Νομικές παρεμβάσεις για την ενίσχυση και προστασία των «πληροφοριοδοτών δημοσίου συμφέροντος» ή wistblowers και μάλιστα εντός του 2017 προανήγγειλε ο γενικός γραμματέας κατά της Διαφθοράς, στον χαιρετισμό του στο Συνέδριο της Ενωμένης Ευρωπαϊκής Αριστεράς στις Βρυξέλλες για τη φοροδιαφυγή, με αφορμή τη συμπλήρωση ενός χρόνου από τα «Panama papers».
Μέσω βιντεοκλήσης, καθώς λόγω φόρτου εργασίας δεν μπόρεσε να παρευρεθεί στο Ευρωκοινοβούλιο, ο γραμματέας κατά της Διαφθοράς Κωνσταντίνος Χρήστου ενημέρωσε ότι σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα η κυβέρνηση θα μπορεί να ανακοινώσει συγκεκριμένες παρεμβάσεις για τους πληροφοριοδότες δημοσίου συμφέροντος, τους οποίους χαρακτήρισε «σύγχρονους ήρωες, που οφείλουμε να τους προστατέψουμε».
Ο κ. Χρήστου, αφού επεσήμανε πως «η εκ των έσω πληροφόρηση μπορεί να οδηγήσει σε αποκάλυψη φαινομένων διαφθοράς», τόνισε πως η Ελλάδα προσπαθεί να αναμορφώσει το πλαίσιο για την προστασία των ανθρώπων που μπορούν να παρέχουν πληροφορίες για την ανάκτηση του πλούτου που έχασε η χώρα, από υποθέσεις διαφθοράς, διασπάθισης δημόσιου χρήματος και φοροαποφυγής. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «η προστασία τους έχει τεράστια κοινωνική και πολιτική σημασία».
Η εκδήλωση της Συμμαχίας της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στο Ευρωκοινοβούλιο άνοιξε χθες με επικοινωνία που είχαν οι συμμετέχοντες με τον Ερβέ Φαλτσάνι, τον άνθρωπο που υπέκλεψε από την HSBC χιλιάδες αρχεία με φοροδιαφεύγοντες καταθέτες. Στον κ. Φαλτσάνι οφείλεται η λίστα μεγαλοκαταθετών της ελβετικής τράπεζας που στην Ελλάδα αποκαλείται «λίστα Λαγκάρντ». Κατά τη διάρκεια τελεκόφερανς με τον κ. Φαλτσάνι, wistblower πολλών χωρών, που χρησιμοποίησαν το υλικό του για να… κυνηγήσουν φορο-παραβάτες πολίτες τους, συζητήθηκε και το… κυνήγι των πληροφοριοδοτών που αποκαλύπτουν υποθέσεις φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής.
Το συνέδριο της Ευρωπαϊκής Αριστεράς όμως αφορούσε και το πιο «σκοτεινό» κομμάτι της φοροδιαφυγής, αυτό δηλαδή που σχετίζεται με το ξέπλυμα χρημάτων μέσω φορολογικών παραδείσων, όπως αυτοί που αποκαλύφθηκαν με τα στοιχεία από τα «Panama papers». Ποιοι, όμως, είναι τελικά αυτοί οι φορολογικοί παράδεισοι;
Ο ευρωβουλευτής Στέλιος Κούλογλου, μέλος της Επιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου που συστήθηκε μετά τα «Panama papers» και ασχολείται με τα θέματα του ξεπλύματος και της φοροδιαφυγής, φοροαποφυγής είπε χαρακτηριστικά στην ομιλία του στο χθεσινοβραδινό πάνελ:
«Συχνά αναφέρονται κάτι εξωτικά νησιά. Νησιά Κάιμαν, Virgin. Δίνεται έτσι η εντύπωση ότι όλα αυτά γίνονται κάπου πολύ μακριά. Σε κάποια μικροσκοπικά νησιά που εμείς οι πολίτες είναι δύσκολο να ελέγξουμε. Να, όμως, που πολλά κράτη – μέλη της Ε.Ε., όπως η Ολλανδία, η Ιρλανδία, η Κύπρος και το Λουξεμβούργο, συγκαταλέγονται στους 10 πρώτους φορολογικούς παραδείσους του κόσμου.
»Με το σκάνδαλο Luxleaks αποκαλύφθηκε πριν από 5 χρόνια ότι χαριστικές συμφωνίες (“sweetheart deals”) μεταξύ της κυβέρνησης του Λουξεμβούργου και μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών διευκόλυναν τις τελευταίες να πληρώνουν ελάχιστο φόρο, συχνά κάτω από 1% επί των κερδών τους. Μετά τη διεθνή κατακραυγή θα περίμενε κανείς ότι Λουξεμβουργιανοί και άλλοι Ευρωπαίοι θα ήταν πιο προσεκτικοί. Συνέβη το ακριβώς αντίθετο: οι χαριστικές συμφωνίες στην Ε.Ε. σχεδόν τριπλασιάστηκαν από το 2013, στο 2015. Στο ίδιο το Λουξεμβούργο, 50% αύξηση. Το γειτονικό Βέλγιο… έσκασε από τη ζήλεια του και δεν έμεινε άπραγο, πολλαπλασιάζοντας τις χαριστικές συμφωνίες από 10 το 2013 σε 411 το 2015! Αυτό έγινε γιατί δεν υπάρχει τιμωρία. Αντί να τιμωρούνται τα κράτη-κλέφτες, τιμωρούνται οι whistlblowers του Luxleaks. Το σήμα που δόθηκε είναι ότι και να κλέβεις δεν τιμωρείσαι».
