Την Πέμπτη 12 Μαΐου ανοίγει τις πόρτες της η 13η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, που διοργανώνεται σε συνεργασία με τον Δήμο Θεσσαλονίκης. Το κεντρικό αφιέρωμα της έκθεσης έχει τίτλο «Πρόσφυγες, τότε και σήμερα» και σκοπεύει να αναδείξει τόσο τη σύγχρονη πραγματικότητα του προβλήματος, όσο και τις ιστορικές διαστάσεις του.
Το αφιέρωμα περιλαμβάνει θεματική έκθεση βιβλίων, συζητήσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, πολυσυλλεκτική έκθεση φωτογράφων και φωτορεπόρτερ και προβολές ταινιών σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Το σύνολο των εκδοτών που συμμετέχουν στην φετινή ΔΕΒΘ προσεγγίζει τους 300 εκ οποίων 214 Έλληνες εκδότες, και 80 ξένοι από 20 χώρες.
Το σύνολο των εκδηλώσεων που θα πραγματοποιηθούν είναι 284. Από αυτές 135 είναι οι εκδηλώσεις του γενικού προγράμματος, 27 εκδηλώσεις στο πλαίσιο του αφιερώματος στους Πρόσφυγες, 46 εκδηλώσεις στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Μετάφρασης και 76 εκδηλώσεις στον χώρο της παιδικής και νεανικής γωνιάς.
Σε όλες αυτές τις εκδηλώσεις συμμετέχουν 500 ομιλητές: συγγραφείς, εικονογράφοι, μεταφραστές, ακαδημαϊκοί, κριτικοί, εικαστικοί, μουσικοί, δημοσιογράφοι, βιβλιοθηκονόμοι, εκπαιδευτικοί, εκδότες και εξειδικευμένοι επαγγελματίες από τον χώρο των εκδόσεων.
Με τιμώμενη χώρα τη Ρωσία και θεματικό αφιέρωμα υπό τον τίτλο «Πρόσφυγες, τότε και σήμερα», το Φεστιβάλ Ξένης Λογοτεχνίας και Μετάφρασης, το 3ο Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών, την αγαπημένη Παιδική και Εφηβική Γωνιά η ΔΕΒΘ παρουσιάζει ένα πανοραμικό πρόγραμμα εκδηλώσεων.
Η φετινή διοργάνωση περιλαμβάνει:
Α. Το πολιτιστικό πρόγραμμα που θα παρουσιάσει η τιμώμενη χώρα Ρωσία, στο πλαίσιο του Έτους Ελληνορωσικής Φιλίας, 2016, θα είναι ένα ταξίδι στην Ιστορία, τις Τέχνες και τον Πολιτισμό της Ρωσίας. Συζητήσεις με συγγραφείς, στρογγυλά τραπέζια, παρουσιάσεις βιβλίων, διαλέξεις, ποιητικές βραδιές, κινηματογραφικές προβολές, εκθέσεις, συνεργατικές δράσεις με τα σπουδαία μουσεία της Ρωσίας, εκπαιδευτικά γλωσσικά και μεταφραστικά προγράμματα, δράσεις για εφήβους και παιδιά θα πλαισιώσουν αυτό το μεγάλο αφιέρωμα στη Ρωσία. Ένα πρόγραμμα με πολλούς άξονες δράσεων, προκειμένου να αποτυπώσει το πολιτιστικό προφίλ και τους δεσμούς τόσο με τον χώρο του Βιβλίου, όσο και με τους χώρους των Τεχνών και της Εκπαίδευσης, δίνοντας μας έτσι ένα πανόραμα της σύγχρονης πολιτιστικής πραγματικότητάς της χώρας. Παράλληλα θα αναδειχθούν οι υπαρκτές ή οι εν δυνάμει σχέσεις με την πολιτιστική ζωή της Ελλάδας, είτε αυτές αφορούν στην παρουσίαση προγράμματος επιχορήγησης της μετάφρασης και έκδοσης ρωσικών βιβλίων στην ελληνική γλώσσα, είτε τη σύγχρονη εκδοτική δραστηριότητα των ρωσικών μοναστηριών του Άθω.
