Μπροστά στην πιο οριακή κοινωνική πραγματικότητα που βιώνει ο σύγχρονος κόσμος, οι δημιουργοί του ανεξάρτητου σινεμά δε σιωπούν. Ανταποκρίνονται στις προκλήσεις των καιρών με τόλμη και ειλικρίνεια, χαρτογραφώντας όσα διαδραματίζονται γύρω τους με σύμμαχο τον κινηματογραφικό φακό. Σ’ αυτές τις ταινίες εστιάζουν οι Ανοιχτοί Ορίζοντες, το επιτυχημένο τμήμα που δημιούργησε κι αναβίωσε πέρυσι ο διευθυντής του Φεστιβάλ Δημήτρης Εϊπίδης.
Φέτος, στο 52ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το τμήμα «Ανοιχτοί Ορίζοντες» – το οποίο χρηματοδοτείται μεταξύ άλλων δράσεων του 52ου ΦΚΘ, από την Ευρωπαϊκή Ένωση – Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, στο πλαίσιο του ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας 2007-2013 – επανέρχεται ανανεωμένο, σταθερά προσανατολισμένο στην αφρόκρεμα της ανεξάρτητης κινηματογραφικής σκηνής.
Αληθινές ιστορίες, εύθραυστες ανθρώπινες σχέσεις, πολιτικός αναβρασμός και κοινωνικές αντιφάσεις, συνθέτουν ένα εκρηκτικό χαρμάνι ταινιών απ’ όλο τον κόσμο, που εκπροσωπούν τις πιο ανήσυχες φωνές του σύγχρονου κινηματογραφικού στερεώματος.
Τέσσερις διακεκριμένοι δημιουργοί επιστρέφουν στη μεγάλη οθόνη με ταινίες που θα προβληθούν στο πλαίσιο των «Ανοιχτών Οριζόντων». Ο μετρ του animation Μισέλ Οσελό / Michel Ocelot αφηγείται ένα μαγικό παραμύθι που ζωντανεύει κάθε νύχτα με φόντο ένα εγκαταλειμμένο σινεμά, στην ταινία Les contes de la nuit, ενώ στο Chicken with Plums οι Μαρζάν Σατραπί / Marjane Satrapi και Βενσάν Παρονό / Vincent Paronnaud, αφηγούνται τον απολογισμό της ζωής ενός παθιασμένου βιολιστή. Στο κοινωνικό δράμα Terraferma, την ιταλική υποψηφιότητα για τα προσεχή Όσκαρ, ο Εμανουέλε Κριαλέζε/ Emanuele Crialese διερευνά τις λεπτές ισορροπίες που επιφέρει η άφιξη μιας ομάδας λαθρομεταναστών σε ένα μικρό νησί. Τέλος, ο ευφυής δανός δημιουργός Κρίστοφερ Μπόε/ Christoffer Boe στην ταινία Beast χτίζει ένα δυνατό ερωτικό δράμα με όχημα το (αυτο)καταστροφικό πάθος ενός συζύγου.
Ο βρετανός ηθοποιός Πάντι Κονσιντάιν / Paddy Considine κάνει το ντεμπούτο μεγάλου μήκους του με το συγκλονιστικό Tyrannosaur (βραβείο σκηνοθεσίας και ειδικό βραβείο κριτικής επιτροπής στο Φεστιβάλ Σάντανς), μια οδυνηρή, αλλά και λυτρωτική ελεγεία για τη βία, με πρωταγωνιστή τον πάντα εξαιρετικό Πίτερ Μούλαν. Την κοινωνική και ρατσιστική όψη της βίας, με έμπνευση από ένα αληθινό περιστατικό που συνέβη στο Γκέτεμποργκ με θύματα εφήβους, πραγματεύεται η ταινία Play του σουηδού Ρούμπεν Όστλουντ / Ruben Östlund, υποψήφια για το φετινό βραβείο Lux του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Η γυναικεία σεξουαλικότητα και τα ψυχολογικά παιχνίδια δύναμης ανάμεσα σε δύο έφηβες μαγνητίζουν στην ταινία She monkeys της Λίζα Ασάν / Lisa Aschan, η οποία απέσπασε βραβείο καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ Τραϊμπέκα και Ειδική Μνεία στο Φεστιβάλ Βερολίνου, ενώ το Invisible της ισραηλινής δημιουργού Μιχάλ Αβιάντ / Michal Αviad, βασισμένο σε αληθινή ιστορία, χαρτογραφεί το επιμύθιο του βιασμού. Tο σκηνοθετικό ντεμπούτο του έμπειρου διευθυντή κάστινγκ Μάρκους Σλάινζερ / Marcus Schleinzer με τίτλο Michael, σκιαγραφεί με αυτοσυγκράτηση το πορτρέτο ενός παιδόφιλου, ενώ το προσωπείο του κακού, φορά και ο έφηβος ήρωας του ψυχολογικού θρίλερ Snowtown (βραβείο FIPRESCI στο Φεστιβάλ Κανών), που υπογράφει ο πρωτοεμφανιζόμενος Τζάστιν Κούρτζελ / Justin Kurzel.
Οι διαπροσωπικές σχέσεις αποδεσμεύονται από κάθε στεγανό και αποκτούν παγκόσμια χροιά, έτσι όπως απεικονίζονται στις ταινίες του τμήματος. Στο ντεμπούτο μεγάλου μήκους του αργεντινού Πάμπλο Τζιορτζέλι / Pablo Giorgelli με τίτλο Las acacias (βραβείο Camera d’ Or στο Φεστιβάλ Κανών), ο θεατής γίνεται συνοδοιπόρος ενός τρυφερού road movie στο οποίο οι ψυχές ενός άντρα, μιας γυναίκας και ενός βρέφους έρχονται αναπόφευκτα κοντά. Συγκινητική και ρομαντική εξελίσσεται η σύντομη ερωτική συνάντηση δύο ανδρών μέσα σε ένα σαββατοκύριακο, στην ταινία Weekend του βρετανού Άντριου Χέιγκ / Andrew Haigh, μια διορατική σπουδή επάνω στις μοντέρνες σχέσεις. Σε ανάλογα ρομαντικά μονοπάτια βαδίζει και η ταινία Un amour de jeunesse (Ειδική Μνεία στο Φεστιβάλ Λοκάρνο) της Μία Χάνσεν Λαβ / Mia Hansen-Løve, με επίκεντρο την εφηβική αγάπη μιας γυναίκας που βρίσκεται μπροστά σε ένα δισεπίλυτο δίλημμα.
Ο έρωτας συναντά την πολιτική με μοιραίο φινάλε, στην ταινία If not us, who? του Αντρές Βίελ / Andres Veiel, όπου διαδραματίζεται η πραγματική ιστορία των αριστερών ακτιβιστών Μπέρναρντ Βέσπερ και Γκούντρουν Έσλιν, πριν την προσχώρηση της Έσλιν στη RAF, την οργάνωση των Μπάαντερ–Μάινχοφ (βραβείο Alfred Bauer στο Φεστιβάλ Βερολίνου). Η ιρανική πολιτική κρίση, ιδωμένη μέσα από την αθώα ματιά δύο ερωτευμένων νέων που την παρακολουθούν μέσω διαδικτύου από το Παρίσι, αποτελεί το κεντρικό θέμα της γεμάτης φρεσκάδα ταινίας Fleurs du mal του γάλλου Νταβίντ Ντούσα / David Dusa. Το χρονικό ενός ερωτικού τριγώνου διαποτισμένο με τη συλλογική εθνική μνήμη της Χιλής, εκτυλίσσεται στην ταινία Drama του Ματίας Λίρα / Matias Lira, έναν ύμνο στη νεότητα και τον ερωτισμό. Στη γειτονική Αργεντινή, ένας φιλόδοξος οπορτουνιστής φοιτητής οραματίζεται την πολιτική του ανέλιξη στην ταινία El estudiante του Σαντιάγκο Μίτρε / Santiago Mitre, σεναριογράφου του Πάμπλο Τραπέρο.
Από το κινηματογραφικό ταξίδι των «Ανοιχτών Οριζόντων» δεν απουσιάζει η ασιατική ήπειρος, με ταινίες που εστιάζουν στους απόκληρους μιας κοινωνίας παραδομένης στη φτώχεια (Black blood του Μιαογιάν Ζανγκ / Miaoyan Zhang, Κίνα), στη φρίκη του πολέμου (Flying fish του Σανζίβα Πουσπακουμάρα / Sanjeewa Pushpakumara, Σρι Λάνκα), αλλά και σε ευαίσθητες καθημερινές ιστορίες όπου η πατρική αγάπη μάχεται κόντρα στην ανέχεια (The piano in a factory του Μενγκ Ζανγκ / Meng Zhang, Κίνα). Μια διαφορετική, επίσης ενδιαφέρουσα γωνιά της υφηλίου, ο Λίβανος «δίνει» το παρών σε δύο ταινίες με κοινό άξονα την ενηλικίωση: Αμήχανη και ερωτικά φορτισμένη για έναν νεαρό που βιώνει την οικογενειακή καταπίεση στη λιβανέζικη κοινότητα του Μόντρεαλ, στο Romeo Eleven του Ιβάν Γκρμπόβιτς / Ivan Grbovic. Όψιμη και βεβιασμένη για έναν 40χρονο που αναγκάζεται να ανεξαρτητοποιηθεί στο Ok, enough, goodbye των Ράνια Ατιέ και Ντανιέλ Γκαρσία / Rania Attieh & Daniel Garcia (βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη από τον Αραβικό Κόσμο στο Φεστιβάλ Άμπου Ντάμπι).
Το φάσμα του προγράμματος των «Ανοιχτών Οριζόντων» συμπληρώνει, μεταξύ άλλων, και η πολυβραβευμένη ταινία La nostra vita του Ντανιέλε Λουκέτι / Daniele Luchetti (βραβείο ανδρικής ερμηνείας στον Έλιο Τζερμάνο στο Φεστιβάλ Κανών), ένα πορτρέτο του ιταλικού προλεταριάτου μέσα από το πρίσμα της οικογένειας, αλλά και της μετανάστευσης. Επίσης, η ταινία Summer Games του Ρολάντο Κόλα / Rolando Colla (η υποψηφιότητα της Ελβετίας για τα Όσκαρ), αποτελεί την καταγραφή μιας μοιραίας καλοκαιρινής συνάντησης με ήρωες μια οικογένεια και δυο εφήβους. Τέλος, μια ιδιόρρυθμη ερωτική ιστορία γεννιέται στην ταινία Somewhere tonight του Μάικλ Ντι Τζιάκομο / Michael Di Jiacomo, με τον Τζον Τορτούρο στον πρώτο ρόλο.
Το πλήρες πρόγραμμα του τμήματος «Ανοιχτοί Ορίζοντες» του 52ου ΦΚΘ θα ανακοινωθεί στην συνέντευξη Τύπου.
Επιμέλεια Νικόλας Αρώνης
