο η μουσική της Κατερίνας Πολέμη παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο. Είναι σημαντικό το να μπορείς να ξαναδουλεύεις παραστάσεις και η συγκεκριμένη δουλεύεται με το ίδιο καστ με δύο αλλαγές, οι οποίες όμως είναι ουσιώδεις. Στη θέση του Κώστα Γάκη τον Άρχοντα του Κάτω Κόσμου ερμηνεύει ο Ορέστης Χαλκιάς και στον ρόλο των Πετρών (που έπαιζαν οι Σωκράτης Πατσίκας, Ελένη Μπούκλη και Νάνσυ Σιδέρη) τώρα είναι η Αρετή Τίλη. Δουλέψαμε από την αρχή και κάναμε δύο μήνες πρόβα. Φυσικά το ότι ματαιώθηκε η πρεμιέρα μία εβδομάδα πριν, είναι κάτι εξαιρετικά δυσάρεστο και οδυνηρό οικονομικά γιατί έχουν γίνει πάρα πολλά έξοδα για να μπορεί να ξανανέβει αυτή η παράσταση. Δεν ήταν έτοιμη στο κουτί και ξαναβγήκε. Είμαστε βέβαιοι όμως ότι το κοινό, το οποίο το είχε δείξει και στο live streaming του «Γιούγκερμαν» και τώρα στην παράσταση του Αργύρη Πανταζάρα («This is not Romeo & Juliet») είναι πολύ κοντά μας και μας στηρίζει με όλη του την καρδιά.
Θεωρείτε ότι η συγκεκριμένη παράσταση αποτελεί και ένα σημείο αναφοράς για τον τρόπο δράσης και λειτουργίας του Θεάτρου Πορεία;
Πιστεύω ότι ήταν μία κομβική παράσταση σε σχέση με εμένα προσωπικά γιατί ήταν η πρώτη μου ουσιαστικά σκηνοθεσία ενός έργου συνόλου με ζωντανή μουσική. Νομίζω ότι είναι η παράσταση που μ’ έκανε να πιστέψω ότι ανήκω στη σκηνοθεσία μ’ έναν τρόπο και επανέρχομαι σε αυτή με ιδιαίτερη συγκίνηση γιατί είναι ουσιαστικά το δικό μου σκηνοθετικό ξεκίνημα. Φυσικά είχε προϋπάρξει η «Ολεάννα» του Μάμετ αλλά αυτό ήταν σαν ένα πρωτόλειο δικό μου και η «Λήθη» του Δημήτρη Δημητριάδη που είναι ένας μονόλογος εξαιρετικός μεν, αλλά μονόλογος. Νομίζω για μένα αυτή τη σημασία έχει, είναι δηλαδή μια επιστροφή στην αρχή των πραγμάτων και σε μία παράσταση που είναι πάρα πολύ κοντά σε αυτό που εγώ θεωρώ καθαρό θέατρο.
Δεν αισθάνομαι ότι έχω αφήσει ανοιχτούς λογαριασμούς με το έργο. Χαίρομαι όμως να ξαναδουλεύω από την αρχή έργα τα οποία κάτι μου προκάλεσαν και που νιώθω ότι με το πέρασμα του χρόνου κάτι έχει αλλάξει μέσα μου. Είναι ωραίο να δίνεις στον εαυτό σου αλλά και στο κοινό μία δεύτερη ευκαιρία αλλά και μία δεύτερη οπτική.