Β. Το θεματικό αφιέρωμα της φετινής Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης υπό τον τίτλο Πρόσφυγες, τότε και σήμερα στοχεύει να αναδείξει τη σύγχρονη πραγματικότητα του προβλήματος, αλλά και τις ιστορικές διαστάσεις του, και περιλαμβάνει: Επιστημονικές και κοινωνικοπολιτικές Συζητήσεις και Ημερίδες, Λογοτεχνικές προσεγγίσεις αλλά και Μαρτυρίες, Προβολές ντοκιμαντέρ, Εικαστικές εκθέσεις με έργα διαφορετικών μορφών τέχνης -ζωγραφική, χαρακτική, γλυπτική, βίντεο, κατασκευές-, παρουσιάσεις και αναγνώσεις βιβλίων με παράλληλη προβολή οπτικοακουστικού υλικού και αφορούν κλασικές εκδόσεις αλλά και εκδόσεις σε μορφή κόμικς, θεματική έκθεση βιβλίων και φωτογραφικές εκθέσεις.
Η πληθώρα αυτών των εκδηλώσεων θα πραγματοποιηθεί στο χώρο της Έκθεσης αλλά και στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης με την συμμετοχή διακεκριμένων ακαδημαϊκών, πανεπιστημιακών δασκάλων, συγγραφέων, εικονογράφων, δημοσιογράφων, εικαστικών, σκηνοθετών, ηθοποιών, μουσικών και επαγγελματιών του χώρου του βιβλίου.
Το αφιέρωμα διοργανώνεται με τη συνεργασία του Δήμου Θεσσαλονίκης, του Ιστορικού Αρχείου Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς, της Κεντρικής Δημοτικής Βιβλιοθήκης Θεσσαλονίκης , του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, των Εκδοτών, της ΕΡΤ3, της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων Πληροφόρησης (ΕΕΒΕΠ), της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ (Παράρτημα Ελλάδας), την ομάδα καλλιτεχνών ex-ils και άλλους δημιουργούς.
Γ. Το πνεύμα της πολυπολιτισμικότητας που διέπει το διεθνή χαρακτήρα της ΔΕΒΘ υποστηρίζεται στη φετινή διοργάνωση με τη συμμετοχή 24 ξένων συγγραφέων και ένα φεστιβάλ Μετάφρασης που θέτει και πραγματεύεται τα ζητήματα της γλώσσας και της επικοινωνίας των ιδεών μέσω των μεταφράσεων και των μεταφραστών.
Συγκεκριμένα οι ξένοι συγγραφείς που θα συμμετάσχουν, και θα συναντήσουν τους αναγνώστες τους στη 13η ΔΕΒΘ είναι: 3 από την Αγγλία (Rob Davis, DanielHahn, PhilipKerr), 2 από τη Γαλλία (MarcBoutavant, LaurentBinet), 1 από τη Γερμανία (Carmen-FrancescaBanciu), 5 από το Ισραήλ (YishaiSharid, OrlyCastel-Bloom, Avirama Golan, AlonHilu, YaelDayan), 2 από την Ιταλία (DiegoMarani, LuigiBallerini), 4 από τον Καναδά (RawiHage, MadeleineThien, JosephKertes προσκεκλημένοι του Φεστιβάλ Λογοτεχνίας του Τορόντο και ο DenisThériault), 1 από την Κροατία (IvanSrsen,) 2 από τη Ρουμανία (RostasZoltan, Monica Savulescu Voudouri), 3 από την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (Vladimir Martinovski, Stojcevska Antik Vera, Vlada Urosevic), και 1 από τη Χώρα των Βάσκων (Katixa Agirre Miguélez).
Με περίπτερο συμμετέχουν 20 χώρες στη φετινή διοργάνωση: Αίγυπτος, Αλβανία, Βέλγιο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ισραήλ, Κίνα, Κορέα, Κροατία, Κύπρος, Μπαγκλαντές, Ουκρανία, Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, Ρουμανία, Ρωσία (τιμώμενη χώρα), Σερβία, Σλοβακία και Τουρκία.
Το Φεστιβάλ Ξένης Λογοτεχνίας και Μετάφρασης θα φιλοξενηθεί στην αίθουσα «ΒΑΒΕΛ – στον κόσμο της μετάφρασης» του κτηρίου 15, θέτοντας στο επίκεντρο το σημαντικό ρόλο της «παγκόσμιας γλώσσας» μας, της μετάφρασης και αναδεικνύοντας τη συμβολή της στην πολυπολιτισμικότητα, μέσα από ένα πλήρες τετραήμερο πρόγραμμα εκδηλώσεων, δράσεων, εργαστηρίων και συζητήσεων.
