Μία έκδηλη αδυναμία αναδύεται από τη σύγχρονη απόδοση του όρου HOMO UNIVERSALIS. Παραπέμπει στον «Καθολικό Άνθρωπο» ή τον «Πολυσχιδή Άνθρωπο» ή ακόμη στον «Συνολικό Άνθρωπο».
Ωστόσο εν κατακλείδι ο παρατηρητής συμπεραίνει πως ο όρος αυτός «εφευρέθηκε» για να περιγράψει έναν και μοναδικό άνθρωπο αφού έκτοτε ουδείς συγκέντρωσε όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά ώστε να του αποδοθεί αυτή η μεγίστη τιμή. Σε αυτό το συμπέρασμα οφείλεται και η αμηχανία. Κανείς άλλος σε αυτήν τη μακρά ιστορία του HOMO SAPIENS, του «εύφρονος ανθρώπου» δεν κατάφερε να «ικανοποιήσει» τα κριτήρια; Ούτε καν ο Αριστοτέλης ή ακόμη εκείνη η «τερατώδης ευφυΐα» του Αλβέρτου Αϊνστάιν;
Ο όρος λοιπόν «πλάστηκε» για να αποδώσει μία μοναδικότητα. Πέρασαν 500 ολόκληρα χρόνια, μισή χιλιετία, από τον θάνατο του Λεονάρντο Ντα Βίντσι και ακόμη οι ιστορικοί και οι ειδικοί παραμένουν άφωνοι μπροστά στο εύρος του γνωστικού αντικειμένου του. Ήταν άραγε ζωγράφος; Ήταν γλύπτης ή αρχιτέκτων; Ήταν χημικός ή ανατόμος; Ήταν μηχανικός ή φυσικός; Ήταν αριστερόχειρας ή απλά χειριζόταν με μαεστρία και τα δύο του χέρια;
Το «αίνιγμα» δεν έχει απαντηθεί εδώ και αιώνες. Οι άνθρωποι τελικά απολαμβάνουν τη διαιώνιση αυτού του «μύθου» και μάλλον θα επιθυμούσαν να μην απαντηθούν όλα τα ερωτήματα. Γιατί η γοητεία της «Τζιοκόντας» είναι ακριβώς το μυστήριο που αναδύεται από εκείνο το χαμόγελο με τα σφιχτά χείλη.
Αποκωδικοποιούν το μυστήριο Ντα Βίντσι
Η επέτειος σηματοδοτεί και μία περίοδο αποκαλύψεων για τα αληθινά μυστήρια που περιστρέφονται γύρω από τον μεγάλο αυτό δημιουργό.
Ένα από αυτά σχετίζονται με τα DNA και τα οστά του Λεονάρντο Ντα Βίντσι τα οποία εξαφανίστηκαν μυστηριωδώς το 1807, έπειτα από την κατεδάφιση ενός παρεκκλησιού όπου βρισκόταν ο τάφος του.
Ωστόσο πριν από 56 έτη, ο Αρσενέ Χουσαγιέ, Γάλλος συγγραφέας, υποστήριξε ότι τα εντόπισε, ωστόσο προς το παρόν δεν έχει καταστεί εφικτό να εξακριβωθεί εάν ο ίδιος έλεγε την αλήθεια.
Πλέον, με τη σύγκριση του DNA από μια τούφα μαλλιών που φέρεται να ανήκει στον Ντα Βίντσι, ενδεχομένως να δώσει τις κατάλληλες απαντήσεις. Η τούφα βρίσκεται σε ιδιωτική συλλογή τέχνης στις ΗΠΑ και θα εκτεθεί δημόσια για πρώτη φορά στην Τοσκάνη, πατρίδα του μεγάλου δημιουργού.
Τα ανωτέρω στοιχεία θα συγκριθούν παράλληλα και με το DNA απογόνων του Ντα Βίντσι έτσι ώστε να διαπιστωθεί αν τα οστά πράγματι ανήκουν στον μεγάλο ζωγράφο. Ανάμεσα στους 35 απογόνους, που προέρχονται από τον αδερφό του Ντα Βίντσι, Ντομένικο ανήκει και ο Ιταλός σκηνοθέτης και παραγωγός, Φράνκο Τζεφιρέλι.
«Βρήκαμε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού μία τούφα μαλλιά που είχαν την ιστορική ονομασία «Τα μαλλιά του Λεονάρντο Ντα Βίντσι», ανέφεραν σε δήλωση τους οι ιστορικοί Αλεσάντρο Βεζόσι και Άγνες Σαμπάτο.
«Αυτή η τούφα μαλλιών που παρέμενε μυστικό μέχρι σήμερα σε αμερικανική συλλογή θα εκτεθεί στον κόσμο για πρώτη φορά μαζί με τα έγγραφα που πιστοποιούν την αρχαία γαλλική προέλευση τους», είπε ο Αλεσάντρο Βεζόσι.
«Αυτό το λείψανο είναι αυτό που χρειαζόμασταν για να κάνουμε την ιστορική έρευνα μας ακόμη πιο ισχυρή από επιστημονική άποψη. Σχεδιάζουμε να κάνουμε ανάλυση DNA στα λείψανα και να τα συγκρίνουμε με τους ζωντανούς απογόνους του Ντα Βίντσι και με τα οστά που βρέθηκαν σε διάφορους (σ.σ. πιθανολογούμενους) τόπους ταφής του Ντα Βίντσι που έχουν εντοπιστεί τα τελευταία χρόνια», ανέφεραν στον βρετανικό Guardian οι ερευνητές.
