«Μετά από καιρό που χειμώνιασε στο Κίεβο, το να βρεθώ τώρα στη Θεσσαλονίκη, με τον ζεστό ήλιο και τη μπλε θάλασσα του Θερμαϊκού μπροστά μου, είναι μια μεγάλη ανακούφιση για μένα». Μ’ αυτή τη φράση, η σκηνοθέτρια Ζάννα Οζίρνα (Zhanna Ozirna) από την Ουκρανία, μοιράζεται, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, τη χαρά της για το γεγονός ότι βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη, όπου σήμερα θα παρουσιάσει, στο 65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της «Μήνας του μέλιτος» (Honeymoon).
Χθες το πρωί, που έφτασε στη Θεσσαλονίκη, κοιμόταν όλη μέρα καθώς εδώ και πάνω από δύο χρόνια, από τη στιγμή που ξεκίνησε ο πόλεμος, δεν κοιμούνται καλά οι άνθρωποι στη χώρα της, όπως λέει, ειδικά στα προάστια του Κίεβου όπου μένει. «Έχασα τον ύπνο μου από τις νυχτερινές σειρήνες του πολέμου, που προειδοποιούν για την επίθεση των drones και χθες που έφτασα στην Ελλάδα, άφησα τον εαυτό μου να κοιμηθεί όλη την ημέρα!», εξηγεί με χαμόγελο και συνεχίζει: «Συνηθίσαμε να φοβόμαστε, συνηθίσαμε να περιμένουμε τη βοή των σειρήνων, να ψάχνουμε πληροφορίες για το πού θα πετάξουν. Κι αν μάθεις ότι η περιοχή που μένεις δεν ανήκει σε αυτές τις τοποθεσίες, που ανακοινώνονται στο Τelegram, μπορείς να λίγο να χαλαρώσεις, ίσως και να κοιμηθείς…».
Η ταινία «Μήνας του μέλιτος» απέσπασε, φέτος, το βροντερό χειροκρότημα του κοινού, μετά την προβολή της στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, στις 2 Σεπτεμβρίου. Μόνο 8 εκατομμύρια εθνικού νομίσματος (γρίβνα) διατέθηκαν για τα γυρίσματα και όλες τις οργανωτικές εργασίες -ποσό τρεις φορές μικρότερο από έναν τυπικό κινηματογραφικό προϋπολογισμό στην Ουκρανία.
«Ο στόχος μου -και των συνεργατών μου- ήταν να καταφέρουμε να μυήσουμε τους ξένους θεατές, που δεν μας πιστεύουν ό,τι και να λέμε για την τραγωδία μας», λέει η Ζάννα Οζίρνα και εξηγεί ότι το ζευγάρι στην ταινία είναι σύγχρονοι μορφωμένοι άνθρωποι, μιλούν γαλλικά, έχουν ταξιδέψει στο εξωτερικό, δεν είναι φτωχοί ούτε πλούσιοι, το διαμέρισμά τους είναι μοντέρνο, όπως και τα ρούχα τους… Όλα αυτά για να μπορεί ο κάθε Ευρωπαίος θεατής να νιώσει τον εαυτό του στο πετσί τους», λέει.
Η πλοκή της ταινίας
Το ημερολόγιο δείχνει 23 Φεβρουαρίου 2022, σε μια μικρή πόλη κοντά στο Κίεβο. Ο Τάρας και η Όλια (σ.σ. τα ονόματα των ηρώων της τανίας) περνούν την πρώτη τους νύχτα στο νέο τους διαμέρισμα. Το πρωί τούς ξυπνούν εκρήξεις που αντηχούν στον αέρα. Προσπαθούν να εγκαταλείψουν την πόλη, αλλά δεν τα καταφέρνουν εγκαίρως. Στο μεταξύ, τα ρωσικά στρατεύματα εγκαθιστούν το αρχηγείο τους στο κτήριο όπου διαμένουν. Το ζευγάρι βρίσκεται παγιδευμένο στο διαμέρισμά του, χωρίς ρεύμα, νερό ή κινητή τηλεφωνία.
Ο «Μήνας του μέλιτος» είναι ένα ψυχολογικό δράμα για ένα ζευγάρι που, στην αρχή του πολέμου το 2022, βρέθηκε υπό κατοχή στα προάστια του Κιέβου. Το ζευγάρι δεν πρόλαβε να φύγει από την πόλη, έτσι βρέθηκε παγιδευμένο στο δικό του διαμέρισμα. Αυτός ο τεταμένος μήνας ανάγκασε τους δύο ερωτευμένους να ξανασκεφτούν τις σχέσεις. Για τις επόμενες πέντε μέρες, ο Τάρας και η Όλια θα εξερευνήσουν τα βάθη της πραγματικής οικειότητας μεταξύ δύο ανθρώπων και θα κληθούν να αντιμετωπίσουν κρίσιμα υπαρξιακά ερωτήματα, ενώ η απειλή του θανάτου παραμονεύει. Η ταινία αφηγείται μια ιστορία, στην οποία τα προσωπικά ζητήματα βρίσκονται σε αναταράξεις της ιστορίας.