Δ. Σε συνέχεια του 1ου Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών,που διοργανώθηκε τον Δεκέμβρη του 2011 από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, αλλά και του 2ου που διοργανώθηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού (στο πλαίσιο της 12ης ΔΕΒΘ), και μετά την θερμή υποδοχή που είχε από τους νέους συγγραφείς αλλά και το κοινό, διοργανώνεται φέτος το 3ο Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών, δίνοντας το βήμα στις νέες λογοτεχνικές φωνές.
Τα κριτήρια για την επιλογή των συμμετεχόντων ήταν: να είναι έως το πολύ 40 ετών, να έχουν έως δύο βιβλία στο ενεργητικό τους και να μην έχουν λάβει ξανά μέρος στα δύο προηγούμενα Φεστιβάλ.
Επίσης επιχειρήθηκε να τηρηθεί μια πολυμέρεια μεταξύ Αθήνας-Θεσσαλονίκης (και «περιφέρειας»), ποιητών και πεζογράφων, διηγηματογράφων και μυθιστοριογράφων, ανδρών και γυναικών, καθώς και ένα ευρύ ηλικιακό φάσμα. Έγινε προσπάθεια να καλυφθούν οι περισσότερες τάσεις στη λογοτεχνική παραγωγή των νεότερων συγγραφέων, αλλά και να εκπροσωπηθούν μέσω αυτών παλαιότεροι-καθιερωμένοι αλλά και νεότεροι ανεξάρτητοι εκδοτικοί οίκοι και περιοδικά. Ταυτόχρονα, εκπροσωπούνται έργα της πρόσφατης εσοδείας, αλλά και νέοι δημιουργοί που έχουν ήδη τιμηθεί ή και προταθεί με κρατικά και άλλα σημαντικά βραβεία. Φέτος, άλλωστε, ζητήθηκε η συμμετοχή των βραβευθέντων του 1ου Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών, για να μοιραστούν την ήδη πενταετή εμπειρία τους μετά τη βράβευσή τους.
Στο φετινό φεστιβάλ, ο χώρος διεξαγωγής αποτελεί και την ταυτότητά του, αφού για πρώτη φορά πραγματοποιείται στην Αίθουσα Εξώστης του Περίπτερου 15 της Δ.Ε.Θ., δημιουργώντας μια ανοιχτή και ταυτόχρονα προστατευμένη «φωλεά» (ένα «nestival»), μακριά από –αλλά και σε διαρκή επικοινωνία με– την βουή μιας Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου. Το Φεστιβάλξεκινά το απόγευμα της Παρασκευής 13 Μαΐου και ξετυλίγεται καθ’ όλη τη διάρκεια του Σαββάτου 14 Μαΐου.
Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ θα πραγματοποιηθούν τρεις συζητήσεις, κυρίως όμως πολλές αναγνώσεις και ποικίλες δράσεις, ώστε να δημιουργηθεί ένα ίχνος διάδρασης μεταξύ των νέων λογοτεχνών και του κοινού με την αρωγή και άλλων τεχνών, με συμμετοχή μουσικών, σπουδαστών υποκριτικής και ηθοποιών και με τον συντονισμό της σκηνοθέτη Σοφίας Καρακάντζα.
E. Ένας από τους δυναμικότερους πόλους έλξης των επισκεπτών της έκθεσης αποτελεί η καθιερωμένη Παιδική, Εφηβική και Εκπαιδευτική Γωνιά στην οποία οργανώνονται πολλαπλές εκδηλώσεις που περιλαμβάνουν τόσο τις αφηγηματικές, διαδραστικές και εν γένει ευρηματικές παρουσιάσεις της τρέχουσας παραγωγής βιβλίων, όσο και την παρουσίαση θεμάτων που αφορούν την κοινωνική και σχολική ζωή όλων των συντελεστών της Εκπαίδευσης, αλλά και τους γονείς.
