Σύσσωμη η αντιπολίτευση διατύπωσε την πολιτική διαφωνία της με τις διατάξεις της τροπολογίας που επιτρέπει παραχώρηση ακινήτων για την ανάπτυξη ΑΠΕ σε αρχαιολογικούς χώρους.
Ωστόσο εκτίμησαν ότι δεν υφίσταται ζήτημα αντισυνταγματικότητας, που το ΜέΡΑ25 θέτει με την ένστασή του. Η ΝΔ είπε ότι απορρίπτει την ένσταση, ομοίως το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛΛ και η Ελληνική Λύση. Υπέρ της ένστασης τάχθηκαν οι βουλευτές του ΜέΡΑ25, του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ.
Με τη σειρά που έλαβαν τον λόγο, ο Κρίτων Αρσένης, αναπτύσσοντας την ένσταση αντισυνταγματικότητας, είπε ότι η διάταξη που κατέθεσε με τροπολογία η κυβέρνηση αντιβαίνει στο άρθρο 24 του Συντάγματος και σε διατάξεις του εφαρμοστικού νόμου 4858/2021 (άρθρα 13 και 17). Ο κ. Αρσένης είπε ότι η τροπολογία τροποποιεί νόμο του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, αφορά σε δημόσια ακίνητα, τις αποκαλούμενες εποικιστικές εκτάσεις, κοινόχρηστές και διαθέσιμες εκτάσεις, δηλαδή εκτάσεις που αποτέλεσαν αντικείμενο της διαδικασίας διανομής αλλά έχουν μείνει αδιάθετες, μετά την ολοκλήρωση της απαλλοτριωτικής διαδικασίας, για την αποτάσταση ακτημόνων. «Με την εν λόγω τροπολογία, δίνεται δυνατότητα παραχώρησης, κατά χρήση, των ακινήτων αυτών, έναντι τιμήματος, ανεξαρτήτως έκτασης, για εγκατάσταση ΑΠΕ και συστημάτων αποθήκευσης, μετά από δημοπρασία, μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου. Με την προτεινόμενη προσθήκη, προβλέπεται ρητώς η δυνατότητα παραχώρησης για ακίνητα, τα οποία αποτελούν αρχαιολογικούς χώρους, αρχαιολογικές ζώνες προστασίας, ιστορικούς τόπους πλησίον μνημείων, και εν γένει ακίνητα των περιοχών που εμπίπτουν στις διατάξεις του ν.4858/2021. Δίνεται δηλαδή η δυνατότητα παραχώρησης για εγκατάσταση σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, ακινήτων που προστατεύονται από το σύνταγμα και την αρχαιολογική νομοθεσία», είπε ο κ. Αρσένης.
Ο βουλευτής της ΝΔ Παναγής Καππάτος επισήμανε ότι με βάση το Σύνταγμα, το κράτος έχει υποχρέωση να προστατεύει το πολιτιστικό περιβάλλον και ότι ο συνταγματικός νομοθέτης έχει προβλέψει πώς η προστασία αυτή εξειδικεύεται από το νόμο. Ο νόμος αυτός υπάρχει, είπε ο κ. Καππάτος, είναι ο νόμος 4858/2021 που διασφαλίζει την υποχρέωση προστασίας των μνημείων από το κράτος και που προβλέπει προηγούμενη γνώμη από συμβούλιο στο οποίο μετέχει δικαστικός λειτουργός, αρχαιολόγοι, αρχιτέκτονες, συντηρητές έργων του υπουργείου Πολιτισμού, μέλη ΔΕΠ. Ο ίδιος νόμος προβλέπει ότι η άσκηση γεωργίας, κτηνοτροφίας ή άλλων συναφών δραστηριοτήτων ή άλλη οικονομική δραστηριότητα, είναι δυνατή, μετά από άδεια που χορηγείται από τον υπουργό Πολιτισμού & Αθλητισμού και ύστερα από γνώμη του συμβουλίου. Ο βουλευτής της ΝΔ υπογράμμισε επίσης ότι με βάση το Σύνταγμα, τα όργανα του κράτους οφείλουν να σταθμίζουν και άλλους παράγοντες αναγόμενους στο γενικότερο εθνικό και δημόσιο συμφέρον, όπως είναι οι παράγοντες που σχετίζονται με την οικονομική ανάπτυξη, την αξιοποίηση του εθνικού πλούτου, την ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης και της εξασφάλισης εργασίας στους πολίτες. Επικαλέστηκε επίσης την νομολογία του ΣτΕ αναφορικά με έργα εξαιρετικής σημασίας που ικανοποιούν ζωτικές ανάγκες του κοινωνικού συνόλου, για τα οποία έχει κρίνει ότι είναι δυνατό να επιτρέπονται επεμβάσεις στο μέτρο που καθίστανται απολύτως αναγκαίες, ύστερα από στάθμιση του μνημείου και της σοβαρότητας του επιδιωκόμενου σκοπού. Παράλληλα επισήμανε ότι θα προηγείται σύμφωνη γνώμη της αρμόδιας υπηρεσίας του υπουργείου Πολιτισμού.