«Ένα μικρό πορτρέτο με τεράστια σαγήνη»
Η ιστοσελίδα Deutsche Welle γράφει σε σχετικό της αφιέρωμα:
Καθημερινά στο Μουσείο του Λούβρου οι τεράστιες ουρές μπροστά από τη Μόνα Λίζα δια χειρός Λεονάρντο Ντα Βίντσι μαρτυρούν πως πρόκειται για το απόλυτα διαχρονικό έργο που πρέπει κανείς να δει. Ένας από τους διασημότερους πίνακες στην ιστορία της τέχνης που συνεχίζει να συναρπάζει και να προκαλεί αναπάντητα ερωτήματα για το αινιγματικό χαμόγελο της Μόνα Λίζα. Ο πίνακας αυτός φιλοτεχνήθηκε από την ιδιοφυία της Ιταλικής Αναγέννησης, τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι και ήδη η αξία του είναι μυθική.
Οι selfies με την Joconda, όπως επίσης είναι γνωστή η αινιγματική γυναικεία φιγούρα, έχουν την τιμητική τους. Διαρκούν λιγότερο από ένα λεπτό, όπως λένε οι υπάλληλοι του μουσείου, κι όμως προκαλούν το αδιαχώρητο. Ιδιαίτερα προσφιλής είναι δε στους Κινέζους, στους Ιάπωνες και τους Αμερικανούς επισκέπτες του μεγαλειώδους γαλλικού μουσείου. Μάλιστα η αίθουσα «La Salle des Etats», όπου εκτίθεται το διάσημο αριστούργημα, ανακαινίστηκε πριν λίγα χρόνια με ιαπωνικά χρήματα, ειδικότερα με την οικονομική στήριξη της ιαπωνικής «Nippon Television».
Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι εκτιμάται ότι φιλοτέχνησε τη Μόνα Λίζα το 1503 σε διαστάσεις 77 x 53 cm. Από το 2005 προστατεύεται από την υγρασία και τις εναλλαγές στη θερμοκρασία μέσα σε ένα δυσανάλογου μεγέθους προστατευτικό κάδρο. Αυτό ωστόσο δεν εμποδίζει τους επισκέπτες να την πλησιάζουν και να ακολουθούν μέσα στην αίθουσα το βλέμμα της. Μοιάζει σαν να ακολουθεί τους επισκέπτες όπου κι αν σταθούν μέσα στην αίθουσα.
Η εντυπωσιακή κι άλλο τόσο μυστηριώδης τεχνική του Λεονάρντο Ντα Βίντσι αποκαλείται από τους ειδικός ως μέθοδος sfumato. Xάρη στις απανωτές στρώσεις χρωμάτων και το αργό πέρασμα από το σκούρο στο φωτεινό, το τελικό αποτέλεσμα δημιουργεί την αίσθηση της κίνησης. Πολλοί επισκέπτες του Λούβρου έρχονται στο ιστορικό γαλλικό μουσείο μόνο και μόνο για να θαυμάσουν τη Μόνα Λίζα. Ενδεικτικά το 2018 καταγράφηκαν σχεδόν 10,2 εκατομμύρια επισκέπτες του Λούβρου, από τους οποίους τα 8 εκατομμύρια ήρθαν αποκλειστικά για να δουν από κοντά τον πίνακα του Ντα Βίντσι.
Λίγηρας, Βερσαλλίες, Λούβρο
Ο Ντα Βίντσι γεννήθηκε το 1452 έξω από την Φλωρεντία και πέθανε στις 2 Μαΐου του 1519 στη γαλλική πόλη Αμπουάζ του Λίγηρα. Ο πίνακας με τη Μόνα Λίζα πωλήθηκε λίγο πριν τον θάνατό του στον Βασιλιά Φραγκίσκο Ι της Γαλλίας και στη συνέχεια περιήλθε στις συλλογές των Ανακτόρων των Βερσαλλιών.
Στην κυριότητα του Μουσείου του Λούβρου ανήκει από τον 18ο αιώνα. Ωστόσο ο πίνακας έγινε παγκοσμίως γνωστός μόλις το 1911 όταν εκλάπη από το Λούβρο. Επρόκειτο για μια θεαματική ληστεία από Ιταλό υπάλληλο του μουσείου που χρειάστηκε δύο χρόνια για να εξιχνιαστεί.
Αλλά ποια ήταν τελικά η Μόνα Λίζα; Ήταν η σύζυγος του Φλωρεντίνου Franscesco del Giocondo; Γι αυτό αποκαλείται άλλωστε και Gioconda ή Joconda. Ήταν η ερωμένη του κυβερνήτη της Αμπουάζ; Ήταν μήπως άνδρας και όχι γυναίκα, όπως υποστήριξε έρευνα; Ήταν ο ίδιος ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι; Ίσως όλοι αυτοί οι μύθοι και οι εικασίες που συνθέτουν την ιστορία του πίνακα να είναι τελικά η πραγματική Μόνα Λίζα.