Ο Miguel Crespo, ομιλητής σε πάνελ του συνεδρίου, μεταξύ άλλων τόνισε και μια επιπλέον εκδοχή των αποκαλύψεων τέτοιων υποθέσεων, επικαλούμενος τις αντιδράσεις στο Εκουαδόρ για τα «Panama papers»: «Εκεί ανησυχούν για το ποιοι είναι στη λίστα και όχι για τις πρακτικές που χρησιμοποιούνται για παράνομα χρήματα».
Στη δική του ομιλία, ο πρόεδρος της Επιτροπής που συστήθηκε στη Βολιβία μετά τα «Panama papers» Manuel Canelas, για να καταδείξει πως το ξέπλυμα και οι φορολογικοί παράδεισοι πάνε μαζί με διαφθορά, υπογράμμισε ότι ονόματα συμπατριωτών του που αποκαλύφθηκαν με τα έγγραφα του Παναμά είχαν εμπλακεί τη δεκαετία του 1990 στη διαδικασία ιδιωτικοποιήσεων στη Βολιβία.
«Φέραμε ειδικούς επιστήμονες, προκειμένου ο κάθε πολίτης να κατανοήσει πως, αν κάποιος έχει λογαριασμούς στις Μπαχάμες, αυτό επηρεάζει τη ζωή όλων μας. Επηρεάζεται το νόμισμα και η δύναμη κάποιου να παίζει με αυτό».
Ο καθηγητής στο University of London, Ρίτσαρντ Μέρφι, τόνισε πως εκείνο που θα πρέπει να απαιτήσουν οι πολίτες είναι οι πολυεθνικές εταιρείες να δίνουν τα στοιχεία για κάθε θυγατρική που έχει και τα στοιχεία αυτά να δημοσιοποιούνται ανά χώρα. «Θα πρέπει να καταλάβουμε, όσον αφορά στις εταιρείες, ότι δεν συζητάμε για φορολογία αλλά για λογιστική. Με διεθνή συνεργασία πρέπει να εκτίθενται τα λογιστικά στοιχεία που ήδη υπάρχουν. Η διαφάνεια είναι σημαντική για τη λειτουργία των αγορών».
Ωστόσο, όπως είπε ο κ. Κούλογλου, το μέτρο της υποχρέωσης για διαφάνεια βρίσκει αντίθετες Γερμανία, Αυστρία, Τσεχία, Δανία, Λετονία, Σλοβενία και Σουηδία.
Σε δήλωσή του ο Κύπριος ευρωβουλευτής Τάκης Χατζηγεωργίου αναφέρει ότι «η διάσκεψη για τα Έγγραφα του Παναμά, που πραγματοποιεί η πολιτική ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είναι ιδιαίτερα σημαντική, αφού ανάμεσα σε άλλα θα επιχειρήσει και μια αποτίμηση της προόδου που έχει σημειωθεί από την Εξεταστική Επιτροπή του ΕΚ, της οποία είμαι μέλος. Παράλληλα θα διερευνήσει τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας. Έχω δηλώσει και στο παρελθόν ότι αυτό που τούτη την ώρα γνωρίζουμε για έγγραφα του Παναμά, δεν είναι παρά μια σταγόνα σε έναν απέραντο ωκεανό εγγράφων και πληροφοριών γύρω από το ζήτημα. Όσο πιο βαθιά προχωράμε με την έρευνα, τόσο πιο πολύ κατανοούμε ότι οι φορολογικοί παράδεισοι είναι δομικό στοιχείο της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας. Πιο σωστά ενός παγκοσμιοποιημένου συστήματος φοροδιαφυγής ή και απόκρυψης κλεμμένων! Πώς μπορεί διαφορετικά να εξηγηθεί το γεγονός ότι 486 από τις 500 μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου έχουν παραρτήματα στις νήσους Κάιμαν. Την ίδια στιγμή, το διεθνές σύστημα φοροδιαφυγής δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς ενδιάμεσους. Χωρίς δηλαδή εξειδικευμένες υπηρεσίες. Και είναι ακριβώς αυτοί οι ενδιάμεσοι που καταργούν τους νόμους και την κυριαρχία των κρατών. Αυτούς πρέπει να στοχεύσουμε με την προσπάθεια νέων νομοθεσιών».
Τον ρόλο τραπεζών στις διαδικασίες φοροαποφυγής ανέδειξαν πολλοί ομιλητές, με πιο χαρακτηριστική τη φράση του πρώην υπουργού Οικονομικών του Ισημερινού D. Borja, ο οποίος αναφέρθηκε στις περιπτώσεις κρατικής διαφθοράς μέσω εταιρειών που δημιουργούνται για να προσφέρουν συγκεκριμένες υπηρεσίες στο κράτος και βέβαια και δωροδοκίες. Ενώ φαινομενικά όλα είναι νόμιμα, «πρόκειται για παράνομα χρήματα που δημιουργούν σώρρευση κεφαλαίου και νέες αστικές τάξεις. Τα χρήματα αυτά δεν είναι σε φορολογικούς παραδείσους… Είναι στην τράπεζα της γειτονιάς», είπε ο πρώην υπουργός, ο οποίος τόνισε, επίσης, πως ο καπιταλισμός χρειάζεται μηχανισμούς «για να βγαίνουν στην παρανομία τα χρήματα και μετά να… επανέρχονται».
Η εκδήλωση ολοκληρώνεται σήμερα το μεσημέρι.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ
