Συνέντευξη στη Σπυριδωνία Κρανιώτη
«Δεν είμαι του τύπου ότι όλοι μαζί σκηνοθετούμε, είτε όλοι μαζί αποφασίζουμε. Την ευθύνη την έχει μόνο ένας και αυτός οφείλει να είναι ο δημιουργός μιας παράστασης, ο οποίος οδηγεί τους υπόλοιπους στο επιθυμητό –πάντα για αυτόν – αποτέλεσμα. Στον χώρο του θεάτρου υπάρχει ιεραρχία. Πιστεύω σε αυτήν. Γιατί όλοι είμαστε ισότιμοι, δεν είμαστε ισοδύναμοι» αναφέρει μεταξύ άλλων στο zougla.gr, η Αθηνά Παππά με αφορμή την επιτυχημένη παράσταση της «Τι Με Κοιτάς Έτσι;», η οποία συνεχίζει για 2η χρονιά στο θέατρο Αλκμήνη από τις 16 Οκτωβρίου 2019.
Η πολυτάλαντη καλλιτέχνις αυτήν τη φορά αναμετρήθηκε με μια ηρωίδα που ήταν υπαρκτό πρόσωπο και έζησε τη ζωή της με πάθος, με συναισθηματικές εξάρσεις, ρίσκαρε λόγω συναισθηματικής ανισορροπίας να χάσει τα κεκτημένα και εν τέλει έχασε τα πάντα και κυρίως τον εαυτό της που την οδήγησε στο αδιέξοδο, και στην ασθένεια.
H Αθηνά Παππά εξηγεί τους λόγους επιτυχίας της παράστασης και αποκαλύπτει τα μελλοντικά της σχέδια καθώς και τι ονειρεύεται για την καλλιτεχνική της διαδρομή.
Πού οφείλεται η επιτυχία της παράστασης; Ποια είναι τα στοιχεία του έργου που έγιναν αιτία να ακολουθήσει ο κόσμος και να αγαπήσει το «Τι με κοιτάς έτσι;»
Πιστεύω ότι κάθε παράσταση οφείλει την επιτυχία της στο έργο και στην καλή συνεργασία και απόδοση. Η συγκεκριμένη παράσταση οφείλει την επιτυχία της στα προαναφερθέντα επιπλέον όμως στον σεβασμό μεταξύ μας (σκηνοθέτη -ηθοποιού) και την ανάγκη μας να επικοινωνήσουμε κάτι πολύ ειδικό και δύσκολο, όπως είναι το θέμα που διαπραγματεύεται το έργο, τη μανιοκατάθλιψη, με σαρκασμό και αυτοσαρκασμό ηρωίδας πρωτίστως στα γεγονότα που το στοιχειοθετούν και μια ελαφριά ειρωνεία απέναντι στο κοινωνικό περιβάλλον.
Ο κόσμος το αγάπησε αυτό γιατί η ηρωίδα του έργου έρχεται κοντά και τους αποκαλύπτει όλα όσα κρύβει μέσα της κάνοντάς τους συμμέτοχους και συνένοχους στο δράμα της το οποίο μεταφέρεται με κωμικοτραγικό τρόπο.
Έτσι το δράμα γίνεται αφορμή να γελάσεις, να κλάψεις, να συγκινηθείς γιατί τελικά ταυτίζεσαι με την ηρωίδα και ανακαλύπτεις κομμάτια δικά σου, γίνεσαι αυτή.
Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο κείμενο; Tι σας γοήτευσε σε αυτό;
Κατ αρχάς με συγκίνησε το γεγονός ότι οι συγγραφείς του έργου ήταν πρώην μαθητές μου που μου έκαναν πρόταση μέσω αυτού να συνεργαστούμε έτσι ώστε να αντιστρέψουμε τους ρόλους, πράγμα από μόνο του θελκτικό και ενδιαφέρον.
Ύστερα διαβάζοντας το κείμενο, διαπίστωσα ότι διαπραγματεύεται ένα θέμα που όντως με ιντρίγκαρε και επιπλέον έπρεπε να αναμετρηθώ με μια ηρωίδα που ήταν υπαρκτό πρόσωπο και όχι αποκύημα της φαντασίας τους. Το έργο βασίζεται σε αληθινή ιστορία.
Μπορεί τελικά το θέατρο, μέσα από κείμενα όπως, το «Τι με κοιτάς έτσι;» να μας βοηθήσει να αποκτήσουμε ενσυναίσθηση και να βελτιωθεί ο τρόπος με τον οποίο βλέπουμε τους άλλους;
Το θέατρο η παρόμοια κείμενα μέσα από τον κινηματογράφο και τη λογοτεχνία είναι η αφορμή να μας βάλει στη διαδικασία μελέτης και προβληματισμού, όμως δεν φτάνει για να αποκτήσουμε ενσυναίσθηση, ούτε να βελτιώσουμε τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τους άλλους. Χρειάζεται κάτι παραπάνω. Παιδεία. Χωρίς αυτή δεν θα εμβαθύνουμε στο πρόβλημα αλλά θα πράττουμε μόνο συναισθηματικά, δηλαδή επιφανειακά και άτακτα..Η παιδεία αρχίζει από το σχολείο και από το σπίτι μας, κακά τα ψέματα.
Μιλήστε μας για τον ρόλο σας και για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του;
Όπως προανέφερα, η ηρωίδα του έργου ήταν υπαρκτό πρόσωπο με ιδιαίτερη γοητεία και εξωτερική ομορφιά. Επρόκειτο για καλλονή. Πέρα από αυτό όμως ήταν μια γυναίκα με πάθος . Διψούσε για ζωή και δεν της έφτανε αυτή που είχε, πάντα ονειρευόταν κάτι καλύτερο. Τα ήθελε όλα, κάποια στιγμή τα απέκτησε αλλά και πάλι δεν της ήταν αρκετό. Έζησε λοιπόν τη ζωή της με πάθος, με συναισθηματικές εξάρσεις, ρίσκαρε λόγω συναισθηματικής ανισορροπίας να χάσει τα κεκτημένα και εν τέλει έχασε τα πάντα και κυρίως τον εαυτό της που την οδήγησε στο αδιέξοδο, και στην ασθένεια.
Τι σας δυσκόλεψε περισσότερο και τι σας συγκινεί;
Οι λεπτές αποχρώσεις ενός τέτοιου χαρακτήρα αλλά κυρίως ενός χαρακτήρα που νοσεί. Σιγά –σιγά μπαίνοντας στη διαδικασία ανάλυσης του ρόλου, βλέπεις πόσο δύσκολο είναι να είσαι μόνος σου με τον εαυτό σου πάνω στη σκηνή και να συνυπάρχεις με ένα πρόσωπο που νοσεί. Όλη αυτή η διαδικασία είναι σκληρή και δύσκολη, αν θέλεις να την αποδώσεις σωστά και να μην νοσήσεις και εσύ. Άρα πάντα κρατάς μια απόσταση ασφαλείας, που σε κρατάει μέσα και έξω ταυτόχρονα από τον ρόλο.
Στην παράσταση περνάνε όλα τα είδη του θεάτρου (κωμωδία, δράμα, μπουρλέσκ, καμπαρέ). Τι δυσκολίες αντιμετωπίσατε για να φθάσετε στο επιθυμητό αποτέλεσμα;
Οι δυσκολίες πάντα είναι ίδιες όταν δημιουργείς τις συνθήκες του ρόλου. Στην προκειμένη περίπτωση μια και το πρόσωπο που υποδύομαι αναφέρεται σε ιστορίες που δεν ξέρουμε αν είναι προσωπικά βιώματα η φαντασιώσεις που εφευρίσκει για να εντυπωσιάσει, υπάρχουν πράγματι μικρές σκηνές όπου εμπεριέχουν τα προαναφερθέντα ήδη, αλλά όχι σαν ειδικευμένη σε αυτά, αλλά πάντα σαν ρόλος που υποδύεται ότι τα γνωρίζει, οι δυσκολίες είναι μεγαλύτερες.
Είστε ηθοποιός και σκηνοθέτις. Με ποια ιδιότητα νιώθετε πιο ολοκληρωμένη;
Και με τις δύο. Και οι δύο ιδιότητες προϋποθέτουν έκθεση. Ως ηθοποιός εκτίθεσαι στη σκηνή και ως δημιουργός πρώτα στους συνεργάτες σου και μετά στο κοινό.
Ως ηθοποιός έχω την ικανοποίηση της υποκριτικής μέθεξης καθημερινά στην παράσταση, ως δημιουργός ικανοποιώ το όνειρο και τη φαντασίωσή μου στο ανέβασμα μιας παράστασης και η μέθεξη έρχεται με το πέρας και την ολοκλήρωση του εγχειρήματος. Η δημιουργία δεν σταματάει ποτέ. Πάντα μου άρεσε να δημιουργώ αλλά και να συμμετέχω στις δημιουργίες άλλων. Μπορώ να τα ξεχωρίσω αυτά τα δύο γιατί ως ηθοποιός είμαι ανοιχτή στα χέρια του σκηνοθέτη, χωρίς να επεμβαίνω στο έργο του, αλλά ως δημιουργός είμαι κάθετη σε αυτό που θέλω και δεν θέλω παρεμβάσεις από τρίτους. Πιστεύω στην αγαστή συνεργασία των συντελεστών μιας παράστασης και στην ελευθερία έκφρασης του άλλου πάνω στην ιδιότητά του για να δημιουργήσει. Θεωρώ σημαντική την καθοδήγηση του σκηνοθέτη και τη συνεργασία των υπολοίπων συντελεστών μαζί του. Δεν είμαι του τύπου ότι όλοι μαζί σκηνοθετούμε, είτε όλοι μαζί αποφασίζουμε. Την ευθύνη την έχει μόνο ένας και αυτός οφείλει να είναι ο δημιουργός μιας παράστασης, ο οποίος οδηγεί τους υπόλοιπους στο επιθυμητό –πάντα για αυτόν – αποτέλεσμα. Στον χώρο του θεάτρου υπάρχει ιεραρχία. Πιστεύω σε αυτήν. Γιατί όλοι είμαστε ισότιμοι, δεν είμαστε ισοδύναμοι.
Στο έργο έχετε συνομιλία με το κοινό. Πόσο δύσκολο είναι να αυτοσχεδιάζετε επί σκηνής και να ενσωματώνετε κάθε φορά τον κραδασμό του κοινού που κάθε φορά αλλάζει;
Αρκετά δύσκολο και επίπονο πολλές φορές. Όμως η πείρα των χρόνων έχει περάσει σαν επιπλέον απαραίτητο στοιχείο της υποκριτικής μου το οποίο –κατ’ ομολογίαν άλλων- με χαρακτηρίζει και ομολογώ ότι με ιντριγκάρει. Όλες οι αισθήσεις σου πρέπει να βρίσκονται σε ετοιμότητα και εγρήγορση. Είναι σαν να βρίσκεσαι πάντα σε τεντωμένο σχοινί χωρίς δίχτυ από κάτω.
Ποιο θα λέγατε ότι είναι το μήνυμα της παράστασης;
Δεν πιστεύω στα μηνύματα ούτε στα ηθικά διδάγματα, πιστεύω όμως στις αφορμές που δίνονται για να περάσει κάτι είτε μήνυμα είτε ιδέα.
Στην προκειμένη παράσταση η αφορμή για σκέψη είναι η κατανόηση απέναντι στους πάσχοντες, η ενθάρρυνση να στραφούν αυτοί και οι η οικογένεια τους σε ειδικούς, και εν τέλει ο εναγκαλισμός με αγάπη απέναντι τους.
Υπάρχει κάποιος ρόλος που επιθυμείτε να ερμηνεύσετε και κάποιο έργο να σκηνοθετήσετε;
Υπάρχουν πολλοί ρόλοι και πολλά έργα. Ωστόσο επειδή δεν έχω κάνει Τενεσί Ουίλιαμς ποτέ, ούτε ως ηθοποιός αλλά ούτε ως σκηνοθέτις , πολύ θα ήθελα να ασχοληθώ με κάποιους ρόλους και έργα του. Μου έχει μείνει απωθημένο και αυτό γιατί πηγαίνοντας κάποτε στην Ν, Υόρκη, ένας πολύ μεγάλος δημοσιογράφος των N.York Times μου είπε ότι αν δεν έχω ασχοληθεί ακόμα με τον Τενεσί, να είμαι σίγουρη ότι αυτός πολύ θα ήθελε να ασχοληθεί μαζί μου. Έτσι με έβαλε στη διαδικασία να του υποσχεθώ ότι πηγαίνοντας πίσω- στην Ελλάδα, θα το έκανα. Μια υπόσχεση που ακόμα δεν έχει τηρηθεί.
Tι ονειρεύεστε για την καλλιτεχνική σας διαδρομή;
Να υπάρχω μέχρι το τέλος στη δημιουργία… Έτσι έμαθα, έτσι μέχρι το τέλος θέλω να ζω, δημιουργώντας.
Τι σας βοηθάει στη ζωή να ισορροπείτε και να ξεπερνάτε τις δυσκολίες;
Η ίδια η ζωή. Είναι τόσο απρόβλεπτη που εκεί που λες ότι τελείωσες, κάτι γίνεται ξαφνικά και ανασταίνεσαι… Μέσα στη δική μου ζωή τέτοια σκαμπανεβάσματα υπάρχουν και θα υπάρξουν. Σταθερή αξία είναι τα παιδιά μου και η ύπαρξή τους που μου δίνει τη δύναμη να προχωρήσω αλλά και όλοι όσοι έχω επιλέξει να αποτελούν την κλειστή ομάδα της οικογένειάς μου.
Ετοιμάζετε κάτι άλλο;
Ναι φυσικά. Αυτήν τη στιγμή βρίσκομαι σε δοκιμές για μια παράσταση που ετοιμάζω στο θέατρο της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών που έχει τίτλο «Η Τραγωδία Αλλιώς» και υπότιτλο «κατανοώντας την διαφορετικότητα» με μια ομάδα νέων καλλιτεχνών. Επίσης στο ίδιο θέατρο θα παρουσιάσω ένα έργο του σημαντικού και αγαπημένου συγγραφέα Ανδρέα Στάικου « Άλκηστις …και όνειρα γλυκά».
.