Το «Μήνας του μέλιτος» είναι μία από τις ελάχιστες ταινίες μυθοπλασίας που σχεδιάστηκαν και ολοκληρώθηκαν στην Ουκρανία κατά τη διάρκεια της συνεχιζόμενης ρωσικής εισβολής. «Τα γυρίσματα της ταινίας στην Ουκρανία ήταν και μια πρακτική επιλογή, καθώς πολλοί Ουκρανοί επαγγελματίες του κινηματογράφου έχασαν τις δουλειές τους, λόγω του πολέμου ή στρατολογήθηκαν. Η ταινία ήταν το ελάχιστο που μπορούσαμε να κάνουμε για να κρατήσουμε ζωντανή την κινηματογραφική βιομηχανία της χώρας μας», σημειώνει η σκηνοθέτρια.
Μιλώντας για την πλοκή της ταινίας της, η Ζάννα Οζίρνα είπε ότι η ιδέα τής ήρθε σχεδόν τυχαία. «Εγώ, όπως πολλοί Ουκρανοί, εγκατέλειψα το Κίεβο και έφυγα στο εξωτερικό, στην αρχή της πλήρους κλίμακας εισβολής της Ρωσίας. Αργότερα, διάβασα στις ειδήσεις για μια οικογένεια που δεν είχε χρόνο να φύγει από την Μπούτσα (Bucha) και έζησε ολόκληρη την κατάληψη στο δικό της διαμέρισμα, στον δεύτερο όροφο, αλλά δεν επικεντρώθηκα στις λεπτομέρειες», λέει και συνεχίζει: «Και μετά, στις αρχές Ιουνίου, γύρισα σπίτι και ένα πρωί ξύπνησα με τη σκέψη: “ Και αυτή η ιστορία θα έκανε μια ωραία ταινία”. Την ίδια μέρα, τηλεφώνησα στον παραγωγό Ντίμα Σουχάνοφ και τού είπα γι’ αυτήν την ιδέα. Αποφασίσαμε από κοινού, η ιστορία της ταινίας να επικεντρωθεί σε δύο άτομα».
Η Ζάννα Οζίρνα εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι βασίστηκε το σενάριο της ταινίας στις ιστορίες δύο οικογενειών από την Μπούτσα. «Επειδή υπάρχουν τόσο πολλά βίντεο και φωτογραφίες στο διαδίκτυο από τις πρώτες μέρες της εισβολής πλήρους κλίμακας, οι δυτικοί θεατές έχουν μια ιδέα ότι αυτό που συνέβη ήταν κυρίως χάος και πανικός. Ήθελα να δημιουργήσω μια διαφορετική εικόνα: χωρίς δράση, με πολλούς ανθρώπους να τρέχουν στο υπόγειο και να πανικοβάλλονται, αλλά κάτι άλλο, απλό και καθημερινό αλλά στην πραγματικότητα πολύ τραγικό», ανέφερε χαρακτηριστικά η σκηνοθέτρια.
Αποκάλυψε, δε, πως χρειάστηκε να ψάξει αρκετά για ηθοποιούς κι όταν τελικά κατέληξε στα πρόσωπα, αυτός που επελέγη για τον ρόλο του άνδρα στο ζευγάρι, είχε τραγικό τέλος. «Έψαξα αρκετά για ηθοποιούς, το κάστινγκ ήταν μεγάλο. Εντέλει αποφασίστηκε ποιος θα παίξει τον άνδρα και ποια τη γυναίκα, αλλά προτού ξεκινήσουμε τα γυρίσματα, ο ηθοποιός που πήρε τον ρόλο του άνδρα σκοτώθηκε στο μέτωπο του πολέμου. Αυτή είναι η βάρβαρη και τραγική καθημερινότητά μας. Να το σημειώσετε, παρακαλώ…».
Η ταινία «Μήνας του μέλιτος» είναι ενταγμένη στο πρόγραμμα Ανοιχτοί Ορίζοντες και θα προβληθεί σήμερα (Πέμπτη 7/11), στις 20.00, στην αίθουσα του φεστιβάλ Φρίντα Λιάππα.