Σημαντική δράση είναι και αυτή που εμπνεύστηκαν οι διοργανωτές υπό τον τίτλο Χνάρια με λόγια και εικόνες. Στο πλαίσιο του θεματικού αφιερώματος της φετινής Έκθεσης, περισσότεροι από 100 συγγραφείς και εικονογράφοι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα των διοργανωτών να γράψουν φράσεις και να ζωγραφίσουν εικόνες με θέμα τους πρόσφυγες. Τα λόγια και οι εικόνες τους θα γίνουν τα χνάρια που θα ακολουθούνται από τους μικρούς και μεγάλους επισκέπτες της Έκθεσης στη διαδρομή τους προς την Παιδική Γωνιά.
Το βασικό μέρος του προγράμματος καταρτίστηκε βάσει των προτάσεων 27 εκδοτών παιδικού και εφηβικού βιβλίου: Άγκυρα, Ανάτυπο, Αφοί Κυριακίδη, Βάρφη, Captainbook.gr, Διάπλαση, Διάπλους, Εν Πλω, Επόμενος Σταθμός, Fagottobooks, Ίκαρος, IWrite, Καστανιώτη, Κέδρος, KeyBooks, Κόκκινη Κλωστή Δεμένη, Κόκκινο, Kυριακίδη, Λιβάνη, Μάτι, Μέθεξις, Μεταίχμιο, Νεφέλη, Παιδική Νομική Βιβλιοθήκη, Πατάκη, Πορφύρα, Σύγχρονοι Ορίζοντες.
Σημαντική είναι η συμμετοχή Ιδρυμάτων, Ινστιτούτων και Φορέων που έρχονται να παρουσιάσουν το έργο τους και να συμβάλουν με την εμπειρία και τις σχετικές δράσεις τους. Συγκεκριμένα συμμετέχουν:
Η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση(Αρχείο Καβάφη), το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, το Ελληνικό Τμήμα ΙΒΒΥ-Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, η Ένωση Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων της Πληροφόρησης, η Δημοτική Βιβλιοθήκη-Πινακοθήκη Θέρμης και το Καλλιτεχνικό βιβλιοδετείο Ν.Π. Λειβαδιώτη.
ΣΤ. Στο πλαίσιο της διοργάνωσης της 13ης ΔΕΒΘ θα πραγματοποιηθούν Ειδικές Εκδηλώσεις που περιλαμβάνουν:
Εκδηλώσεις προς τιμήν του Αριστοτέλη για το επίσημο έτος Αριστοτέλη το 2016. Ενόψει του Παγκόσμιου Συνεδρίου «Αριστοτέλης 2400 Χρόνια» που διοργανώνει το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 23 έως 28 Μαΐου, πραγματοποιείται προσυνεδριακή συζήτηση με το ομώνυμο θέμα στην οποία συμμετέχουν οι: Περικλής Μήτκας, Καθηγητής Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, Πρύτανης του ΑΠΘ, Δήμητρα Σφενδόνη-Μέντζου, Ομότιμη Καθηγήτρια Φιλοσοφίας της Επιστήμης του ΑΠΘ, Ιωάννης Σειραδάκης, Ομότιμος Καθηγητής Αστροφυσικής ΑΠΘ, Ζαχαρίας Σκούρας, Καθηγητής Γενετικής ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού, Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Πολιτικών Επιστημών ΑΠΘ, Κωνσταντίνος Κατσάμπαλος, Καθηγητής Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών ΑΠΘ, Σταύρος Αυγολούπης, Καθηγητής Αστρονομίας, ΑΠΘ και Σπύρος Παυλίδης, Καθηγητής Τμήματος Γεωλογίας ΑΠΘ.
Παρουσίαση των Απάντων του Αριστοτέλη, και συγκεκριμένα της νέας σχολιασμένης επιστημονικής δίγλωσσης έκδοσης (Εκδόσεις Νήσος) με ομιλητές τους Βασίλης Κάλφας, καθηγητής Φιλοσοφίας στην φιλοσοφική σχολή του ΑΠΘ και Παντελής Μπασάκος, καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών.
Εκδηλώσεις εν όψει του έτους Καζαντζάκη 2017. Ο Οικουμενικός και Διαχρονικός Λόγος του Καζαντζάκη. Προεόρτιο αφιέρωμα στον άγρυπνο της Ρωμιοσύνης, με την ευκαιρία της ανακήρυξης του έτους 2017 ως έτος «Νίκου Καζαντζάκη». Χαιρετισμό θα απευθύνει εκπρόσωπος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού. Ομιλητές: Ζωή Σαμαρά, Ομότιμη καθηγήτρια ΑΠΘ – ποιήτρια – μεταφράστρια -Πρόεδρος Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης, Δημήτρης Κόκορης, επίκουρος καθηγητής, Φιλοσοφική Σχολή ΑΠΘ, Κώστας Αρκουδέας, συγγραφέας.