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Ελληνικής Λύσης Κωνσταντίνος Χήτας, επανέφερε, εκ προοιμίου, την πρόταση του κόμματος για την ίδρυση συνταγματικού δικαστηρίου. «Το Συνταγματικό Δικαστήριο είπε πρέπει να αποφασίζει για τα θέματα αυτά». Παράλληλα εξέφρασε την πολιτική διαφωνία της Ελληνικής Λύσης για το γεγονός ότι «ο κ. Σκρέκας θέλει να φυτέψει ανεμογεννήτριες σε αρχαιολογικούς χώρους». Όμως, όπως τόνισε, το Σύνταγμα μπορεί να αναφέρει ότι η προστασία του πολιτιστικού και φυσικού περιβάλλοντος είναι υποχρέωση του κράτους, προβλέπει όμως ότι ο νόμος θα ορίσει πώς αυτή η προστασία θα υπάρξει. «Αν ήταν αντισυνταγματική η τροπολογία, θα ψηφίζαμε την ένσταση του ΜέΡΑ25, γιατί δεν έχουμε κομματικές αγκυλώσεις. Δεν είναι όμως αντισυνταματική. Η τροπολογία είναι επαίσχυντη, είναι ανήθικη», είπε ο Κωνσταντίνος Χήτας.
«Η τροπολογία είναι απαράδεκτη και πρέπει να αποσυρθεί. Τυπικά, μπορεί να καλύπτεται από το Σύνταγμα αλλά είναι βαθύτατα αντιδραστική και γι΄αυτό θα στηρίξουμε την ένσταση αντισυνταγματικότητας του ΜέΡΑ25», είπε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΚΚΕ Νίκος Καραθανασόπουλος και επέμεινε στην «ουσία», λέγοντας ότι πρέπει να αποσυρθεί από την κυβέρνηση.
«Έχουμε επιφυλάξεις, ως προς την ουσία της ένστασης αντισυνταγματικότητας», είπε η κοινοβουλευτική εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛΛ Νάντια Γιαννακοπούλου, καλώντας όμως τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας να μιλήσει ξεκάθαρα «τι ακριβώς έχει κατά νου η κυβέρνηση, με αυτή την τροπολογία. Τι ή ποιον εξυπηρετεί». Είπε επίσης ότι απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή κάθε φορά που αναπτύσσεται επιχειρηματολογία επί της συνταγματικότητας ή μη διατάξεων, γιατί αυτή η επιχειρηματολογία πρέπει να είναι στέρεη. «Θεωρούμε ότι η ένσταση δεν ευσταθεί. Την καταψηφίζουμε», είπε τελικά η κυρία Γιαννακοπούλου για την ένσταση αντισυνταγματικότητας του ΜέΡΑ25.
Απαράδεκτη, χαρακτήρισε η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ Θεοπίστη Πέρκα, την τακτική κατάθεσης υπουργικών τροπολογιών, μετά το πέρας της επεξεργασίας ενός νομοσχεδίου στις επιτροπές της Βουλής, δεδομένου ότι έτσι αποφεύγεται και η γνώμη του Επιστημονικού Συμβουλίου. Η ένσταση αντισυνταγματικότητας του ΜέΡΑ25, είπε η κυρία Πέρκα, τυπικά, δεν τεκμηριώνεται απολύτως αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ πολιτικά τη στηρίζει για να αποσυρθεί αυτή «απαράδεκτη» τροπολογία, με δεδομένη, όπως είπε, και την υποβάθμιση της πολιτικής που ασκείται από το υπουργείο Πολιτισμού. Κάλεσε επίσης την κυβέρνηση να σταματήσει να φέρνει διατάξεις που βάζουν την κοινωνία «απέναντι» και κατήγγειλε ότι με το νομοσχέδιο εισάγεται και διάταξη για αναγκαστικές απαλλοτριώσεις, για έργα που ονομάζονται «έργα δημόσιας ωφέλειας».
Στο ίδιο κλίμα με τον κ. Καπάτο, η κοινοβουλευτική εκπρόσωπος της ΝΔ Φωτεινή Αραμπατζή είπε ότι η τροπολογία δεν αντιβαίνει στο Σύνταγμα που προβλέπει ότι ο νόμος ορίζει πώς θα προστατεύονται φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον, και αυτός ο νόμος είναι ο 4858/2021.
«Παρακολουθούμε την κορύφωση του παραλογισμού», είπε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας που υπογράμμισε ότι με την τροπολογία αφορά σε ακίνητα που είναι ιδιοκτησία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και μπορεί να εμπίπτουν σε αρχαιολογικού ενδιαφέροντος ζώνες. Είπε, επίσης, ότι ο νόμος 4858/2021 δεν αλλάζει και επισήμανε ότι τα ακίνητα αυτά παραχωρούνται, κατόπιν σύμφωνης γνώμης των αρμοδίων υπηρεσιών του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και υπό τους όρους που κάθε φορά τίθενται από αυτές τις υπηρεσίες. «Δεν βάζουμε φωτοβολταϊκά στην Ακρόπολη, δεν βάζουμε ανεμογεννήτριες στους Δελφούς, δεν αλλάζουμε τίποτα σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των ακινήτων που εμπίπτουν σε ζώνες αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Υπάρχουν ακίνητα που ανήκουν στην ιδιοκτησία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και των Δήμων. Αυτά τα ακίνητα είναι μεγάλες εκτάσεις, τα οποία μπορεί να είναι ξερικά, να είναι χέρσα, να μην έχουν αποδοθεί μέσα από πλειστηριασμούς και μένουν αναξιοποίητα. Δίνουμε τη δυνατότητα, με αυτό που καταθέσαμε, με απόφαση του αρμοδίου οργάνου του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, να παραχωρούνται κατά χρήση έναντι τιμήματος. Αυτό το κάνουμε. Ο καθορισμός τιμήματος γίνεται από τριμελή επιτροπή. Δεν αλλάζει ο ν. 4858 του υπουργείου Πολιτισμού, αν θα μπουν οι ΑΠΕ σε αρχαιολογικούς χώρους. Αυτό έχει καθοριστεί με το νόμο που σας είπα και δεν αλλάζει καθόλου», είπε ο κ. Σκρέκας.