Έχει μετακινηθεί η δικής σας ανάγνωση του έργου σε σχέση με την εποχή; Με ποια κριτήρια το επιλέξατε το 2012 και με ποια τώρα;
Το επέλεξα ως ένα πολύ ενδιαφέρον έργο για τα θέματα τα οποία θίγει. Το ότι τώρα ακούγονται διαφορετικά φράσεις όπως «απαγορεύονται τα φιλιά», «απαγορεύονται οι αγκαλιές», «απαγορεύονται τα τραγούδια» είναι ένα ζήτημα επικαιρικό. Ασφαλώς μ’ ενδιαφέρει το πώς θ’ ακουστούν αλλά ποτέ δεν σκηνοθετώ σε σχέση με την επικαιρότητα. Και νομίζω ότι η σκηνοθεσία έτσι όπως ήταν, έχει την αξία της, είναι ολοκληρωμένη. Φυσικά οι νέοι ηθοποιοί φέρνουν νέα στοιχεία και αυτό είναι επιθυμητό, αλλά αυτό δεν αλλάζει συνολικά την παράσταση. Είναι η παράσταση του 2012 με μία δουλειά σε βάθος. Δηλαδή αυτό που παρατηρώ περισσότερο είναι το προχώρημα των ηθοποιών μέσα σε μία δεκαετία, το πόσο το ζευγάρι του Λαέρτη Μαλκότση και της Κόρας Καρβούνη έχει βαθύνει τη μεταξύ τους σχέση. Αυτό είναι για μένα πολύ σοβαρό θέμα και πολύ συγκινητικό.
Γιατί το θέατρο έχει ένα νόημα όταν μπορείς να σκάψεις, να βρεις πράγματα ξανά από την αρχή και όταν παρατηρείς τη διαδρομή ανθρώπων. Δεν είναι απλώς η συγκέντρωση κάποιων καλλιτεχνών για να κάνουν κάτι και μετά να σκορπίσουν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Συμβαίνει και αυτό, αλλά είναι πολύ σημαντικό όταν μπορούν να ξαναβρεθούν. Και στην περίπτωση αυτή νομίζω ότι υπάρχει ένα προχώρημα υποκριτικό, ο Μαλκότσης καταθέτει μία εξαιρετική ερμηνεία κατά τη γνώμη μου αυτή τη φορά όπως και η Κόρα και ο Γιάννης Νταλιάνης, άρα λοιπόν μ’ ενδιέφερε περισσότερο να δουλέψω σε βάθος μαζί τους.
Είστε ένας δημιουργός γαλουχημένος στο θέατρο, πώς είναι τώρα που εξαιτίας της πανδημίας πρέπει να επανεφεύρετε έναν νέο τρόπο επικοινωνίας με το κοινό σας;
Όσο παραδοσιακός είμαι όσον αφορά την εμμονή μου στην ουσία του θεάτρου, άλλο τόσο ανοιχτός είμαι σε νέους τρόπους δημιουργίας και επικοινωνίας. Είμαι δηλαδή αρκετά ευέλικτος και προσαρμοστικός σε αυτό που μας συμβαίνει, γιατί θεωρώ ότι το να ορθώνεις τείχος απέναντι σε μία πανδημία, λέγοντας ότι εγώ δεν κάνω τίποτα μέχρι να περάσει, νομίζω ότι δεν βοηθάει ούτε τον κόσμο, ούτε την ίδια την τέχνη του θεάτρου, που πρέπει να μείνει ζωντανή. Είμαι αρκετά φιλοπερίεργος. Μ’ ενδιαφέρει το πώς μπορεί να κινηματογραφηθεί μία παράσταση και αν αυτό μπορεί να έχει ενδιαφέρον και για το ίδιο το κοινό. Γιατί θα μπορούσαμε να το κάνουμε και να μην ενδιαφέρει κανέναν, πόσο μάλλον αφού δεν είναι δωρεάν πλέον. Είναι με ένα εισιτήριο, μικρό μεν, συμβολικό ίσως, αλλά με εισιτήριο. Μ’ ενδιαφέρει λοιπόν να δω πώς μπορεί να λειτουργήσει το κινηματογραφούμενο θέατρο και τι αποτύπωμα μπορεί ν’ αφήσει.