Αποσπάσματα από έργα του Νίκου Καζαντζάκη θα διαβάσει ο ηθοποιός Δημήτρης Βάγιας. Επιμέλεια – παρουσίαση: Στέλιος Λουκάς, δημοσιογράφος, ποιητής. Οργάνωση: Εταιρία Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης – «Ένα βιβλίο Ένα ταξίδι» εκπομπή TV100 / Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού.
Παρουσίαση υπό τον τίτλο, Νίκος Καζαντζάκης, Ο Πρόσφυγας της Ελληνικής Λογοτεχνίας Ομιλητές: Γ. Στασινάκης, πρόεδρος Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Ν. Καζαντζάκη, Δ.Χ. Γουνελάς, καθηγητής Νεοελληνικής Λογοτεχνίας ΑΠΘ. Συντονίζει η Γιούλη Ιεραπετριτάκη, ιστορικός – αρχαιολόγος- εκπρόσωπος Δ.Ε.Φ.Ν.Κ στη Θεσσαλονίκη. Οργάνωση: Διεθνής Εταιρεία Φίλων Ν. Καζαντζάκη.
Εκδηλώσεις για τη συμπλήρωση των 400 χρόνων από τον θάνατό του Σαίξπηρ. Παρουσίαση της δίγλωσσης έκδοσης του βιβλίου «Τα σονέτα», του Ουίλιαμ Σαίξπηρ σε Εισαγωγή, μετάφρασητης Λένιας Ζαφειροπούλου. Ομιλητές: Λένια Ζαφειροπούλου, ποιήτρια – μεταφράστρια, Ορφέας Απέργης, ποιητής – μεταφραστής, Κώστας Δαρδανός, εκδότης.
Εκδήλωση υπό τον τίτλο «Ουίλιαμ Σαίξπηρ ‒ 400 χρόνια μετά / Το αύριο που βλέπαμε χθες». Πέντε ποιητές συνομιλούν με πρωτότυπα κείμενά τους με αποσπάσματα, θραύσματα, σονέτα μέσα από το έργο του μεγάλου Βρετανού δραματουργού. Συμμετέχουν: Θωμάς Ιωάννου, Έλσα Κορνέτη, Δημήτρης Λεοντζάκος, Δώρα Κασκάλη, Γεωργία Τρούλη. Συντονισμός – ανάγνωση εργοβιογραφικών στοιχείων: Γιώργος Αλισάνογλου ( α΄ μέρος). Ο Δημήτρης Δημητριάδης ως μεταφραστής του Σαίξπηρ. Συντονισμός: Γιώργος Αλισάνογλου (β΄ μέρος).
Παράλληλα σε όλη την διάρκεια της Έκθεσης θα πραγματοποιηθούν επαγγελματικές συναντήσεις, θεματικές ημερίδες, εργαστήρια μετάφρασης, ομιλίες, στρογγυλά τραπέζια, κινηματογραφικές προβολές, εικαστικά και θεατρικά δρώμενα.
Η 13η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης προσβλέπει σταθερά στη διεύρυνση των οριζόντων της ανάγνωσης, την υποστήριξη των Ελλήνων εκδοτών, την ανάδειξη νέων, αλλά και την αναγνώριση παλαιότερων εγχώριων και διεθνών δημιουργών, καθώς και τη σύνδεση όλων των παραπάνω με την κοινωνικοπολιτική εθνική και διεθνή συγκυρία. Πάνω από όλα αποτελεί και φέτος μια σημαντική διαδραστική συνάντηση των ανθρώπων (δημιουργών και αναγνωστών) γύρω από το βιβλίο, τις τέχνες και τον πολιτισμό, ενώ η συμμετοχή στη φετινή διοργάνωση των Αρχών, των επιστημονικών και πολιτιστικών Ιδρυμάτων και Φορέων, καθώς και της πανεπιστημιακής και σχολικής κοινότητας της πόλης, είναι ενεργή τόσο σε πραγματικό, όσο και σε συμβολικό επίπεδο, δίνοντας τη διάσταση ενός σημαντικού κοινωνικού γεγονότος.