Επιδείξατε εξαιρετικά αντανακλαστικά από το πρώτο lockdown προσφέροντας στο κοινό τη δυνατότητα να δει παραστάσεις διαδικτυακά, αλλά ήσασταν και από τους πρώτους τον Σεπτέμβριο που ανακοίνωσε ρεπερτόριο και εγκαινιάσατε τις real time live stream μεταδόσεις. Θεωρείτε ότι η πανδημία θα βάλει «φρένο» στον πολιτισμό ή ότι τελικά η τέχνη θα βρει τρόπο να επιβιώσει;
Πιστεύω ότι μέσα από τις δυσκολίες το θέατρο και γενικά οι τέχνες, βγαίνουν πάντα πιο δυνατές. Οι απαγορεύσεις και η έλλειψη θεαμάτων θα δημιουργήσει πολλαπλάσια επιθυμία στον κόσμο όταν αυτό το πράγμα λήξει. Και ελπίζω να λήξει σύντομα. Δεν πιστεύω λοιπόν ότι η πανδημία θα βάλει «φρένο», ούτε έχω καμία αίσθηση ότι όλο αυτό γίνεται για να βάλει φρένο. Νομίζω ότι είναι μια πάρα πολύ δυσάρεστη κατάσταση. Η γενιά μας δεν έχει ξαναζήσει κάτι παρόμοιο, αλλά προηγούμενες γενιές που έχουν ζήσει πολύ φρικτές πανδημίες σίγουρα θα είχαν να μας πουν πολλά σε σχέση με αυτό. Φανταστείτε τις επιδημίες πανούκλας στο Μεσαίωνα, τι αποτύπωμα άφησαν… και τότε υπήρχαν τέχνες, και τότε υπήρχε μουσική, συναυλίες και θέατρο δρόμου… υπήρχε «μαύρος θάνατος». Νομίζω ότι είμαστε ελαφρώς αμάθητοι και καλομαθημένοι σε σχέση με τις δυσκολίες της ζωής.
Πρέπει να μάθουμε να είμαστε πιο ανθεκτικοί και έτοιμοι να παλέψουμε και να αντιμετωπίσουμε αυτή τη συνθήκη με σύμπνοια και ενότητα. Καταλαβαίνω τον εκνευρισμό πολλών ανθρώπων, τη δυσφορία τους, ακόμα και την απελπισία τους, αλλά αυτό που δεν καταλαβαίνω είναι γιατί θα πρέπει να στραφούμε ο ένας εναντίον του άλλου και να μην προσπαθήσουμε να δώσουμε ένα χέρι βοήθειας όπως μπορεί ο καθένας, ώστε να περάσουμε απέναντι πιο στεγνοί, πιο αλώβητοι.
Και εμείς στο Πορεία αυτό προσπαθούμε να κάνουμε.
Δεν θα εναντιωθούμε στο νόμο, θα φροντίσουμε τους θεατές και τους ηθοποιούς μας όσο περισσότερο μπορούμε, ώστε να είναι υγιείς. Γιατί εγώ δεν θα μπορούσα ν’ αντέξω ψυχικά να ξέρω ότι κάποιος μπορεί ν’ αρρωστήσει στο θέατρο μου. Είναι πάρα πολύ βαρύ. Ανοίγοντας το θέατρο ακόμα και με 70 άτομα, κάποιοι λένε ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση να κολλήσει κανείς γιατί είναι πάρα πολύ λίγοι… δεν είναι καθόλου έτσι. Στο εξωτερικό ολόκληρες ορχήστρες και λυρικοί τραγουδιστές κόλλησαν ο ένας τον άλλον και το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και σε μια παράσταση. Εμείς τηρούμε αυστηρά όλα τα μέτρα και κάναμε με δικά μας έξοδα covid τεστ στους ηθοποιούς πριν κάνουν πρόβα για τις διαδικτυακές παραστάσεις. Αυτό όμως δεν σε καλύπτει πλήρως, γιατί όπως ξέρετε μπορεί τη μία στιγμή να είσαι αρνητικός και την επόμενη να είσαι θετικός. Άρα είναι και μία πράξη γενναιότητας ν’ ανοίγεις το θέατρο σου υπό τέτοιες συνθήκες.
Είναι πάρα πολύ οδυνηρό το να μην μπορούμε να έχουμε επαφή με τον κόσμο, αλλά έχουμε ελπίδα και πίστη ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα. Και ότι θα επιστρέψει ο κόσμος στα θέατρα. Ήδη το έχει δείξει ότι δεν φοβάται. Πρέπει να κάνουμε υπομονή και να προσπαθήσουμε όπως μπορεί ο καθένας από τη θέση του μαζί με το κράτος να στηρίξουμε έμπρακτα τους καλλιτέχνες που περνάνε δύσκολα γιατί είναι ζήτημα επιβίωσης.
Πηγή: ΑΠΕ- ΜΠΕ
